Sosyal medyanın YKS sonuçları üzerindeki etkisi
Güncelleme Tarihi:
Yükseköğretim Kurumları Sınavı sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte milyonlarca adayın gelecek planları belli olmaya başladı. Bu süreçte, medya ve özellikle sosyal medya platformları, öğrencilerin, ailelerin ve toplumun genelinde büyük bir etkiye sahip oldu. Fakat bu etki, gerçeklerle oluşturulan algılar arasında büyük farklılıklara da sebebiyet verdi. Burada sosyal medyaya ayrı bir parantez açmak yerinde olacak. Zira sosyal medya, her dönem olduğu gibi tercih döneminde de gençlerin ve adayların en fazla vakit geçirdiği yeni nesil iletişim platformları olarak karşımıza çıkıyor.
YKS sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte, sosyal medya kullanıcıları arasında farklı tepkiler hızla yayıldı. Sonuç paylaşımları, sevinç ifadeleri, hayal kırıklıkları ve destek mesajları, bu platformda yaygın olarak gözlemlendi. Ancak, bu paylaşımların büyük bir kısmı seçilmiş örneklerle sınırlı olmuş ve genellikle en yüksek ve en düşük puanları alan öğrencilerin hikâyelerine odaklandı. Sosyal medyada farklı tartışmalar meydana gelse de geleneksel medyada bazı farklı konular da gündeme geldi. Örnek vermek gerekirse; Konyaaltı Belediyesi’nin yürüttüğü kampanya, bu noktada anlamlı bir örnek teşkil etti. YKS eşit ağırlık alanında Türkiye 192’ncisi olan Barış Boran Ceyhan ve YKS sayısal alanında Türkiye 707’incisi olan Hasan Meriç Akbaba gibi öğrencilere ulaşmayı hedefleyen bu kampanya, kitap fiyatlarının yükselmesi nedeniyle test kitaplarına erişimde zorluk yaşayan gençlere destek olmayı amaçladı. Bu sayede, öğrencilerin potansiyelleri gerçekçi bir şekilde ortaya çıktı, nitekim sosyal medyada da bu başarı ciddi manada konuşuldu.
SOSYAL MEDYADA DEZENFORMASYON TEHLİKESİ
Sosyal medyanın hızlı ve geniş kitlelere ulaşma gücü, YKS sonuçları gibi önemli olayların doğru bir şekilde yansıtılması gerekliliğini artırıyor. Ancak bu platformlar, bazen gerçeklikten uzaklaşan ve dezenformasyona yol açan içeriklerin yayılmasına da zemin hazırlayabilir. YKS sonuçlarının açıklanmasıyla birlikte, sosyal medya platformlarında hızla yayılan, gerçek olmayan başarı hikayeleri veya hayal kırıklıkları, öğrenciler arasında yanıltıcı bir rekabet duygusu oluşturabilir. Bu tür dezenformasyon, öğrencilerin gerçek performansını değerlendirmede yanılgılara ve haksız bir rekabet ortamının oluşmasına neden olabilir. Sosyal medya ve YKS sonuçlarına yönelik dezenformasyon konusuyla paralel olarak, üniversiteye daha önce gitmemiş 34 yaş üstü kadınlar için ayrılan kontenjanla birlikte, Boğaziçi Üniversitesi de dahil birçok üniversiteye düşük puanlarla öğrenci alındığı haberleri gündemi meşgul etti. Eski sistemde, 4 senelik üniversite için baraj 180 iken, daha düşük puanlarla üniversiteye öğrenci kabul edilmesi geniş çaplı bir tartışma başlattı. Özellikle bir kişinin Boğaziçi Üniversitesi Fizik bölümüne 166 puanla kabul edilmesi, sosyal medyada geniş bir tartışma ve yorum dalgasını beraberinde getirdi. Hatta bunun ötesine geçilerek gerçekte var olmayan manipüle edilmiş görsellerle birlikte farklı bir algı oluşturuldu.
SOSYAL MEDYA BAKIŞ AÇIMIZA DA BAĞLI
Sadece olumsuz paylaşımlar değil, olumlu paylaşımlar da sosyal medyada geniş çaplı yankı buldu. Kızının YKS 2023 yerleştirme sonuçlarını öğrenen babanın duygulandığı ve sevinçten bağırdığı anlar sosyal medyada derin bir etki uyandırdı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini kazanan genç kız ve mutluluktan adeta uçan babasının duygusal anları sosyal medya kullanıcıları tarafından ilgiyle karşılandı. Sosyal medyanın gücü, önemli olayların doğru bir şekilde yansıtılmasının ne kadar kritik olduğunu vurguluyor. Ancak, bu platformlar aynı zamanda gerçeklikten uzaklaşan içeriklerin ve dezenformasyonun yayılmasına da olanak sağlayabiliyor. Yanıltıcı başarı hikâyeleri veya hayal kırıklıkları, öğrenciler arasında yanıltıcı bir rekabet duygusu oluşturabiliyor ve gerçek performansın değerlendirilmesinde haksızlıklara yol açabiliyor. Bu süreçte, geleneksel medyanın da etkisi son derece büyük.
ALGILARA KAPILMAMAK ADINA NELER YAPILMALI?
Gerek YKS adayları ve gerekse de sosyal medya kullanıcıları, bilgi alırken ve paylaşırken eleştirel bir bakış açısı geliştirmeli, başkalarının hikâyelerine odaklanmak yerine kendi potansiyellerini değerlendirmeli. Sosyal medyadaki içerikleri sorgulamalı, gerçek ve güvenilir kaynakları kontrol etmeli, duygusal tepkileri kontrol altında tutmalı ve manipülatif içeriklerden kaçınmalı. Her bireyin hedefleri farklı olduğundan kendi hedeflerine odaklanmalı, başkalarının başarılarıyla kendini karşılaştırmaktan kaçınmalı. Ayrıca, yetişkinlerden mentorluk ve danışmanlık almak, sosyal medya kullanımını sınırlamak ve başarıyı sadece sınav sonuçlarıyla değil, kişisel gelişim ve ilgi alanlarıyla da ölçmek önemli.
DOÇ. DR. ALİ MURAT KIRIK KİMDİR?
2008 yılında Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü’nü de birincilikle bitirdi. Bu zaman dilimi içerisinde çeşitli medya kuruluşlarında çalıştı. 2009 yılında Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü’nde Araştırma Görevlisi olarak akademik hayatına başladı. 2010 yılında “IP Televizyon Yayın Teknolojisi” adlı yüksek lisans tezini tamamladı. Aynı yıl içerisinde Marmara Üniversitesi Radyo, Televizyon Anabilim Dalı’nda doktora eğitimine başladı. Ali Murat Kırık, 2013 yılında “Yeni Medya Çağı Çerçevesinde Türkiye’de Televizyondan İnternete Dönüşüm ve Sosyal Paylaşım Ağlarında Gençlerin Konumu” adlı teziyle doktorasını tamamladı ve yardımcı doçent oldu. 2018 yılından beri Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, Televizyon ve Sinema Bölümü’nde doçent olarak çalışan Ali Murat Kırık, Yeni Medya, Medya, Teknoloji ve Toplum, Blokzinciri ve Kripto Paraların Sistematiği, Yapay Zekâ Uygulamaları ve Sosyal Medyanın Temelleri gibi dersler veriyor.