Söyleşmeye bağlı anlatım nedir ve özellikleri nelerdir? Örnekleri ile maddeler halinde konu anlatımı

Çok eski dönemlerden günümüze kadar ulaşmış en köklü anlatım biçimleri arasında söyleşmeye bağlı anlatım gelmektedir. Özellikle halk arasında daha yaygın şekilde eski dönemlerde gerçekleşen bir durumdur. Günümüzde ise profesyonel olarak değişik amaçlar altında farklı konular üzerinden ele alınarak gerçekleşir.

 Söyleşmeye Bağlı Anlatım Nedir?

 İki ya da daha fazla kişinin, herhangi bir konu üzerine karşılıklı olarak konuşturulma, söyleşmeye bağlı anlatım olarak ifade edilir. Bu açıdan söyleşmeye bağlı anlatımda iki kişinin karşılıklı şekilde konuşması ‘diyalog’ olarak dile getirilir.

 Kişinin kendi kendine gerçekleştirmiş olduğu konuşma ise ‘monolog’ biçiminde anlatılır. Bu şekilde herhangi bir konu üzerinden açılan sohbet ile beraber, söyleşmeye bağlı şekilde anlatım gerçekleşir. Bu anlatım sohbet biçiminde devam ederken tartışma üzerinden de gerçekleşebilir. En az 2 kişi olması ile beraber, daha fazla kişinin de katılımı üzerinden söyleşmeye bağlı anlatım yapılabilir.

 Söyleşmeye Bağlı Anlatım Özellikleri Nelerdir?

 Diyalog olarak da ifade edilen söyleşmeye bağlı anlatım, birçok değişik özelliği ile öne çıkar. Ele alınan bu özellikleri ile beraber söyleşmeye bağlı anlatım gerçekleşir.

 - En az 2 kişi olmak suretiyle daha fazla kişi üzerinden gerçekleşir.

 - Jest ve mimikler anlatım gücünü arttırır.

 - Sohbet, mülakat ve diyaloglar söyleşmeye bağlı olarak ele alınır.

 - Yapılan karşılıklı konuşmalar, komşudan kişiye bağlı olarak değişkenlik gösterir.

 - Görme ve işitme üzerinden kurulan iletişim önemli bir yer taşır.

 - Vurgu ve tonlama önemlidir.

 - Hem monolog hem de diyalog olarak ele alınabilir.

 Bu şekilde öne çıkan birçok farklı özelliği ile beraber söyleşmeye bağlı anlatım günümüzde önemli bir yer taşır. Özellikle hala geçerliliğini koruyan ve devam eden önemli bir anlatım şekli olduğunu ifade etmek mümkündür. Sohbet ve tartışma ile beraber fikir alışverişi gibi değişik yapılar altında gerçekleşebilir.

 Söyleşmeye Bağlı Anlatım Örnekleri ile Maddeler Halinde Konu Anlatımı

 Verilecek olan bir örnek ile beraber söyleşmeye bağlı anlatımı ifade etmek mümkün.

 Tekrar sordu:

 - Söyle yavrum, roman ne diyor?

 Genç kız büyük gözlerini kaldırdı. Kitabı dizilerine indirdi. Nazik bir şive ile beraber, ’‘Büyük anneciğim, Fransızca bir roman işte…’’ dedi. Lakin büyük nine merak ediyordu, mutlaka anlamak istiyordu:

 - Adı ne?

 - Desenchant

 - Ne demek?

 - Sevinçten, saadetten mahrum kalan kadınlar demek.

 - Onlar kimmiş?

 - Biz... Türk kadınları...

 (Ömer Seyfettin bir gül Bahar ve kelebekleri)

 Bu şekilde yukarıda verilen bir örnek ile birlikte söyleşmeye bağlı anlatımı göstermek mümkün. Bu anlatım içerisinde görüldüğü gibi sadece 2 kişi bulunmaktadır. Karşılıklı olarak girmiş oldukları diyalog ile beraber soru-cevap üzerinden gerçekleşir. Tabii bu durum farklı konu üzerine konular üzerinden de ele alınabilir.

 Söyleşmeye Bağlı Anlatımın Kullanıldığı Türler

 Daha çok diyaloglardan oluşması ile beraber söyleşmeye bağlı birçok farklı anlatım türü bulunmaktadır. Bunlar içerisinde Roman, tiyatro, röportaj, tartışma, Mülakat, manzum hikaye gibi birçok değişik seçenek bulunmaktadır. Ancak bu metinlerde yer alan kahramanların iç diyalogları monolog şeklinde ele alınır. Aynı zamanda yer ve zaman ile beraber giriş çıkış gibi birçok yapı üzerinden, diyalog ve monolog şeklinde söyleşmeye bağlı anlatım kullanılır.