Takograf nedir ve ne işe yarar? Takograf nasıl kullanılır ve hangi araçlarda zorunludur

Takograf, bazı araçlara takılan ve taşıtın hızını, aldığı yolu ölçmeye yarayan bir aygıttır.

 Takograf Nedir ve Ne İşe Yarar?

 Taşımacılık sektörünün terimlerinden birisi de "takograf" dır. Takograf aygıtı bilhassa taşımacılıkta çok önemli bir cihazdır. Takografın diğer bir adı ise "takometre"dir. Takograflar analog takograf olarak kullanılagelirken yasal değişiklikle dijital takograf uygulamasına geçilmiştir. Mevzuata göre 01 Ekim 2021 tarihine kadar araçların tamamı bu zorunluluğu yerine getirmiş olacaktır.

 Dijital ya da diğer adıyla sayısal takograf, karayolu ile yolcu veya eşya taşımacılığı yapan ticari araçlarda kullanılan bir kontrol cihazıdır. Sayısal takograf akıllı kartla çalışan bir aygıttır. Dijital takograflar onaylı servislerce en azından iki yılda bir kontrol edilmelidir.

 Takograf bir nevi uzun yol şoförlerinin, kamyon sürücülerinin ve tır sürücülerinin can güvenliğinin sağlanabilmesi bakımından zorunludur.

 Yolcu taşımacılığında onlarca ve yüzlerce insanın can güvenliği ve emniyeti otobüs sürücülerinin dikkat özen ve ustalığına emanettir. Takograf gibi cihazlar desteği ile yol güvenliğini ve emniyetli bir yolculuğu sağlamak mümkün olabilmektedir. Trafikte can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından takograf bağlanması ise yasalarla zorunlu hale getirilmiştir. Takograf aracı kullanan şoförün faaliyetlerini kaydetmeye yarar. Takograf aygıtı aşağıdaki bilgileri kayıt altına alır:

Taşıtın kat ettiği mesafeyi

Taşıtın yol boyunca hızını

Taşıtın sürüş zamanını

Taşıtın sair çalışma ya da hazır bulunma zamanlarını

Taşıtın çalışma aralarını ve ayrıca günlük zorunlu dinlenme sürelerini de kayıt altına alır.

Şoförün tüm faaliyetlerini kaydeden bir cihaz olması sebebiyle trafikte can ve mal güvenliğinin arttırılmasında çok önemli bir fonksiyonu yerine getirir. Takometre sayesinde trafikte pek çok kaza önlenebilmektedir.

 Takograf vasıtasıyla sürücüler trafikte detaylı bir biçimde incelenebilmektedir. Trafik denetlemelerinde takograf sayesinde kayıtlı bilgiler kontrol edilerek kural ihlali yapılıp yapılmadığı incelenir. Denetlemelerde taşıtın kullanım süresi, taşıtın hızı, şoförün dinlenme süresinin mevzuata uygun olup olmadığı gibi pek çok bilgi takograf göstergesinden ya da mini yazıcıdan alınacak rapor çıktısından ya da takograf kartından kontrol edilebilir. Analog ya da Ekim 2021 tarihinden sonra dijital takografın amaçlarını şu şekilde sıralamak mümkündür:

Taşımacılık alanında görev yapanların, çalışanların sosyal standartlarını iyileştirmek.

Trafik ve yol güvenliğini sağlamak.

Rekabette adaleti sağlamak.

Denetimi geliştirmek ve kolaylaştırmak.

Takograf Nasıl Kullanılır ve Hangi Araçlarda Zorunludur?

 Taşıtta takograf bulunması halinde, sürücülerin trafik denetimlerinde ayrıntılı olarak kontrol edilebilmeleri için, taşıtın hızını, taşıtın kullanım sürelerini, sürücünün dinlenme süreleri gibi bilgileri, ataşıtı kullanan sürücünün kimlik bilgileriyle birlikte hafızasında saklayan, istenildiğine takografın göstergesinden ya da mini yazıcısından, rapor veya grafik olarak çıktı vererek, kullanıcısını bilgilendiren bir aygıttır.

 Yasa gereği takograf cihazı bağlanması zorunlu araçlarda bulunan takograf, taşıt harekete geçtiğinde "sürüş modu" otomatikman devreye girer. Takograf verilerine hukuka aykırı bir biçimde müdahale etmek yasal bir suçtur. Mevzuatta yer aldığı üzere yasa gereği takograf takılması zorunlu araçlar ise şunlardır:

Yük taşımacılığında kullanılan ve ağırlıkları 3.500 kg üzerinde olan kamyonet, kamyon ve tır araçlarında takograf kullanımı zorunludur.

Yolcu kapasitesi 17 yolcudan fazla olan yolcu taşıyan otobüslerde takograf kullanımı zorunludur.