Rafine yağ nedir, nasıl elde edilir? Rafine yağlar hangileridir?

Rafine yağları hazırlamak, bir takım fabrikasyon işlemine maruz kalıyor. İşlem yapılan yağların, kötü kokusundan arındırılması için başka bir işlem gerçekleştirilir.

 Rafine Yağ Nedir?

 Rafine yağlar, bir takım fabrikasyon işlemi yapılarak elde edilir. İşlem yapılan yağlar, kötü kokusundan arındırılmak için başka bir işlem yapılır. Bu işlemler sonucunda ise, kokusuz, köpürmeyen ve içindeki değerli asitlerden arınmış bir yağ elde edilir. Bu işlemler sonucunda sağlık için hiç bir amacı olmayan bir yağ elde edilmiş olur.

 Rafine Yağ Nasıl Elde Edilir?

 Yağ elde edilecek olan tohum ve bitkiden elde edilen ham yağın içinde yer alan istenmeyen bileşenlerin uzaklaştırılması sağlanır. Bunun için de; doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol neden olmadan, yağın içindeki bulunan yapışkan maddelerin (fosfatidler) giderilmesi (degumming), ağartma, serbest asitliğin giderilmesi ve koku giderme gibi işlemler sonucunda elde edilen yağdır. Ayçiçek yağı, ayçiçek bitkisinin tohumlarından elde edilen sıvı ve berrak bir yağdır. Ayçiçeği tohumları, aynı zamanda yüzde 45 oranında kadar ayçiçek yağı randımanı verir.

 Rafine Yağlar Hangileridir?

Tam rafine ketencik yağı

Tam rafine soya yağı

Tam rafine keten yağı

Tam rafine kanola yağı

Tam rafine Aspir yağı

Tam rafine mısırözü yağı

Tam rafine ayçiçek yağı

Rafine Yağ Üretimi

 Gıda amacı ile tüketime uygun bir şekilde rafine, ham ve yarı rafine yağ üretimi yapılıyor. Ham yağın rafine edilmesi sonucunda rafine yağ elde ediliyor. Rafinasyon işlemi ise, dört aşamadan meydana geliyor. Bunlar ise;

Nötralizasyon: Tohumların depolanma, olgunlaşma dönemleri ve ham yağ üretimi esnasında serbest yağ asidi bileşikleri pek çok farklı etkene bağlı olarak artar. Yağın tüketim için uygun hale gelebilmesi için asit değerinin belirlenen standartlara uygun düzeye getirilmesi de gerekir. Nötralizasyon; ham yağda bulunan yağ asitlerinin, tortu, gam ve istenmeyen maddelerin yağdan uzaklaştırılmasını sağlar. Tesiste bu işlem ise, continu şeklinde separatörlerde yapılıyor. Bu ilk aşamada nötr bir yağda serbest yağ asitleri değeri bakımından istenilen kaliteye ulaşılması sağlanıyor. Yağda bulunan istenmeyen asit, gum, tortu gibi maddeler ise, kostik ve fosforik asit ile karıştırılarak sabun hammadesi olarak bilinen ‘soap-stock’a dönüyor. Yağda ortaya çıkan floklar ayırma separatöründe yoğunluk farkı sayesinde yağdan ayrılır. Yağda kalan sabunun giderilmesi için de yumuşak su ile karıştırılarak yıkama separatöründen geçilir ve yıkama yapılır. Yıkama separatöründen çıkan yağ ise, kurutucuda vakum ile kurutulur. Kurutulan yağ, ağartma kademesine basılırken, bu aşamada düzenli bir şekilde numune alınarak, sabun miktarı ve serbest yağ asidi değerleri inceleniyor.

Ağartma: Bitkisel kaynaklı yağlarda yer alan en yaygın doğal renk veren klorofil maddelerdir. Uygun koşullarda depo edilmeyen tohumlardan elde edilen yağlarda ise, doğal renk maddeleri ile birlikte oksidatif tepkimeler sonucunda ortaya çıkan bileşenleri de içerir. Bu da bu yağların ağartma işlemini daha da güçleştirir.

Vinterizasyon: Ağartma ve nötralizasyon işlemleri sonucunda safsızlıklarından arındırılan yağlar, düşük sıcaklıklarda ise çökme eğiliminde bulunan bazı bileşikler içerir.

Deodorizasyon: Yağa istenmeyen tat ve koku veren uçucu maddeler (ketonlar ve aldehit, serbest yağ asidleri ve oksidadif ürünler) yüksek ısıda parçalanır. Ardından, kuru buhar ile vakum ile işlem uygulanması sonucunda yağdan uzaklaştırılır.