Rakamlarla üniversiteler: Doktora öğrencileri arttı

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), “Üniversite İzleme ve Değerlendirme Genel Raporu-2023” hazırladı. YÖK’ün internet sitesinden yayınlanan raporda Türkiye’deki 208 üniversite 'Eğitim ve Öğretim', 'Araştırma-Geliştirme, Proje ve Yayın', 'Uluslararasılaşma', 'Sürdürülebilirlik' ile 'Topluma Hizmet ve Sosyal Sorumluluk' kategorilerinde değerlendirildi. Değerlendirme için 74 farklı gösterge esas alındı.

İLK KEZ DEĞERLENDİRİLEN ALANLAR
Bu yıl ilk kez 'İş dünyasının mezunların yeterliliklerine ilişkin memnuniyet oranı' ölçüldü. İşverenlerin mezunlardan memnuniyeti yüzde 78 çıktı. İlk kez yapılan bir başka değerlendirme ise istihdam ile ilgili oldu. Üniversite mezunlarının 'Yurt içinde ilk işe başlama süreleri' ile ilgili veriler, mezunların ortalama 6,4 ayda işe başladıklarını gösteriyor.

8 BİNE YAKIN PROJE İSTİHDAMA YÖNELİK
Öğrencilerin toplumsal yaşamdaki duyarlılıklarını ve dayanışmalarını artırmak amacıyla üniversitelerde yürütülen sosyal sorumluluk projeleri arttı. Öğrencilerin katıldığı sosyal sorumluluk projeleri 2022’de 14 bin 204 olarak belirlenirken, oran olarak yüzde 74,6’dan yüzde 83’e yükseldi.

Üniversite öğrencilerinin mezuniyet sonrası istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla geçen yıl 132 üniversitede öğrenciler tarafından 7 bin 900 endüstriyel-sektörel proje yürütüldü. Bu projeler öğrencilerin sadece ders değil, sektörle iş birliği yaparak kariyerlerini geliştirme yolunda ilerlediklerini gösteriyor. Ayrıca teknoloji alanında katkı sağlamak üzere 29 bin 342 öğrenci TEKNOKENT veya Teknoloji Transfer Ofisi projelerinde yer aldı ve bu projelere katılan öğrenci sayısı ortalaması 222’den 264’e yükseldi. Öğrenci-sektör etkileşimi ve projelere katılımdaki artış, öğrencilerin sadece ders başarılarına değil kendilerini mesleki anlamda geliştirmeye odaklandığını yansıtması açısından önemli kabul ediliyor.

DOKTORA ÖĞRENCİLERİNİN SAYISI ARTTI
Bu yıl öğrencilerin daha donanımlı mezun olmalarına imkân sağlayan “ÇAP ve YANDAL yapan öğrenci oranı” da değerlendirmeye alındı. Bu yeni göstergeye göre en az bir öğrencisi bu programlara kayıtlı üniversite sayısı 177. Akademik sürdürülebilirlik açısından önem taşıyan ve yükseköğretim sisteminin önemli hedeflerinden olan doktora öğrencisi sayısı 2021’de 8 bin 815 iken, 2022’de 11 bin 290’a yükseldi.

Öğrencilerin araştırma-geliştirme süreçlerine hangi oranda dahil olduklarını ortaya koymayı amaçlayan TEKNOFEST, TÜBİTAK, TÜBA gibi organizasyon ve kurumlar tarafından düzenlenen yarışmalara katılım” da bu yıl ilk kez değerlendirildi. Buna göre 153 üniversiteden 16 bin 809 öğrenci yarışmalarda becerilerini sergiledi.

BİLİMSEL YAYINLAR YÜKSELİŞTE
Ulusal hakemli dergilerde yayımlanmış yayın sayısı ortalaması üniversite başına geçen yıl 199 iken bu yıl 246’ya çıktı. Bu yıl getirilen 'Endeksli dergi ve kitaplarda ulusal iş birliği ile yayımlanmış yayın oranı' göstergesi, yüzde 52,9 oldu.
En yüksek yüzde 10’luk dilimde atıf alan yayın sayısı ortalaması 154’ten 182’ye yükseldi. Üniversiteler 2021’de 2 bin 113 patent, faydalı model veya tasarım başvurusu yaparken, 2022’de bu rakam 2 bin 415’e çıktı ve 826 patent, 231 faydalı model veya tasarım başvurusu olumlu sonuçlandı.

GELEN ÖĞRENCİ SAYISI 2 KAT ARTTI
Uluslararası öğrenci sayısı ise 2021’de 223 bin 978 iken, 2022’de 260 bin 316’ya ulaştı. 169 üniversitede 1434 uluslararası doktoralı öğretim elemanı görev yapıyor. Uluslararası değişim programları kapsamında 97 üniversiteye 1245 öğretim elemanı gelirken, 127 üniversiteden 2 bin 294 Türk öğretim elemanı da yurt dışındaki üniversiteleri ziyaret etti. Uluslararası değişim programları kapsamında gelen öğrenci sayısı 2021’de 3 bin 99 iken 2022’de 6 bin 397’ye, bu kapsamda gönderilen Türk öğrenci sayısı da 12 bin 429’dan 16 bin 984’e yükseldi.

ENERJİ VERİMLİLİĞİ İÇİN 1,87 MİLYAR TL YATIRIM
Üniversiteler enerji kaynaklarının verimliliği, karbon ayak izi ve su tüketimi gibi doğayla uyumlu faaliyetleri yönünden de analiz edildi. Enerji verimliliğini artırmak için 79 üniversitede 1,85 milyar TL, su tasarrufu için ise 53 üniversitede 47,6 milyon liralık yatırım yapıldığı saptandı.

ÜNİVERSİTELERİN GELİŞMEYE AÇIK YÖNLERİNİ BELİRLİYORUZ
YÖK Başkanı Erol Özvar raporla ilgili şunları söyledi: “Bu çalışma, ülkemizin özgün koşullarını gözeterek belirlenen standartlara göre üniversitelerin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyuyor. Birincil amaç belirlenen kriterlere göre, her bir üniversitenin kendi misyon ve vizyonu doğrultusunda gelişimini izlemek ve değerlendirmek. Temel hedefimiz hiyerarşik bir değerlendirme yapmak yerine üniversitelerin gelişmeye açık yönlerini belirlemek ve desteklemek. Yükseköğretim kurumlarımızın, belirlenen göstergelere dayalı olarak izleme ve değerlendirme birimleri aracılığıyla itinalı çalışmalar yürüttüklerini gözlemliyoruz. Bu çabaların, kurumların veriye dayalı karar verme süreçlerine önemli katkı sağlayacağına inanıyoruz ve bu sürecin üniversiteler tarafından dikkatle takip edilmesinden memnuniyet duyuyoruz. Bu raporda üniversitelerin birbirleri ile kıyaslanması yerine, Türkiye Yükseköğretim Sistemine katkısı ve üniversitenin kendi geçmiş verilerine göre gelişiminin tespiti önemsiyoruz.”