Son hafta alışkanlıkları sınav başarısını etkiliyor

Çocukların duygusal yaşamlarının önemli bir boyutu, psikolojik baskı yaratan durumlarla başa çıkmayı öğrenmeleri. Çocuklar büyüdükçe stresli durumları daha doğru değerlendirir ve bunun üzerinde ne kadar kontrole sahip olduklarını doğru tanımlar. Büyük çocuklar stresli durumlar karşısında daha fazla başa çıkma alternatifi üretir ve daha bilişsel başa çıkma stratejileri (rutinler) uygular. Düşüncelerini bilinçli olarak stres veren şeylere yönlendirmede ve stres yaratan durumlara farklı açıdan bakmada ya da kişinin stres algısını değiştirmede, küçük çocuklardan daha başarılıdırlar.

Heyecan bilimsel açıdan, süreklilik gösteren bir boyut üzerinde değişik değerlerdedir. Hiç heyecan olmaması, o insan uykuda demektir. Sınav düşüncesinin uyandırdığı aşırı heyecanı, başarı için en uygun düzeye indirmek amacıyla bazı önlemler alınabilir. Bir taraftan konuları iyice özümleyerek kendimizden emin olurken, diğer taraftan psikolojik bazı stratejilerle yeni ve olumlu bir tutum içine girmekte yarar var.

“HER ŞEYİ UNUTTUM” DUYGUSU NORMAL

Herkesin kendine göre sıkıntıları, güçlükleri, problemleri bulunuyor. Bu olacaktır. Yusuf Has Hacib’in ifadesiyle; “Huzur istersen, o zahmet ile birlikte gelir; sevinç istersen, o kaygı ile birlikte bulunur.” Bu sınav da diğer sınavlar gibi sadece sizde değil, diğer öğrencilerde de psikolojik baskı yaratan bir olay. Sınavın yaklaştığı son günlerde öğrenciler her şeyi unuttuklarını ve hiçbir şey hatırlamadıklarını düşünürler. “O kadar çalıştım, hiçbir şey aklımda yok” gibi düşünceler zihninden geçebilir. Ne kadar iyi öğrenilmiş olursa olsun, bilgiler uzun süreli bellekte kendi köşelerine çekilmiş uyuyor gibidir. Bilgiler uzun süreli bellekte derinlere gömülmüştür. Kısa süreli bellekte, o andaki dikkatimizi çeken olay ya da yapmamız gereken davranışlarla ilgili bilgiler var. Bu nedenle, sınavdan önce akılda hiçbir şey yokmuş duygusuna kapılmak normal.

HAFİF GERGİNLİK NORMAL VE YARARLI

Sınavın hafif bir gerginlikle başlaması normal ve yararlı. Soruları çözmeye başladıktan sonra gerginlik biter. Rahatlık hissedilir. Bilinen soruları cevaplamak heyecanı azaltır, yeterliği artırır. Artan yeterlik duygusu başarıyı getirir. Kısa süreli belleğin rahatlamasını sağlar. Böylece çok az bilinen sorulara sakin bir zihinle yaklaşılır. Sorunun ne istediğini anlamak önemli. Bunu anlamak, bilgiyi uzun süreli bellekten çağırmak için yaralı. Bellek hatalarının çoğu geri çağırmayla ilgili. Örneğin; öğrenci sınava çok çalışır, ancak aklına bir türlü gelmeyen cevap sınav bittikten sonra hatırlanır. Bu durumun önüne geçmek için ipuçları kullanılabilir. Bunlar hatırlamaya yardım eder. Anlaşılmayan bir soruya cevap verilemez. Bunun için soruyu anlamak önemli, ancak anlaşılmayan bir soruya takılıp kalmak da doğru bir davranış değil. Dökülen süt için gözyaşı dökmeye gerek yok. Bildiğiniz soruları tamamladıktan sonra vakit kalırsa bu sorulara dönebilirsiniz.

UYKU VE BESLENME DÜZENİNİZİ KORUYUN

Sınava kısa bir süre kaldı. Bu sürede dikkat edilecek kurallar, enerjinizi en fazla fayda sağlayacağınız sınava odaklanmanıza yardımcı olabilir. Son hafta alışkanlıklarınız, sınavda başarınıza katkı sağlar. Son hafta sağlıklı yeme-içme ve uyku düzeni korunmalı. Sınava girileceği gün saat kaçta uyanılıp hafif bir kahvaltı yapılacaksa, bu programa birkaç gün önce başlamakta yarar var. Son bir hafta düzenli olarak normal zamanında (23.00) yatıp sabah da 07.00 gibi kalkmanız biyolojik saatinizi 09.00’da gireceğiniz sınava programlamanıza yardımcı olacak. Son hafta, sözel konuları tekrar etmek, formüllere bakmak, eğer özet çıkartarak çalışılmışsa bunları okumakta yarar var, çünkü öğrenilenlerin hatırlanmasında sonralık etkisi var. Yani son  öğrenilenler daha kolay hatırlanıyor ve kalıcı oluyor.

DENEME SINAVLARI ÇÖZÜN

Son hafta, adayların bildiği konuları tekrar etmesi ve deneme sınavları çözmesi yararlı. Bunların 26-27 Nisan’da yapılacak TEOG sınav saatine uygun olarak 09.00’da başlaması sınav süresine ilişkin alışkanlık edinmeye yardım eder. Deneme sınavları bilgiyi üretmenize katkı sağlar. Bu durumda öğrenme ve zihinde tutma güçlenir. Deneme sınavındaki sorulara verilen cevaplar, öğrenme ve zihinde tutmanın güçlenmesi, deneme sınavı sonrası başarı duygusu alışkanlığını oluşturur. Konuyu öğrendiğiniz, deneme sınavı çözdüğünüz psikolojik durum ile sınavdaki psikolojik durumunuz örtüşürse bilgileri hatırlamak kolaylaşır. Sınav yeri öğrencinin devam ettiği okul değilse, sınav öncesi binanın ve salonun görülmesi gerekir.

AİLELER HEYECANINI KONTROL ETMELİ

Sınavda hissedilen psikolojik baskının paydaşlarından biri de aile. Sınav, bizim kültürümüzde sadece öğrenci de değil, aile üyeleri üzerinde de baskı yaratır. Ebeveynlerin bu süreçte kendi heyecan düzeylerine bakmaları yararlı olur. Bu duyguların bulaşıcı olduğunu hatırlamakta yarar var. Öğrenciler sınavın gerektirdiği heyecan düzeyine sahip. Buna ek olarak genel uyarılmış düzeyini yükseltmeye, onları heyecanlandırmaya gerek yok. Bunlar bizim çocuklarımız ve biz hayatımız boyunca onlarla birlikteyiz. Onlarla gurur duyacağız. Sağlıklı olmaları her şeyden önemli. Bunu onlara hissettirmeliyiz. Öğrencilerin halinden anlamalıyız, ancak her öğrencinin sınav deneyiminin kendine özgü, nevi şahsına münhasır olduğu da akılda tutulmalı. Bu özelliklerin bir bölümü genetik olarak anne babadan çocuklarımıza geçen miras. Sınavın yarattığı psikolojik baskıyla ilgili duyguları koşulsuz kabul etmek ve dinlemek yararlı. Öğrenci, ona nasıl olması gerektiği değil, olduğu gibi güvenildiğini hissetmeli.