Şairname Kimin Eseri Ve Kim Tarafından Yazılmıştır? Özeti, Türü, Konusu Ve Özellikleri
Güncelleme Tarihi:
Halk ve Divan edebiyatının şiir anlayışları gibi her iki edebiyatta kullanılan terimler de birbirinden farklıdır. Örneğin birinde şiirlerin toplandığı eserlere divan, diğerinde cönk denir. Halk edebiyatında bir kişiyi ya da toplumu yermek amacıyla kaleme alınan eserler, taşlama olarak adlandırılır. Divan edebiyatında ise bu tür şiirler ''hiciv'' adıyla bilinir. Tezkire ile benzer özellikler taşıyan şairnameler, Halk ve tekke edebiyatına mahsustur. Şairname eserinin yazarı ve özellikleri hakkında detayları derledik.
Tarih boyunca birçok şairname yazılmış ve neşredilmiştir. Bunlar arasında en bilinenleri şu şekilde sıralanabilir:
1- Gubari Şairnamesi
2- Sun'i Şairnamesi
3- Kangallı Noksani Şairnamesi
Şairname Kimin Eseri ve Kim Tarafından Yazılmıştır?
Şairname adlı eser, daha çok koşmaları ve güzellemeleri ile tanınan Aşık Ömer tarafından kaleme alınmıştır. Şair ''Aşık Ömer'' mahlasını almadan önce ''Gezlevi'' mahlasını kullanmıştır. Diğer Halk Edebiyatı ozanları gibi, dili sade ve açıktır. Şiirlerinde bireysel konulardan çok yoksulluk, göç, savaş gibi toplumsal meselelere değinmiştir.
Aşık Ömer, Karacaoğlan ve Bayburtlu Zihni, Anadolu'yu karış karış gezmiş, karşılaştığı manzaraları ve tanık olduğu şeyleri, şiirlerinde detaylı bir şekilde anlatmıştır. En bilinen eserlerinden biri ''neden sonra'' redifli şiiridir. Şiirlerini saz çalıp söylediği için Aşık olarak anılan Ömer, koşmalaında beşeri aşktan bahsetmiştir. Güzelleme türündeki eserlerinde ise ''canan'' ya da ''dilber'' olarak adlandırdığı kadınların güzelliklerini övmüştür.
Şairname Konusu
Şairname ve tezkire türlerindeki eserlerde amaç, okurlara belli başlı şairleri tanıtmaktır. Aşık Ömer tarafından yazılan şairnamede de toplam 105 şairin ismi anılmıştır. Bu eserde bazı şairlerden övgüyle bahsedilirken bazıları yerilmiştir.
Şairname Özeti
Şairnamede Mevlana Celalleddin Rumi, Firdevsi, Cinani, Naimi, Behişti ve daha birçok şairin, öne çıkan özellikleri bir mısra ile anlatılmıştır. Bazı şairlerin ise sadece isimleri zikredilmiştir.
Şairname Türü ve Özellikleri
Nazım birimi kıta olan şairname 38 dörtlükten oluşur. Aşık Ömer, şiirin ilk kıtasında Allah'ın, kainatı yoktan var ettiğinden ve en güzel biçimde yarattığından bahseder. Şairnamelerin ilk dörtlüğü, mesnevi ve tezkirelerin mukaddime ve dua kısımları ile benzer özellikler taşır.
Şairnamede adı ilk zikredilen şair Nesimi'dir. Aşık Ömer, Nesimi'ye olan hayranlığını göstermek için kendisinden ''Sultan'' diye bahseder.
Aşık Ömer'in saygıyla bahsettiği isimler arasında Fuzuli, Rumi ve Hafız-i Şirazi de yer alır. Şair, Karacaoğlan'ın şiirinin eski bir sözden ibaret olduğunu, bu nedenle kendisini şairden saymadığını ifade eder:
''Karacaoğlan ise eski meseldir
Biz şair saymayız öyle ozanı''