Güncelleme Tarihi:
Portre, resim sanatı ile ilgili bir kavram olup, aynı zamanda bu sanat dalı ile ilgili bir terim olma özelliğini taşımaktadır.
Portre Nedir?
Portre bir sanat eserine verilen isimdir. Portre; fotoğraf, resim, heykel ve benzeri sanat türlerinde bir kimsenin yüzünün ve yüz ifadesinin betimlenmesi ile meydana getirilen eserdir. Başka bir anlatımla portre bir kişinin genellikle de belden yukarısını gösteren değişik tekniklerle yani; guaş boya, suluboya, yağlıboya gibi tekniklerle yapılmış resimleri ya da çekilmiş fotoğrafları denir. Portre de vurgulanan kişilerin görünüşleri ve kişiliklerinin anlatımıdır.
Portre çok eski tarihlerden beri yapılagelmekte olan bir türdür. Çoğunlukla imparatorlar, imparatoriçeler, krallar ve kraliçeler gibi önemli şahsiyetlerin özel olarak yapılan portreleri görülmektedir. Fakat daha eski tarihlerde de portreler yapıldığı arkeolojik kazılarla ortaya çıkarılmıştır. Örneğin; eski Mısır'da tabut portrelerine ulaşılmıştır. Peru uygarlığından olan Moche'lerden günümüze kadar gelen portreler. Bu uygarlıklarda da portreleri yapılan insanlar seçkin zümrelerden, rahip, savaşçı ya da ünlü sanatçılardı.
Ortaçağ ve daha sonra Rönesans ile birlikte batı dünyasında çok ünlü sanatçıların hala önemini koruyan portreleri görülmektedir. En ünlü portrelerden birisi "Mona Lisa" portresi olup en fazla tanınan portre ressamlarından birisi de Leonardo da Vinci'dir.
Portre Ne Anlama Gelir?
Portre sanatının en önemli amacı, portresi yapılan kişinin ruh halini, kişiliğini ve görünüşünü sanatsal bir biçimde yansıtmaktır. Bu nedenle portreler çalışılırken bu amaç göz önünde bulundurularak kişinin yüzünün ve yüz ifadesinin betimlenmesi amaçlanır. Portrelerde görülen başka bir ayrıntı ise portresi yapılan kişinin ressama doğru bakması ve bu şekilde kişinin esere en etkileyici şekilde ve en başarılı biçimde aktarılmasıdır.
Portre Türleri ve Özellikleri
Portre denilen ve resim, heykel, fotoğraf ve benzeri sanat çeşitlerinde bir insanın yüzünün ve yüz ifadesinin betimlenmesi ile oluşturulan sanat eseri kendi içerisinde bazı türlere ayrılmaktadır. Portrenin bir türü gibi bilinen "oto portre" ise ayrı bir porte türü değildir. Oto portre, sanatçının kendi portresini yaptığı eserlere verilen isimdir. Portrenin türleri şunlardır:
Tensel Portre ( Fiziksel Portre): Görsel sanatlarda portre bu iki ana başlık altında toplansa da edebi eserlerde her iki portrenin iç içe geçmiş biçimde kullanıldığı görülmektedir. Zaten bu eserlerde portrenin amacı, bir kişinin karakteristik özellikleriyle okuyucuya anlatmak ve tanıtmaktır. Fiziksel portrede kişinin belden yukarısı betimlenir. Fiziksel portrede kişinin dış görünüşünün, yüzünün, hareketlerinin, giyiminin anlatıldığı görülmektedir. Bazı portrelerde her bir detayın en ince ayrıntısına kadar mükemmel bir biçimde betimlendiğini görmek mümkündür.
Yüzdeki çizgilerin, ya da bakışlardaki derinliğin çok başarılı bir biçimde tuvale aktarıldığını görmek mümkündür. Ya da portrede yer alan kişinin giysisinin desenleri, kıvrımları, ayrıntıları ve renkleri hayranlık uyandıracak derecede başarılı bir biçimde çalışılmış olduğunu gözlemlemek mümkündür. Buna ünlü Mona Lisa portresi örnek gösterilebilir.
Tinsel ya da Moral Portre ( Ruhsal Portre): Ruhsal portrede ise kişinin iç dünyası, duyguları, korkuları, alışkanlıkları, fikirleri, güçlü ve zayıf yönleri sanatsal bir betimleme ile anlatılmaya çalışılır.