Sosyal ve finansal girişimciliğe genç adımlar

Girişimcilik, başta Amerika olmak üzere, birçok ülkede 80’li yılların ortasından itibaren giderek daha önem kazanmaya ve popülerleşmeye başladı. Türkiye, bu süreci biraz daha gecikerek takip etmiş olsa da bugün ülkemizde girişimciliğin öneminin giderek arttığını hep birlikte gözlemliyoruz. Yükselen bir değer olarak girişimcilik, birçok farklı kurum tarafından teşvik edilmeye ve ödüllendirilmeye başlandı.

Biz de Öğretmen Akademisi Vakfı olarak, bireylerin girişimcilik kavramı ve sosyal girişimcilik tutkusuyla genç yaşta tanışması gerektiğine inanıyoruz. Bu kapsamda, uzun bir süredir sosyal girişimcilik ve bu girişimciliği destekleyecek finansal okuryazarlık becerileri üzerine yeni bir programla ilgili çalışmaya başladık. Öncelikli olarak sosyal statüleri birbirinden farklı olan çocuklar arasında empati geliştirme hedefiyle 1991 yılında Hindistan’da kurulan, bugün ise dünyanın 125 farklı ülkesinde programları uygulanan bir sivil toplum kuruluşu olan Aflatoun, çocukları ve gençleri sosyal ve finansal girişimcilik konularında bilinçlendirmeyi ve cesaretlendirmeyi hedefliyor. Öğretmen Akademisi Vakfı, Aflatoun ile işbirliği yaparak, “Sosyal Girişimcilik ve Finansal Okuryazarlık” başlıklı programın Türkiye’ye uyarlanarak uygulanabilmesi ve yaygınlaştırılabilmesi konusunda ilk adımı attı.

Tüm çocuklar özel ve biricik

Vakıf olarak bu programı benimsememizin en başta gelen nedeni; çocukların ve gençlerin sosyal ve finansal eğitimi dengeli bir şekilde özümseyeceği bir model öneriyor olması. Sosyal eğitim; çocukların kendilerini tanımalarına, haklarını ve sorumluluklarını öğrenmelerine ve sosyal adalet konusunda projeler tasarlamalarına ortam yaratırken; finansal eğitim, çocukların ihtiyaç ve isteklerini tanımlayabilmelerine, tasarruf bilinci oluşturmalarına, finansal kayıt tutmalarına ve gelir elde edecek projeler tasarlamalarına yönelik uygulamaları içeriyor.

Çocukların finansal okuryazarlık eğitiminden geçmeden önce, adalet ve etik anlayışlarının gelişiminin çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Kendilerini yalnızca bir birey olarak değil; ailelerinin, çevrelerinin, toplumun birer üyesi olarak görmelerini teşvik etmemiz gerekiyor. Tüm çocukların biricik ve özel olduğunu, ancak birinin diğerinden daha özel olmadığını anlamaları için yol göstermeliyiz. Her çocuğun hakkını bilip sahip çıkması kadar, bu hakkın getirdiği sorumlulukları da yerine getirecek bilince ulaşmasını sağlamalıyız. Bir çocuğun, koşulsuz şartsız eğitim hakkı olduğu gibi, eğitimini başarıyla devam ettirme sorumluluğunun da geliştirilmesi gerekiyor.

Okullarda Aflatoun kulüpleri ile projeler geliştiriliyor

Sosyal bilinç geliştirildikten sonra ise çocuğun para biriktirme, harcama, planlama ve bütçe yapma konusunda gelişimini sağlayan finansal okuryazarlık eğitimi başlıyor. Bu noktada, tasarruf bilincinin geliştirilmesindeki temel adım, çocuğu harcama yapmadan önce talebinin bir istek mi, yoksa gerçek bir ihtiyaç mı olduğu konusunda düşünmeye yönlendirmek. Program kapsamında, çocuğun israftan kaçınmasını sağlamaya yönelik çalışmalar yapılıyor. Tasarruf her zaman parayla ilintili olmak zorunda değil; çocuklar bireysel ya da toplu olarak, doğal kaynakları ya da zamanlarını da tasarruf etme modelleri ile deneyimleyebiliyor.

Bir sonraki adımda ise çocuklar, öğretmenlerinin gözetiminde, gelir ve harcama sütunları gibi basit finansal kayıtları tutmaya yönelik çalışmalar yürütüyor. Temel sosyal ve finansal eğitimini tamamlayan çocuklar, okullarında kendi küçük sosyal ve finansal projelerini geliştirmeye yönelik Aflatoun kulüpleri kuruyor. Bu projeler; çocukların belirleyeceği ve okullarını ya da çevrelerini daha adil, daha güvenli, daha sağlıklı hale getirmeye yönelik her konuda olabiliyor. Eş zamanlı olarak da bu projelerini desteklemeye yönelik tasarruf ya da gelir elde edebilecekleri bir finansal girişimcilik modeli geliştiriyorlar.

Çocuklar mango ağacı dikiyor, atıklardan sanat yapıyor

Dünyanın farklı bölgelerinde, milyonlarca çocuk kurdukları Aflatoun kulüplerinde birbirinden başarılı projelerle sosyal ve finansal girişimcilik örnekleri sergiliyor. Örneğin; başarılı bir sosyal girişimcilik uygulaması olarak, motorlu araçların okullarına çok yakın park etmesini bir problem olarak tespit eden Senegalli çocuklar, okullarının etrafına mango ağaçları dikiyor ve ağaçlar aynı zamanda okul mutfaklarına taze meyve sağlıyor. Başka bir örnekte, Faslı çocuklar, finansal bir girişim olarak, çevrelerindeki atık metal ve odunları toplayıp, bunlardan sanat objeleri oluşturarak satıyorlar.

Dünyamızı her geçen gün daha büyük çevresel ve toplumsal sorunlarla baş etmek zorunda bıraktığımız bir gerçek. Ancak bu sorunlarla mücadelede bir dönüşüm yaratabilmek ya da en azından bir adım atabilmek; hem ekonomiyi canlandıracak yeni finansal girişimler, hem de toplumun paylaşarak güçlenmesine katkı sağlayacak sosyal girişimler aracılığıyla mümkün olabilir. Tam da bu nedenden dolayı; çocuklarımızın ve gençlerimizin sosyal sorumluluk bilinçleri daha gelişmiş, yaratıcı çözümlerini gerçekleştirmeye yönelik finansal okuryazarlık ve girişimcilik becerileri daha donanımlı olarak hayata atılmalarını önemsememiz gerekiyor.

Öğretmen Akademisi Vakfı olarak öğretmenlerimizin, öğrencilerinde bu kavramları yeşertecek mesleki ve kişisel donanımlara sahip olmalarına yönelik eğitici eğitimlerini başlattığımız “Aflatoun Sosyal Girişimcilik ve Finansal Okuryazarlık” programının hepimiz için umut vaat ettiğine inancımız tam.