Güncelleme Tarihi:
Çoğu insanın zorlandığı ve kimi zaman bir cevap bulamadığı önemli konulardan biri regülatörler yani akım dengeleyiciler olmaktadır. Regülatör dilimize Fransızcadan giren bir kelime olma özelliği barındırmaktadır. Türkçedeki karşılığı ise ayarlayıcı olan bu kelime daha çok elektrikli aletlerde voltajı dengelemek maksadıyla kullanılmaktadır.
Regülatör Nedir ve Ne İşe Yarar?
Şebeke geriliminde meydana gelen yükselme, düşme ve tüm dengesizlikleri engelleyerek, gerilim regulasyonu sağlayan cihazlara Regülatör adı verilir. Frekans, güç, hız, basınç, gerilim ve akım gibi çeşitli fiziksel büyüklükleri, belli bir düzeyde sabit tutabilen ve bu elemanları değiştirerek tekrar sabit tutabilen bir cihazdır.
Regülatörler; enerjinin farklı etkenler sebebiyle düşmesi veya yükselmesi için yapımı gerçekleştirilmekte olan elektrik cihazları olarak karşımıza çıkarlar. Bu cihazlar elektrik enerjisini içerisinde yer alan donanımsal parçalar vasıtasıyla enerjiyi düşürür ya da yükseltir. Yapmakta olduğu bu enerjiyi düşürme yahut yükseltme işlemlerini bünyesinde mevcut olan elektronik devre aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Sanayilerde üç fazlı regülatörlerin kullanımı tercih edilmekte olup konutlarda ise tek fazlı olan regülatörlerin kullanımı tercih edilmektedir.
Regülatör Nasıl Çalışır?
Regülatörlerin çalışma sisteminde çoğunlukla trafo ve hassas yapıya sahip olan varyak sistemlere seri bağlanma söz konusudur. Booster diğer tabiri ile güçlendirici niteliğe sahip olan bu elemanlar, gerilim dengelemesini en iyi şekilde ayarlama işini gerçekleştirirler.
Regülatörler, temelde bir bulucu eleman niteliğine sahip olan bir servo motor ve yayım elemanlarından meydana gelir. Regülatör tipleri de karmaşık veya basittir. Yük tarafından kısa devre olması durumunda regülatörler meydana gelen büyük akımların gitmesinin sağlanması için yol açar.
Basit seri regülatörlerin tek eksik tarafı bu değişmelere anında cevap veremiyor olmasıdır. Ancak karmaşık yapıya sahip olan regülatörlerde böyle bir sorununun varlığı söz konusu değildir. Şönt sezmeli olan seri regülatör olarak bilinmekte olan bu regülatörlerde küçük değişimlere dahi anında cevap verilmesi söz konusudur.
Daha anlaşılır bir tabirler regülatörler düzeni şebeke gerilimde meydana gelen veya yük empedansında oluşan değişmeler nedeniyle ortaya çıkan gerilimlerin dalgalanmasını dengeler ve bunları kabul edilir nitelikte bir hale getirir.
Pek çok alanda kullanılması söz konusu olan regülatör araçlarda da rahatlıkla kullanılmaktadır. Regülatör araçlardaki kullanımlarında da bir dengeleyici elemanı olarak görev üstlenirler. Regülatörün buradaki en önemli görevi ise basıncı dengelemek ve ayarlamak olmaktadır. Araçlar için son derece kritik bir önem taşıyan parçalar arasında yer alır.
Regülatör arızasının söz konusu olduğu durumlarda basınç düşük olarak algılanır ve araçta benzine geçme sorunu oluşabilir. Araçlarda kullanılan regülatörün arızalanması halinde rölanti tutmama, stop etme hatta LPG beyin donması sorunlarının yaşanması söz konusu olabilmektedir.
Araçlarda kullanılan regülatörün üstlenmiş durumda olduğu en kritik görevi LPG'yi ısıtarak buharlaştırmayı sağlamaktır. Bundan dolayı regülatör pek çok kişi tarafından buharlaştırıcı adı ile de bilinen bir eleman olma özelliği barındırmaktadır. Tanktan gelen sıvı durumdaki LPG, regülatör vasıtası ile motor suyunun sıcaklığı kullanılmak suretiyle buharlaştırılır.
Bu cihaz aynı zamanda araçta gazın basınç oranını da doğru şekilde ayarlamak ve dengelemekten sorumludur. Regülatör, buharlaşmış durumda olan LPG gazını enjektörlere yahut karbüratöre gönderir.
Motorlu araçlar için önem oldukça büyük olan regülatör bakım gerektiren bir eleman değildir. Ancak bu elemanın ömrünü uzatmak için bazı tedbirlerin alınması söz konusudur. Araçlarda antifiriz kullanımı motor için önemli olduğu gibi regülatör içinde oldukça önemli bir husustur. Antifiriz kullanarak regülatörde oluşabilecek olan kireçlenmelerin önlenmesi mümkündür.