Sera etkisi nedir ve nasıl oluşur? Sera etkisi yapan gazlar nelerdir? Sera etkisi nedenleri ve sonuçları
Güncelleme Tarihi:
Dünya doğal bir denge içinde yer alır. Ama insanların havayı, çevreyi ve her şeyi etkilemesi ile doğal denge içinde yüzyıllar boyunca önemli değişiklikler yaşandı. Doğal dengenin bozulması sonucunda pek çok doğal afet, hava sıcaklığında yaşanan sorunlar gibi çok sayıda sorun ortaya çıkmıştır. Sera etkisi nedir ve nasıl oluşur sizler için derledik.
Sera etkisi adı verilen sorunda tüm dünyayı etkiler. İnsanoğlu kendi eli ile yüzyıllardan beridir dünyanın doğal dengesinin bozdu ve hala da bozmaya devam ediyor.
Sera Etkisi Nedir ve Nasıl Oluşur?
Doğal dengenin bozulması sonucunda büyük sorunlarla karşı karşıya kalabiliyoruz. Sera etkisi de insanların dünyaya, doğaya ve atmosfere verdiği zarar sonucunda, doğanın dengesini bozduğu bir durumdur.
Sera etkisi, güneş ışınlarının dünyaya düşmesinden daha çok, güneşten gelen ışınları dünyanın yansıtması sonucunda dünya ısınır. Dünyadan yansıyan bu güneş ışınları başta olmak üzere karbondioksit, su buharı ve metan gazı olmak üzere atmosferde yer alan diğer gazlar tarafından tutulur. Dünyadan yansıyan bu ışınların atmosferdeki gazlar tarafından tutulmasına ise sera etkisi denir.
Sera etkisinin sözlük anlamı, endüstriyel üretimin bir sonucu olarak karbondioksit gibi çeşitli gazların oranının atmosferde yayılımının artması sonucunda dünyayı saran ozon tabakasının delinmesine neden olur. Bunun sonucunda da havada aşırı ısınma gerçekleşir. Havanın aşırı ısınmanın sonucuna ise küresel ısınma adı verilir.
Sera Etkisi Yapan Gazlar Nelerdir?
Sera Gazı etkisi yapan ve Kyöto protokolünde sera gazı şeklinde kabul edilen başlıca bileşikler ise;
Karbon dioksit (CO2),
Hidroflorür karbonlar (HFCs),
Metan (CH4),
Sülfürhekza florid (SF6),
Perfloro karbonlar (PFCs),
Nitröz Oksit (N2O) gibi gazlardır.
Sera Etkisi Nedenleri ve Sonuçları
İnsanların bilinçsiz bir şekilde kullandıkları fosil yakıtlar, atmosferdeki sera gazı salınımını daha çok arttırır. Fabrikaların bacalarından karbondioksit gazının çıkması sonucunda küresel ısınmaya yol açan bir gaz türü olarak sera etkisini önemli ölçüde arttırır.
İnsanların ormanları tahrip ederek yok etmesi sonucunda havada artan karbondioksit oranı sera gazının artmasına yol açar. Kullanılan parfüm, deodorant gibi gazlar da sera etkisine neden olur. Arabaların çıkardığı egzoz gazları da sera etkisine yol açar. Sera etkisinin sonuçları ise şu şekilde sıralanabilir:
Okyanuslar yükselir.
Buzullar erir.
Kıyı bölgelerinde torak kayıpları meydana gelir.
Bazı bölgelerde de taşkınlar, kasırgalar ve seller oluşur. Giderek sıklığı ve şiddeti de artar.
Bazı bölgelerde çok uzun süre devam eden kuraklık ve çölleşmeye yol açar.
Sonbahar daha geç gelir.
İlkbahar da daha erken gelir.
Kış aylarında sıcaklıklar normalin üzerinde artar.
Mevsim değişikliklerinin etkilerine direnemeyen bitkilerin ve hayvanların sayısında önemli oranda azalma olur. Bunların tamamen yok olan türleri de vardır.
Hayvanların göç zamanları da sera Etkisi sonucunda değişir.
Kış ayları gittikçe kısalır ve yaz ayları ise, uzun sürer.
İnsan sağlığı için doğrudan etki eder. İklim değişiklikleri insanların solunum sistemi, alerjik hastalıklar, kalp damar sistemi hastalıkları gibi çeşitli hastalıkların ortaya çıkmasına neden olur.
Sera Gazları Neden Yeryüzünün Isınmasına Neden Olur?
Güneşten Dünya’ya doğru yüksek miktarlarda radyasyon gelir. Bu radyasyon ise, Dünya atmosferine görülebilir ışık, ultraviyole ve kızıl ötesi formlarda da düşebilir. Dünya üzerine düşen radyasyon oranının %30’u, gezegendeki buzullar, bulutlar ve diğer yansıtıcı kaynaklar tarafından geriye doğru yansıtılır. Geri kalanı ise toprak, okyanuslar ve atmosfer tarafından da emilir. Atmosferden geri yansıtılan ısının bir kısmını sera gazları emer ve içine hapseder. Bunun asıl nedeni ise, sera gazlarının genellikle üç ya da daha fazla atomdan oluşan bileşiklerden meydana gelir.