Güncelleme Tarihi:
Türkçe dersinin temel konuları arasında sözcük türleri de bulunmaktadır. Sözcük türleri, birçok özelliği içerisinde barındıran türleri kapsamaktadır. Bu konu oldukça kolay konulardan birisidir. Özellikle konu anlatımına yardımcı olacak olan örnekler çok işe yaramaktadır. Çünkü bu örnekler incelendiği zaman konu daha rahat bir şekilde anlaşılmaktadır.
Sözcük Türleri Nelerdir?
Sözcükler, cümle içerisinde farklı anlam ve görevde kullanılabilir. Bundan dolayı sözcük türlerinin özellikleri ortaya çıkmaktadır. Cümle içerisinde kullanılan sözcükler birçok yönden incelemeye açıktır. Bu incelemeler sözcüğün türünü kolayca ortaya çıkarmaktadır.
Sözcükler iki ana başlığa ayrılmaktadır;
İsim Soylu Sözcükler
Fiil Soylu Sözcükler
İki ana başlığa ayrılan sözcüklerde kendi aralarında ayrılmaktadır;
İsim Soylu Sözcükler
İsim (ad)
Sıfat (önad)
Zamir (adıl)
Zarf (belirteç)
Edat (ilgeç)
Bağlaç
Ünlem
Fiil Soylu Sözcükler
Fiil (eylem)
Fiilimsi (eylemsi)
Görüldüğü üzere sözcük türleri birçok farklı isim ile anılmaktadır. Her sözcük türünün kendine has bir özelliği vardır ve cümle içerisinde bu özellikler dikkate alınmaktadır.
Örnekleri İle Sözcük Türleri Konu Anlatımı
İsim (ad)
Duyguların, düşüncelerin, kavramların ve çeşitli durumların karşılığı olarak kullanılan kelimelere isim denilmektedir. İsimler; soyut, somut, özel, tekil, çoğul, topluluk ve cins ismi olarak ayrılmaktadır.
Örnek:
- Arkadaşım Mehmet yarın akşam, bize yemeğe gelecek. (Mehmet sözcüğü isim olarak kullanılmıştır.)
- Ankara, bu aylarda çok soğuk bir şehirdir. (Ankara sözcüğü isim olarak görev almıştır)
Sıfat (önad)
İsimlerin önüne gelerek varlıkları renk, durum, sayı ve şekil gibi yönlerden tanıtmaya yaramaktadır.
Örnek:
- Kırmızı mont ile sokakta gezen kişiyi bugün yine gördüm. (Kırmızı kelimesi bu cümlede sıfat olarak kullanılmıştır.)
- Küçük çocuk ağacın arkasında ağlıyordu. (Küçük kelimesi sıfat olarak görev almıştır.)
Zamir (adıl)
Varlıkları ifade etmek isterken varlık yerine kullanılan kelimelere zamir denir.
Örnek:
- Benim kalemimi kim aldı? (Benim sözcüğü zamir olarak görev almıştır.)
Zarf (belirteç)
Sıfatlardan, fiillerden, fiilimsilerden veya zarflardan önce gelerek, onları özellikleri, zamanı, yönünü, miktarı yönünden belirten sözcüklerdir.
Örnek:
- Bugün, evimizin önünde çok yürüdüm. (Çok kelimesi zarf görevinde kullanılmıştır.)
Edat (ilgeç)
Tek başına anlamı olmayan ve kendinden önceki kelimeyle ilgi kurarak anlam kazanan sözcüklerdir.
Örnek:
- Konuşmak üzere yerinden kalktı. (Üzere kelimesi bu, cümlede edat görevinde kullanılmıştır.)
Bağlaç
Sözcük, söz grupları veya cümleleri birbirine bağlamaya yarayan sözcüklerdir. Bağlaç olan sözcükler oldukça sık kullanılmaktadır. Özellikle 've' bağlacı en sık kullanılan bağlaçlar arasında yer almaktadır.
Örnek:
- Et, süt ve yumurta çok değerli besinler olarak dikkat çekmektedir. (Ve sözcüğü bu cümlede bağlaç olarak kullanılmıştır.
Ünlem
- Korkma, acıma, sevinç ve bu gibi durumlarda kullanılan sözcüklerdir.
Örnek:
- Hey! buraya bakar mısın? (Hey sözcüğü ünlem sözcüğü olarak kullanılmıştır.)
- Anne! dışarıda tehlikeli bir adam dolaşıyor. (Anne kelimesinde ünlem yapılmıştır.)
Fiil (eylem)
Bir durumu, eylemi veya oluşu anlatan sözcüklerdir.
Örnek:
- Kalemim sanırım kayboldu. (Kayboldu kelimesi fiildir.)
Fiilimsi (eylemsi)
Fiillerin sıfat, zarf ve isim şekillerini yapan sözcüklerdir. Fiillere birtakım ekler getirilmesi sonucunda ortaya çıkarlar. Fiilimsi konusu zor gibi görünse de aslında oldukça kolaydır.
Örnek:
- Sınıfını çok ders çalışarak geçti. (Çalışarak kelimesinde fiilimsi vardır.)