Semah nedir? Nerede oynanır? Semay nerenin oyunu ve nasıl ortaya çıkmıştır?

 Semah, Alevi ve Bektaşilerin inanç gereği icra ettikleri bir etkinliktir. Genellikle saz ve zikirler eşliğinde yapılır.

  Semah Nedir?

  Semah, Alevi ve Bektaşiler tarafından inançları gereği cem evlerinde gerçekleştirilen, hizmet sahipleri olan zakirlerin çaldığı ve saz eşliğinde söylenen sözler ile birlikte müziğin ritmine de uyarak yapılan mistik ve oldukça estetik hareketler ile Tanrı’ya ulaşma yoluna denir.

  Semah Nerede Oynanır?

  Semah, bir halk oyunu ya da gösteri değildir. Alevi inancına göre Allah’a ulaşmanın ve yakınlaşmanın bir yoludur. Bu nedenle de genellikle Cem evlerinde oynanır. Alevi ve Bektaşi Ritüeli olarak bilinen Semah’ın, gelecek kuşaklara olduğu gibi aktarılması ve yaşayabilirliğinin güvence altına alınması için Kültür ve Turizm Bakanlığı, ilgili topluluk ve sivil toplum kuruluşlarının tamamının işbirliği içinde çalışmalar yürütülür. Semah ile ilgili gerçekleştirilen tespit, araştırma ve envanterleme konularında bulunan araştırmalar yapılarak Halk Kültürü Bilgi ve Belge Merkezi Arşivi’ne kazandırılır.

  Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde farklı ritmik yapıya ve müzikal karaktere sahip olan semah, içinde bulunan hümanist öğeleri de içerir. Semahta ayrım yapılmadan erkek ve kadın birlikte döner ve okunan dualar ile birlikte herkes ellerini göğe doğru bir şekilde uzatarak dil, din ve ırk farkı gözetilmeden Hakk’ın bir olduğu zikredilir.

  Semay Nerenin Oyunu ve Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

  Türkiye coğrafyasının genelinde canlı bir olarak yaşayan semah, taşıyıcıları ve uygulayıcıları olan Alevi ve Bektaşi toplulukların yaşadıkları coğrafi bölgelere göre samah, zamah, semağ, zemah gibi pek çok farklı isimlerle anılır. Bölgelere göre semahların ritim ve müzik yapısı bakımından farklı örnekleri ile karşılaşmak da oldukça mümkündür. Aynı isimle gerçekleştirilen semahlarda bile söz ve ezgi yapısında görülen önemli farklılıkların bulunması da semah kültürünün zenginliğinin bir göstergesidir.

  Semah; on iki hizmetin yürütüldüğü cemlerde gerçekleştirilen ve topluluk dışındaki kişilerin önünde yapılması genellikle hoş karşılanmaz. Bu nedenle İçeri Semahları ve Tarikat Semahları ile on iki hizmet dışında kalan, diğer genç kuşaklara semah kültürünü öğretmek ve benimsetmek için semah disiplininden ayrılmadan önce icra edilen Dışarı Semahları ve Avare Semahları olmak üzere de ikiye ayrılır.

  Semah, ağırlama, yürütme ve yeldirme olmak üzere tam olarak üç ana bölümden meydana gelir. Ağırlama bölümü ise, ağır hareketlerin gerçekleştirildiği semaha giriş bölümüdür. Yürütme ise, semahın daha çok hareketlenmeye başladığı bir bölümdür. Yeldirme ise, semahın icrası en zor ve en hareketli olan son bölümüdür. Genellikle de bu şekilde üç bölüm olarak gerçekleştirilen semahların farklı icra örnekleri de görülebilir.

  Semahta ise, dönenlerin giydiği özel bir kıyafet bulunmaz. Genellikle Alevi inancında özel anlamları bulunan yeşil ve kırmızı renklerin giyilmesine ve bu kıyafetlerinin de temiz olmasına çok özen gösterilir. Yöreden yöreye göre bazı farklılık gösteren kıyafetlerde ise, kadınlar başını bellerine kadar uzanan renkli giysilerle kapatır. Aynı zamanda bu giysilerin üzerine de kuşak bağlanır.

  Halk müziği ile iç içe bulunan semaha genellikle de bağlama eşlik eder. Bazı semahlarda ise, bağlama dışında aynı ya da farklı türden tam olarak on iki çalgı bulunur. Vurmalı sazlar ise, kullanılmaz. Ritüelin birliği, Tanrı’ya ulaşmayı ve hoşgörüyü simgeleyen yönü ise halk deyişlerine konu olmuştur.