Güncelleme Tarihi:
Dilek şart kiplerine örnekler: 1- Gel (Emir kipi) 2- Gelmelisin (Gereklilik kipi)
3- Geleyim (İstek kipi) 4- Gelse (Dilek - şart kipi)
Bir eylemin ancak belli başlı koşulların yerine getirilmesiyle gerçekleşebileceğini anlatan eklere şart kipi denir. Şart kiplerinin kullanıldığı cümlelerde genellikle bir fiil ve bir fiilimsi kullanılır.
Örnekler:
1- Onu görsem içimden geçen her şeyi anlatacağım.
Görsem - Görmek fiiline getirilen -se eki şart kipidir. Cümlede ''görsem'' kelimesi fiilimsi ''anlatacağım'' sözcüğü ise fiil olarak kullanılmıştır.
2- Aradığım kitapları bulsam mezuniyet projesini yazmaya başlayacağım.
Bulsam - Fiilimsi
Başlayacağım - Fiil
3- Nerede olduğunu bilsem hemen yanına gideceğim.
Bilsem - Fiilimsi
Gideceğim - Fiil
4- Bütün dünya bir araya gelse yine de kararımdan vazgeçmem.
Gelse - Fiilimsi
Vazgeçmem - Fiil
5- Yazdıklarını bir dergiye göndersen bence kesin yayımlarlar.
Göndersen - Fiilimsi
Yayımlarlar - Fiil
Not: Bir cümle içerisinde birden fazla şart eki almış kelime bulunabilir.
Örnek Cümleler:
1- Ekmeği azaltsan ya da tamamen kessen, kısa sürede zayıflarsın.
''Azaltsan'' ve ''Kessen'' - Şart eki almış - Fiilimsi
Zayıflarsın - Geniş zaman eki almış - Fiil
2- Yetkili biriyle görüşsen ya da birine danışsan, konuyla ilgili bilgi sahibi olabilirsin.
'Görüşsen'' ve ''Danışsan'' - Fiilimsi
Olabilirsin - Fiil
Şart Kipinin Olumlu ve Olumsuz Cümleleri ve Örnekleri ile Konu Anlatım
A - Olumlu Cümlelerde Dilek - Şart Kipi
1- Sen de bizimle müzeye gelseydin Antik Romadan kalma heykelleri görebilirdin.
Gelmek - Gelseydin
2- Yanlış insanlarla arkadaşlık yaparsan ileride çok pişman olursun.
Yapmak - Yaparsan
3- Bana okuduğun son kitaplardan birkaçını önerirsen çok mutlu olurum.
Önermek - Önerirsen
4- Bu hafta sonu yanıma gelirse ona büyük bir sürpriz yapacağım.
Gelmek - Gelirse
5- Büyüklerinin öğütlerini dinlemezsen yanlış kararlar alabilirsin.
Dinlemek - Dinlemezsen
6- Duvarları sarıya ya da beyaza boyarsan odan daha aydınlık olur.
Boyamak - Boyarsan
7- Söylediklerimi ciddiye almazsa kendi kaybeder.
Almak - Almazsa
B - Olumsuz Cümlelerde Dilek - Şart Kipi
1- Yeteri kadar çalışmazsan istediğin üniversiteyi kazanamazsın.
Çalışmak - Çalışmazsan
2- Bu şekilde davranmaya devam ederse çok yakın bir zamanda etrafında kimse kalmayacak.
Devam etmek - Devam ederse
3- Bir kişinin söylediği bir yalanı yakalarsam bir daha onunla asla görüşmem.
Yakalamak - Yakalarsam
4- Eğer evlilik yıl dönümümüzü unutsaydım bana demediğinizi bırakmazdı. Unutmak - Unutsaydım
5- Hayatına çekidüzen vermezse onunla arkadaşlığımı bitireceğim.
Vermek - Vermezse
C - Soru Cümlelerinde Dilek - Şart Kipi
1- Teklifini kabul etmezse ne yapmayı düşünüyorsun?
Etmek - Etmezse
2- Verdiği sözü tutmazsa onunla yeniden görüşecek misin?
Tutmak - Tutmazsa
D- İstek Cümlelerinde Dilek - Şart Kipi
1- Bahar gelse, doğa uyansa, çiçekler yeniden açsa...
2- Sevgilim yanıma gelse, bu hasret artık son bulsa...
3- Keşke hemen yargılamak yerine beni bir dinlesen...
4- İnadı bıraksa da artık yanımıza taşınsa...
5- Keşke evde kalmak yerine o da bizimle gelseydi...