Güncelleme Tarihi:
Solvent yanıcı madde olduğundan kullanımında dikkat edilmesi gerekir. Ciltle temasa geçmesi veya uzun süre solunması çeşitli sorunlara yol açabilir. Solvent maddelerin laboratuvar ortamında üretilen birbirinden farklı çeşitleri bulunur.
Solvent Nedir?
Türkçe dilinde karşılığı 'Çözücü' olan Solvent, yanıcı ve uçucu olan çözücü maddedir. %80'i renksiz olan solvent maddeler, 1950 yılından sonra dünyada yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Organik ve inorganik olarak iki ayrı bölümde incelenebilir. Organik tek madde olarak bilinen solventtir. Su organik solvent olarak tanımlanabilir. İnorganik solvent maddeler ise iki kimyasal maddenin bir araya getirilmesiyle oluşturulur.
Solvent Etkileri Nelerdir?
Solvent ürünlere maruz kalınması durumunda çeşitli etkilerle karşılaşılması olasıdır. Soluma, temas etme veya yutulması bazı zararlara yol açabilir.
Kusma, baş ağrısı, bitkinlik ve boğaz yanması solvent maddeler temas durumunda çıkabilen etkilerdir.
Düzensiz kalp atışı, mide bulantısı ve böbrek sistemi bozukluğu gibi durumlar solvent ile temas sonucunda ortaya çıkabilen diğer etkiler arasında yer alırlar.
Solventin Ozon Oluşumunda Katkısı Nedir?
Solvent maddeler kapsamlı düzenlenmiş uçucu ve kimyasal maddeler arasında yer alırlar. Ozon oluşumunda katkısı olan organik bileşikler olarak ayrıca düzenlenebilirler. Geleneksel ve biyolojik olarak iki farklı şekilde üretilirler. Geleneksel yöntemlerde parfüm ve doğal gaz gibi maddelerin damıtılmasıyla oluşturulurlar. Biyolojik olarak ise sürdürülebilir kimyasallara duyulan talep sonucunda farklı biçimlerle üretimi gerçekleştirilir.
Solvent Ne İşe Yarar?
Solvent, kimyasal olan maddelerin seyreltilmesinde ve çözülmesinde fayda sağlar. Örnek olarak tiner güçlü çözücü solvent olarak tanımlanabilir. Birkaç damlası boya içerisine damıtıldığında boyanın incelmesini sağlar. Boya içerisine eklenmesiyle, bir kutu boya çok daha fazla hale getirilebilir. Aseton olan solventler kozmetik alanda oje çıkarılması gibi alanlarda tercih edilirler. Araştırma tesilerinde veya laboratuvarlarda solvent ürünler çeşitli ürünlerin ayrıştırılmasına tercih edilebilirler.
Solvent Çeşitleri Nelerdir?
Solventler, oksijenli, halojenleşmiş, hidrokarbonlu ve biyolojik olarak farklı çeşitlere ayrılırlar. Esterler, alkoller, asetatları, ketonlar ve hdirokarbon solventler oksijenli solventler gurubunda yer alırlar. Oksijenli solventler diğerlerine göre biraz daha pahalı olduğundan kullanım alanı daha dar olarak nitelendirilebilir
Hidrokarbon solvetnler ucuz olduklarından kullanım alanları yaygındır. Yağ ve verniklerin çözülmesinde tercih edilirler. Halojenleşmiş solvetnlerin insan sağlığına etkileri nedeniyle kullanımı en az seviyeye indirilmiştir. Bio alkoller, laktat esterler ise biyolojik solventlere örnek olarak gösterilebilirler. Klasik solventlere göre ucuz olabildiğinden kullanım alanının geniş olduğu söylenebilir.
Solvetnlerin Kullanım Alanları
Solvent maddelerin kullanım alanları oldukça geniştir. En çok kullanıldıkları alan boya olarak gösterilebilir. Var olan solvent maddelerin %46'sı boya alanında kullanılır. Bunun yanı sıra %9'u ilaç alanında, %6 yapıştırıcı, %6 mürekkep, %6 kozmetik, %6 ev bakım, %4 polimer üretim, %4 endüstriyel temizlik, %2 estraksyon, %2 tarım, %1 kuru temizleme ve %8 olarak diğer alanlarda tercih edilir.
Solventlerin Dünyada Kullanım Durumu
Gelişmiş ülkelerde solvent kullanımı daha az seviyelere inerken, bu duru gelişmemiş ülkelerde tersidir. Bunun nedeni solvent maddelere ihtiyaç duyulmayan teknolojik alanın yaratılması olarak belirtilebilir. Kullanım alanı çeşitli kısıtlamalar olduğundan daha az seviyelere düşüş gösteriyor. Biyolojik ve yeşil çözücülere olan ihtiyaç solvent kullanımını belli seviyelere yükseltiyor denilebilir. Çevresel kaygılar, sağlık sorunları gibi durumlar söz konusu olduğundan solvent kullanımının bazı ülkelerde kullanımı engellenmeye başlanmıştır.