Standardizasyon nedir? Kimyada standardizasyonun amaçları ve ilkeleri nelerdir?
Güncelleme Tarihi:
Standart; bir uzlaşı ile oluşturulan, tekrarlı ve ortak kullanım amacı ile tercih edilen, faaliyet ya da prensiplerin sonucunu belirlemeye fayda sağlayan bir kavramdır. Elverişli düzenlemenin elde edilmesi için kullanılan ve bunu amaç edinen bir kavram olarak açıklanabilir. Standartizasyon ise günlük hayatta sık sık karşılaşılan bir sözcük olmasının yanı sıra belli başlı amaca ve faydaya hizmet etmektedir. Herhangi bir işlem üzerinde ekonomik yarar elde edilebilme amacında olan, iş birliğiyle birlikte belli kurallar koymak şartıyla, bu kurallara uymaya standartizasyon adı verilmektedir. Peki, standartizasyon ne anlama gelir? Tanım olarak neyi ifade eder? Kimyada standartizasyon ilke ve amaçları nelerdir detayları ile derledik.
Standartizasyon, bir işlem esnasında verimliliği ve etkinliği artırmak amacıyla uygulanan içerisinde belli başlı kuralların yer aldığı bir konu bütünüdür.
Standartizasyon Nedir ve Ne Anlama Gelir?
Standartizasyon, standart kelimesinden türetilerek ortaya çıkmış ve ekonomik fayda sağlama amacıyla kullanılan bir kural bütünü olarak tanımlanabilir. Bu ekonomik fayda faaliyet fark etmeksizin herhangi bir işlem ya da konu üzerinde yoğunlaşabilir. İş birliği ile sağlanan bu işleme standartizasyon adı verilmektedir. Geçen zamanın içerisinde yer alan bütün tarafların ortak karara vararak aldıkları kurallara ve bu kuralların uyulduğu duruma standartizasyon adı verilmektedir.
Standartiasyon Amaçları ve Sağladığı Faydalar Nelerdir?
Standartizasyonun kendi içerisinde ve uygulandığı alanlarda sağladığı pek çok fayda bulunmaktadır. Amaç olarak bakıldığında ise fayda sağlaması, amaçları ortaya çıkaran en önemli sebepler olarak sayılabilir. Standartizasyonun sağladığı faydalar ve amaçlar şu şekilde sıralanabilir:
- Seri imalat ile birlikte en yüksek kaliteli ve uygunluk elde edilmektedir.
- Depolama ve taşıma gibi işlemleri kolaylaştırır.
- Verimliliği artırmada büyük ölçüde fayda sağlar.
- Kayıp ve artıklar en az seviyeye indirilmektedir.
- Harcanan maliyette önemli bir düşüş elde edilir.
- Stokların azalmasında fayda sağlar.
Kimyada Standartizasyon Nedir?
Kimya alanında kullanım gösteren standartizasyon bir çözeltinin konsantrasyonunu bulma amacıyla kullanılan bir teknik olarak bilinmektedir. Bir çözeltide kullanan en yaygın tekniklerden biri olarak bilinmektedir. Standartizasyon sürecinde referans olarak standart olan bir çözüm elde edilmesi gerekmektedir. Bahsi geçen bu standart çözümler birincil ve ikincil olarak iki çeşide ayrılmaktadır. Doğru standartlaştırma uygulaması için birincil olan standart çözümler kullanılmaktadır. Bu çözeltilerin içerisinde yüksek derecede saflık vardır.
Kimyada Standartizasyonun Amaçları ve İlkeleri Nelerdir?
Birincil standart çözüm olarak yüksek saflık bulunan maddeler, kimyasal reaksiyonlar içerebilirler. Bu sebepten dolayı belli bir kimyasal reaksiyona girmiş olan çözeltinin bilinmeyen konsantrasyonu için bu standart çeşidi kullanılabilir. Kimyasal ve fiziksel bazı özelliklere sahip olan bu çözeltiler oldukça kararlı yapıdadır. Bu sebepten dolayı tam miktarda olan madde alınsa bile maddelerin yapısı birincil standart çözelti kadar saf olmadığından dolayı beklenilen sonuç elde edilmeyebilir. İkincil standart çözüm ise ikincil standart maddelerinden elde edilen çözümler olarak açıklanabilir. Bu çözümler belli bir analitik deney için hazırlanmaktadır. Birincil standardın kullanılması ile birlikte bu çözeltilerin konsantrasyonu belirlenmelidir. Genel olarak ikincil çözümler analitik cihazların kalibrasyonunda fayda sağlamaktadır. Fakat bilinen bu solüsyonların saflık derecesi birincil standarda nazaran daha az olduğu da bilinmektedir. Reaktive seviyesi ise yüksek olan çözeltilerdir. Yüksek olması sebebiyle de kolay bir şekilde kirlenme özelliği taşımaktadır. Birincil çözelti yüksek saflık içerir ancak düşük reaktive özelliği göstermektedir. İkincil çözümler ise daha az saftır ve daha reaktif yapıdadır. Aralarında bulunan en temel fark da bunlar olarak bilinmektedir.