Sanayi inkilabı nedir ve nerede başlamıştır? Sanayi inkilabının sonuçları nelerdir ve Osmanlı'yı nasıl etkilemiştir
Güncelleme Tarihi:
Sanayi inkılabı, Avrupa'da icatların meydana çıkması ve yapılan buluşların neden olduğu teknik ve bilimsel gelişme sonucunda yapılan yeniliklere verilen addır. Bu yenilikler genel olarak endüstri alanında yapılmaktadır. Bu inkılap gerçekleşmeye başladıktan sonra kol gücü ile yapılan üretim işlerinin yerini makine gücü ile yapılan üretim işleri almıştır. James Watt tarafından yapılan buhar makinesi, pek çok alanda hızlı bir şekilde gelişim sağlamıştır. Dokumacılık başta olmak üzere madencilik gibi alanlarda da gelişim göstermiştir. Sanayi inkılabı nedir ve nerede ortaya çıkmıştır, sonuçları nelerdir? İşte, merak edilen tüm detaylar.
Sanayi inkılabı en kısa tanımıyla Reform ve Rönesans hareketinin etkisi ile yapılmış olan buluş ve icatların ortaya çıkarmaya neden olan gelişmeler ile endüstri alanında yapılan yenilik anlamına gelir.
Sanayi İnkılabı Nedir ve Nerede Başlamıştır?
Sanayi inkılabı, üretim açısından bakıldığında ülke ekonomisinde köklü ve büyük değişiklikler ortaya çıkarmıştır. Sanayi inkılabının ilk olarak İngiltere'de ortaya çıktığı bilinir. Daha sonrasında ise Kuzey Amerika ve Kuzey Avrupa'ya yayılmıştır. İlk defa demir ve çelik alanında sonrasında tekstil alanında başladığı bilinen sanayi inkılabı zaman geçtikçe hemen hemen her sektöre yayılmıştır. Buhar gücü ile çalışan makine ve araçlar sanayi inkılabını meydana getirmiştir ve ortaya çıkma nedenleri arasında yer almaktadır.
Sonrasında ise bu araçlar yerini benzin ve elektrik ile çalışan araçlara bırakmıştır. Bu inkılabının yaşanmasına nüfus artış, teknolojinin ilerleme göstermesi, sanayi alanına olan yatırımın artması, ticari ve ekonomik haklar, özel mülkiyetin güven altına alınması, girişimcilik ve ticari hukukun artması gibi durumlar neden olmuştur.
Sanayi İnkılabının Sonuçları Nelerdir?
Sanayi inkılabının hem olumlu hem de olumsuz etkileri olmuştur. Bu sonuçlar şu şekilde sıralanabilir:
- Çelik ve buhar kullanımı ile üretilmekte olan gemi ve trenlerin, fazla yük taşıma kapasite ve hızlı olması nedeniyle dünya ticaretinde gelişme yaşanmıştır.
- Hammadde ve pazar ihtiyacı artış göstermiştir.
- Sanayileşmiş olan devletlerde yaşam şartının iyiye gittiği ve üretim seviyesinin artış gösterdiği bilinir.
- Avrupa'da eski zamanlardan toprak sahibi olan kişilerin gücü azalmaya geçmiş ve zaman içerisinde ortadan kaybolmuştur. Ticaret alanıyla uğraşan ve şehirde oturan kişiler ise durumlarında iyileşme yaşamış ve zenginleşmiştir.
- Üretim alanında olan tarzın gelişme göstermesi, üretime olan ihtiyacın artış göstermesi, çalışma saatlerinde uzama olması gibi durumlar sonucunda çeşitli ve farklı fikirler ortaya çıkmıştır. Sosyalizm, Liberalizm, Kapitalizm bu akımlar arasında yer alır.
- Sanayileşme gösteren devletler arasında hammadde ve pazar rekabetinden dolayı 1. Dünya Savaşı başlamıştır.
- Genel anlamda refah seviyesi artmıştır ve insan ömrü uzamıştır. Şehirlerde ise gözle görülür bir nüfus artışı olmuştur.
- Sömürgecilik yayılma göstermiştir.
- Teknik ve bilimsel gelişmeler hız göstermiştir.
- İşçi sınıfı meydana gelmiş ve Sosyalizm doğmuştur.
Sanayi İnkılabı Osmanlı'yı Nasıl Etkilemiştir?
Sanayi inkılabı Osmanlı Devleti'nde olumsuz durumlar ortaya çıkmasına neden olan bir olay olmuştur. Sanayi inkılabı çeşitli ülkelerde etkin bir şekilde rol oynarken Osmanlı Devleri bu inkılap dışarısında kalmıştır. Sanayi ve teknoloji alanında yeterli gelişmenin olmaması, Avrupa'nın takibi yapılamaması ve gerilemesine sebep olmuştur.
Avrupa'nın üretme esnasında olan modele ayak uyduramayan Osmanlı Devleti, ekonomik açıdan bakıldığında da Avrupa ile kıyaslanamayacak hale gelmiştir. Bu durum Osmanlı Devleti'nin Avrupa üzerinde var olan hakimiyetini kaybetmeye ve Avrupa'nın bir açık pazarı durumuna gelmesine sebep olmuştur. Sanayi inkılabı, Osmanlı Devleti topraklarının çok büyük bir kısmını sanayi devleti tarafından işgal edilmesine sebep olmuştur.