Güncelleme Tarihi:
Soru, öğretimde her zaman kullanılan en temel iletişim araçlarından birisidir.
Soru Cevap Yöntemi Nedir ve Nasıl Yapılır?
Soru ve cevap metodu kullanılarak, başka metotların içinde ara sıra sıkça kullanılan soru ve cevap tekniğinden ayrı olarak; dersi baştan sona kadar soru ve cevap tarzında işleme anlamına gelir. Sorunun pek çok çeşidi vardır. Bunları ise şu şekilde sınıflandırmak mümkündür:
En doğruyu seçme soruları
Hatırlama soruları
Tamamlama soruları
Analizci sorular
Sentez yaptırma soruları
Sentezci sorular (karşılaştırma, neden ve sonuç gösterme, karar verme gibi)
Soru ve cevap yönteminin şimdiki uygulaması ise, genellikle yoklama (sınav) ve tartışma şeklinde yapılır. Burada diyalogdan çok, daha fazla kişi arasında belli bir konuda sistemli bir fikir alışverişi söz vardır. Tartışmayı, gruba hakim olan ve bilgili bir kişinin yönetmesi gerekir.
Soru ve Cevap Yönteminin Faydaları
Öğrencinin derse aktif bir şekilde katılmasını sağlar. Bütün eğitim tarihi boyunca sorunun tohumlayıcı, zihni uyarıcı, doğurtucu, mayalayıcı gücünden yararlanılmıştır. Sorular ise, hem öğrencileri düşünmeye yöneltmiş hem de öğretimi disipline etmiştir.
Öğrenciyi daha çok güdüler, sosyalleştirir. Ona öğrendiklerini yorumlama ve uygulama imkanı verir.
Kişinin kendi kendini kolaylıkla değerlendirmesini sağlar.
Sınıf içinde hem arkadaşlarla hem de öğretmenle tartışmak, sağlıklı bir iletişim kurmayı sağlar. Soru, herkesin aklındaki fikir ve görüşlerin ortaya çıkmasını, değişik cevapların, bunların demokratik bir şekilde ifade edilmesini sağlar. Aynı zamanda da kişilerin hoşgörü, tahammül ve çoksesliliğe alışmalarını da sağlar. Öğrenci, bu sayede "başkalarının mantığı" ile de düşünmeye de alışmaya başlar. Demokratik bir ortamda, çevredekilerin fikirlerini de alarak, onları doğru bir şekilde yorumlayarak karşılıklı işbirliği içinde olabilir.
Öğrencinin yargılama, hatırlama, değerlendirme, karar verme ve yaratıcı bir şekilde düşünmesini sağlar.
Öğrenci, kendisine de her an söz verilebileceği ya da soru sorulabileceği ihtimali olduğu İçin dersi veya tartışmayı daha büyük bir dikkatle izleme disiplinine de alışır. Öğrencinin ise derse olan ilgisini arttırır.
Öğretmene, sınıf içinde bulunan kişilerin bilgilerini, analiz, sentez, bir konuyu kavrama, değerlendirme ve uygulama güçlerini ölçme şansı verir. Öğretmen, öğretmeye çalıştığı konuların doğru bir şekilde anlaşılıp anlaşılmadığını ya da ne kadar öğrenildiğini sadece soru ve cevap yöntemi ile anlayabilir. Bu sayede dersin öğrenci seviyesine uygun bir hale getirilmesi için de bu yöntemden yararlanılır.
Sınıfta anlatılan konuların pekiştirmelerle ve tekrarlarla daha iyi öğrenilmesi sağlanır. Konunun ana hatlarının belirtilmesi için ve önemli yerlerinin vurgulanması için çok önemli bir rol oynar. Soru cevap yöntemi ile ezberlemeyi de bir nebze önlemeye yardımcı olur.
Soru ve cevap yöntemi, her dersin öğretimi için kullanılabilir. Aynı zamanda, diğer metotlarla yapılan her öğretim metodunun da çok iyi bir tamamlayıcısı olarak kullanılır.
Soru ve Cevap Yönteminin Sınırlılıkları
Soru, bir konuyu öğrenen ve anlamış olan kişiler için bile, genellikle sıkıcı ve gergin hissettiren bir yöntemdir. Bu nedenle de, hele sınav soruları şeklinde yapılan bir ders, öğrencilerin geneli tarafından sıkıcı karşılanır. Eğer öğrenci "bilmiyorum" sözüne alışırsa, sınıfın hemen hemen hepsi cevap vermezse ya da cevaplamaya katılım azalırsa, dersin kalitesi de düşer. Bu nedenle de sınıftaki öğretim atmosferi birden bozulur.