Postmodern roman nedir, özellikleri ve anlatım teknikleri nelerdir? Postmodern roman kavramları ve örnekleri
Güncelleme Tarihi:
Postmodernizm akımı, 20. yüzyılın ikinci yarısında ve modernizme tepki olarak doğmuş olan bir sanat akımıdır. Postmodern edebiyatın kökeni ise, Dadaizme kadar uzanır. Bu sanat akımına bağlı eserler veren sanatçılar ''Büyük Anlatı'' geleneğinin yıkıldığını söyleyerek klasik anlatı unsurlarının tümünü reddetmiştir. Postmodern roman nedir, özellikleri ve anlatım teknikleri nelerdir sizler için derledik.
Türk Edebiyatında postmodern edebiyatçıların bazıları ise şunlardır; Oğuz Atay, Sırrı Süreyya Evren, Orhan Pamuk ve Bilge Karasu'dur. Dünya edebiyatında ise; Italo Calvino, George Perec, Vladimir Nabokov ve Peter Handk postmodern romancılara başlıca örnekler arasında gösterilebilir.
Postmodern roman, modern ve klasik edebiyatın temel kurallarını reddeden bir roman türüdür. Bu tür romanlarda ise, giriş, gelişme ve sonuç bölümleri bulunmaz. İlk defa Virginia Woolf tarafından kullanılan bu akım, çok daha dolambaçlı bir şekilde bilinç akışı tekniğini okurların beğenisine sunar. Karmaşık bir anlatım tarzının benimsendiği romanlarda ise, olay örgüsü yerine ana karakterin aklından geçen şeyler detaylı bir şekilde okura aktarılır.
Postmodern Roman Özellikleri ve Anlatım Teknikleri Nelerdir?
Postmodern romanlarda izlenimlerin ön plana çıkar ve net bir başlangıç olmadığı gibi çok net bir sonuç da bulunmaz. Konuda geçen olaylar ise, anlıktır ve genellikle de hiçbir sonuca bağlanmaz. Konular iç içe geçmiş bir biçimde oldukça karmaşık bir kurgu ile aktarılır.
Bazı edebiyat kuramcılarına göre dadaizm akımı ve postmodern edebiyat akımı çok benzer özelliklere sahiptir. Her iki edebiyat türünde de geçen tüm diyaloglar sayıklama şeklindedir. Fakat konularda anlam bütünlüğü yoktur. Dadaizmin temel ilkeleri arasında yer alan ''saçma ama anlamsız değil'' ilkesi, postmodern romanlar için de geçerlidir.
Postmodern Roman Kavramları ve Örnekleri
Oğuz Atay'ın 1972 yılında ilk baskısının yapıldığı Tutunamayanlar adı verilen kitabı, Türk edebiyat tarihinin ilk postmodern romanı olarak kabul edilir. Postmodernizm, 20.yüzyılın ikinci yarısında ve hatta son çeyreği ile birlikte, gelişme gösterdi.
Ekonomik ve ekonomik küreselleşme,
İç içe giren gerçekle hayal gibi,
İdeolojilerin dağılması ile birlikte ortaya çıkan tercihsizlik,
Olgudan görüntüye doğru geçiş,
Toplumsal ve bireysel eşitlikler ve bağımsızlaşmalar,
İdeolojilerin dağılması sonucunda ortaya çıkan tercihsizlik,
Pek çok tutumu ve durumu anlatmak için kullanılır. Bu kullanım alanlarının odak noktasında ise, bazı olumlu ya da olumsuz yaklaşımlar da vardır. Örneğin, postmodernizm, teknoloji, bilim ve ideolojiler çevresinde toplanan modern değerlere şüphe duymakla başlar. Aynı zamanda bilince ve modern bilgiye karşı eleştirel bir yaklaşım geliştirilir.
Postmodernizmin meydana çıkardığı demokrasi, çoğulculuk ve yerel kültürlerin kabulü, özgürlükler bakımından da bir basamak olarak da görülür. Ama postmodernizmi dilleri, millî kültürleri, millî ekonomileri yok eden küresel kapitalizmin kullandığı yeni bir üslup olarak da kabul edilebilir.
Postmodern romanda konu bağlarında bazı geriye dönüşler vardır. Postmodern romanlarda kronolojik zaman, çizgisel kullanımının büyük bir kısmının kırılmaya çalışıldığı gözlemlenir. Anında aktarmanın belirgin bir şekilde ön plana çıktığı Postmodern romanlarda zaman modern ve klasik tarzdaki romanlara göre önemsizleştirilir Daha önce yazılmış olan metinlerden yola çıkarak yeni metinler üretilir. Yaklaşımda hem yanıt arama hem de sorgulama bir arada gözlemlenir. Postmodern romanlarda yazar, dış dünyayı bire bir yansıtmaz. Klasik romanda olduğu gibi burada olay örgüsü üzerine kurulmuş olan bir anlatı bulunmaz. Olay örgüsünün dışında olayların ya da olayın ön plana çıkması söz konusudur. Postmodern anlayış ile yazılan bir romanı okumak ve anlamak oldukça zordur. Burada askında dil amaç değil araç olarak kullanılır. Metinler arasındaki karmaşıklığı çözmek ise, emek ister. Metinler arası anlamı okur üretir.