Shakespeare

SHAKESPEARE FOTOĞRAFLARI İÇİN TIKLAYIN

Modern çağın şafağında bir yandan ahşap tiyatrosunun halka açık sahnesinde, öte yandan Elizabeth Tudor ile James Stuart’ın saraylarında yeniden doğan Antikite’yi Ingiltere’ye tanıtmış, dili ve ifade biçimlerini yenileyerek ve bize yeni mitoslar sunarak Bir Yaz Gecesi Rüyası’nın Puck’ı gibi, çağının dünyasını şiirinin sihirli çemberiyle kuşatmıştır.

Hiçbir eser bu kadar çok okunmamış ve oynanmamıştır. Shakespeare’in eserleri yeniden yazılmış, sansür edilmiş, göklere çıkarılmış, hatta, bunları yazacak kadar okumuş olmadığına karar verip yazarının elinden alınmak istenmiştir. Yirmi kadar ünlü kişiye mal edilen, dünyanın büyük sahnelerinde oynanan bu eserlerin, sonunda, yazarına ait olduğu kabul edilmiştir. Voltaire, "tiyatroyu yaratan" kişinin dehasının önünde eğilmiş; ancak "korkunç farslarında zevk-i selimin zerresi"ni bile bulamamıştır. Goethe, ona dört elle sarılmış, Victor Hugo ise, Aiskhilos veya Dante ile boy ölçüşebilecek bir "engin bir deniz"e dönüştürmüştür. Shakespeare Marx’a esin vermiş, Freud’ü büyülemiş ve eserleri çağdaş eleştirinin büyük akımlarına başvuru kaynağı olmuştur.

GENÇLİK YILLARI

Shakespeare’in 1564’te doğduğu Stratford-upon-Avon şehri, Londra’ya sadece yüz elli kilometre kadar uzaklıktadır. Bu yakınlık, adı "sığlığı geçen yol" anlamına gelen şehrin gelişen ve panayır merkezi olmasını sağladığı gibi, veba salgınlarıyla kırılmasına da yol açıyordu; öte yandan, başkentten, kraliçe veya soyluların esirgemesindeki gezgin komedyen topluluklar geliyordu: Stratford’un yazgısı, Shakespeare’in çocukluk ve gençlik yıllarına damgasını vuracak bir değişim içindeydi.

William, John ve Mary Shakespeare’in üçüncü çocuğuydu. Çiftin sekiz çocuğundan sadece beşi hayatta kaldı ve içlerinden ikisi (William ve onun peşinden giden kardeşi Edmund, doğumu 1580) aktör oldu. Ailenin reisi, Stratford’a yerleştiğinde eldiven imalatçısıydı. Şairin doğduğu Henley Sokağı’ndaki evi satın aldı. Saygın bir zanaatçı olarak şöhret basamaklarını tırmandı ve 1568’de, şehrin belediye başkanı oldu.

Shakespeare’in ailesi, 1558’de, Katolik Mary Tudor’un yerine Elizabeth’in tahta çıkmasını izleyen dini çalkantıdan etkilendi. Shakespeare’in ablası Katolik olarak vaftiz edilmişti; William ise, Anglikan Kilisesi’nin törelerine göre vaftiz edildi. John Shakespeare, yeni kiliseye girdi ve bu sayede hırpalanmaktan kurtuldu.

John Shakespeare, 1578’e doğru, borçlarından dolayı tutuklanma korkusundan kiliseye gitmeye cesaret edemez oldu. Stratford’un en saygın kişilerinden biriyken gözden düştü (bunun nedenini, Shakespeare’in babasının Katolik geçmişinde arayanlar olmuştu; ancak evinin çatısında bir Katolik amentüsü bulunmuş olmasına karşın, John’nun dinî nedenlerle baskıya uğradığı hiçbir zaman kanıtlanmamıştır).

William’ın okuldan ayrıldıktan sonra, öğretmen olmak için hocalarından birinin peşine takılıp Lancashire’a gittiği yolundaki bilgi kesin değildir. On yedi yaşında Stratford’a döndü ve Shotteryl’i bir çiftçinin kızı olan, kendinden sekiz yaş büyük Anne Hathaway ile nişanlandı. 1582’de evlenen çiftin üç çocuğu olacaktı; evliliklerinin altıncı ayında doğan Susanna (1607’de, ünlü bir hekim olan John Hall ile evlenecekti; ve 1585’te doğan Hamnet ile Judith adlı ikizler.

Shakespeare’in, ikizlerin doğduğu yılla Londra’da olduğunu bildiğimiz tarih arasındaki hayatına ilişkin hemen hemen hiçbir bilgi yoktur. Babasının yanında veya Lancashire’da çırak olarak çalışmış ve bu şehirde Derby kontu Lord Strange’in komedyenleriyle tanışmış olabilir. Bu varsayım gerçeğe uzak değildir; çünkü bu oyuncular ileride, Shakespeare’in kendisi gibi, Lord Chamberlain’ın topluluğuna katılacaklardı. Yazarın bu dönemde Fransa’da ve Italya’da bir yolculuğa çıktığı düşünülür, 1587’de Stratford’a uğramayan kraliçenin topluluğuna mensup oyuncularla birlikte Londra’ya dönmüş de olabilir. Shakespeare’in bakmakla yükümlü olduğu bir ailesi vardı ve aktörler, yeni tiyatro binalarının inşasına yatırım yaparak zengin olmayı umabiliyorlardı. Nitekim, 1576’da The Theatre, 1577’de The Curtain, 1587’de Rose tiyatroları açıldı.

STRATFORD’DAN LONDRA’YA İÇİN TIKLAYIN