Güncelleme Tarihi:
Refleksif kelimesine gerek günlük yaşamımızda gerekse sanatla ilgili bilgiler okurken sıklıkla rastlamış olabiliriz. Aynı zamanda felsefe ya da mantıkla ilgilenen bireylerden de genel anlamda duyduğumuz bir bilgi olabilmektedir.
Refleksif Nedir?
Refleksif kelimesinin birden fazla tanımı yapılabilir. Bu tanımlardan biri bir şeyin kendi kendine dönmesidir. Aynı zamanda bir bağlamın neden ve sonuç ilişkisinin birbirini etkilemesi haline de refleksif denmektedir.
Refleksivite ise, bahsedilen neden ve sonuç arasındaki bu ilişkinin kendisine geri dönen olguların niteliğini ifade etmektedir. Neden ve sonuç arasındaki döngüsel olan bu hareketlere refleksivite denmektedir.
Halk arasında da refleksif olma terimi sıklıkla kullanılır. Bu ise sahip olunan bilgileri sorgulayan zihnin kendi kendine dönmesi demektir. Bilimsel yapılan bu tanımları daha iyi anlayabilmek için elde edilen bilginin üzerine tekrar düşünülmesi, değerlendirilmesi ve eleştirilmesi olarak da tanımlanabilmektedir.
Tüm bu kavramlar bazı felsefe özellikleriyle açıklanabilir. Bu özelliklere süje, varlık, obje ve bilgi kavramlarının bilinmesi eklenmektedir.
Refleksif Düşünme Kavramları
Refleksif düşünme kavramları aslında objedir. Burada obje kişiyi ifade eder. Yani kişinin kendisini bir obje gibi ele alıp kendisi hakkında kendi fikirleriyle ilgili düşünme halidir.
Düşünme üzerine düşünme terimi bu kavram için kullanılmaktadır. Bunu yaparken de bireyin kendi özüne dönüşü söz konusudur.
Felsefi bir terim olan refleksif düşünme sorgulayıcı felsefenin konusudur. Felsefeyle ilgilenen kişiler bu kavramı mutlaka incelemiş olmalıdır.
Bu düşünce kavramında neden ve sonuç ilişkisi arasında sürekli bir döngü gerçekleşir. Zihinde var olan bilginin kişinin kendisini bir obje gibi görüp tekrar tekrar bu bilgi üzerine düşünmesini ifade eder.
Kişi bir şeye cevap ararken bunu kendisi aracılığıyla refleksif düşünme sayesinde kendi içinde cevaplandırır.
Refleksif Bilgi Kavramları
Refleksif bilgi kavramları varlık, süje, obje ve bilgidir. Bu kavramların ne olduğunu sorgulayan felsefe özelliği refleksif olarak açıklanabilir.
Bilginin bilgisi görülene kadar bu kavramlar sorgulanır. Değerlendirilir ve eleştirilir. Örnek vermek gerekirse felsefe bilimi başlı başına bir refleksif düşünme tekniğidir.
Çünkü düşünce kendi üzerine tekrar yönelir. Bir şeyin ne kadar bilinebileceğini sonuna kadar sorgular.
İnsan düşünen bir varlıktır. Bu düşünen varlık kendi düşüncesini de bir özne olarak ele alarak tekrar düşünür. Böylece insan kendisini bilgi kavramlarında obje yerine koymuş olacaktır.
Düşünce bir olaya, bir nesneye, bir kavrama yönlenebileceği gibi bireyin kendisine de yönlenebilir. Evrene göre insana ait tüm düşüncelerin tekrar insan zihnine dönmesi söz konusudur.
Tüm bilgiler insan belleğinde vardır. Bu bilgiler öğrenilmesi yerine hatırlanır. Bu düşünceler refleksif bilgiyle ilgili ünlü filozofların düşünceleridir.
Kişi kendisine dışarıdan bakarak kendisini eleştirip değerlendiriyorsa refleksif bilgiye sahip demektir. Çünkü bu durumda kişi kendisini ele alıp bakar ve kendisini bir özne olarak görür.
Kendini gözlemleyen ve değerlendiren bu öznenin tutumu da konuda önemlidir. Birçok araştırmacı bu yüzden refleksif bilgi ve düşüncenin başarıya etkisini araştırmıştır.
İnsan kendisine ait algılanan tehditleri haksızlıkları içgüdüsel olarak dikkat kelimesiyle korur. Kendine odaklı tekrarlı olan bu bilgi ve düşünceler kendine odaklı iç gözlemsel düşünce tarzı olarak geçmektedir.