Güncelleme Tarihi:
Popülasyon genellikle belirli bir yaşam alanında bulunan farklı türdeki canlılara verilen isimdir. Bu canlıların yaşadığı yerlerde popülasyon dağılımı ve popülasyon yoğunluğu da önemli faktörler arasındadır.
Popülasyon Nedir?
Popülasyon genellikle Fransızca kökenli bir terimdir. Türkçe karşılığı nüfus olan popülasyon biyolojide önemli bir yere sahiptir. Belli bir yaşam alanında yaşayan aynı türdeki canlılar popülasyonu oluşturur. Popülasyon yani nüfus yoğunluğunu etkileyen birbirinden farklı faktörler bulunmaktadır. Özelikle don ve aşırı yağışlar gibi çevre olayları yaşandığı takdirde bu bölgedeki canlı ve hayvan popülasyonunu da etkilemektedir.
Bölgelerdeki popülasyon dağılımı ve yoğunluğunu etkileyen en önemli unsurlardan birisi de yüz ölçümüdür. Ayrıca popülasyon olan yerlerde çeşitli göç olayları ile birlikte nüfusta da değişiklikler olur. Coğrafi unsurların yanı sıra iklim şartları da popülasyonun düşük ve ya yoğun olmasını etkiliyor. Popülasyon bir bölgede yaşayan aynı türdeki canlılardan oluşur. Bir yerin popülasyonunu etkileyen birbirinden çok unsur bulunmaktadır.
Biyolojide Popülasyon Örnekleri
Biyolojide birbirinden farklı popülasyon örnekleri bulunmaktadır. Özellikle kutup bölgelerinde yaşanan iklim değişiklikleri o bölgede uzun yıllar boyu yaşayan canlı neslinin tükenmesine neden olmuştur. Geçmişte dünyanın buz çağına girdiği zamanlarda iklim değişikliği ve yüksek oranda sıcaklık farkları popülasyonu doğrudan etkilemiştir.
Bu dönemde ise yalnızca ayılar hayatta kalmıştır. O nedenle günümüzde kutup bölgelerinde ve Kanada bölgesinde kutup ayısı popülasyonu bulunmaktadır. Bunun ise en önemli nedeni adaptasyon sürecinin başarı ile tamamlanmasıdır. buna göre canlı türleri de yeni çevre koşullarına da uyum sağlamaktadır. İklim ve çevre şartlarına göre mavi balinaların çok büyük bir kısmı da kutup bölgelerindeki denizlerde yaşıyorlar.
Önceki dönemlerde etçil olarak bilinen martılar adaptasyon sürecinin ardından martılar hem otçul hem de etçil olmuşlardır. Özellikle bu nedenle kırsal şehirler yerine şehirlerde martı popülasyonu artmıştır.
Popülasyon Yapısı
Biyolojide popülasyonun büyüklüğü asla sabit değildir. Popülasyonda yer alan birey miktarı ve biyokütlesi de zaman içerisinde farklı değişim gösterir. Özellikle popülasyonda yaşanan zaman içerisindeki değişiklikleri etkileyen faktörlere popülasyon dinamiği denilmektedir.
Yaşam alanlarında yaşayan canlı türlerinin tümüne ise popülasyon dağılımı denilmektedir. Dağılımın ise popülasyon üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Özellikle iklim şartlarından kaynaklanan çevresel olaylar popülasyonu da etkiler. Popülasyonun yapısı genel olarak çevresel ve bazı nedenlere bağlı olarak ön plana çıkmaktadır. Yaşam alanı da popülasyon yapısının önemini arttırır.
Popülasyon Dinamikleri
Biyolojide incelenen popülasyonda özellikle popülasyon dinamiği çok önem taşır. Popülasyonların nüfus ve yaş faktörlerine bağlı olması da bilinmektedir. Uzun dönemli değişimler ve bu değişimlerin etkilendiği biyolojik ve çevresel süreçleri inceleyen bilim dalına popülasyon dinamiği denilmektedir. Popülasyon dinamiğinin çalışma alanı da oldukça geniştir. Buna göre popülasyondaki doğum ve ölüm oranları popülasyon dinamiği tarafından ayrıntılı olarak incelenmektedir. Belirli bölgelerde yaşayan canlı çeşitliliğinde göçlerin de popülasyona önemli etkileri bulunuyor. Popülasyon dinamiği de bu süreci yakından incelemektedir.
Popülasyon dinamiği genel olarak bir bölgede yaşayan canlı ve bitki türlerinin çeşitli nedenlere bağlı olarak farklılaşması anlamına gelmektedir. Popülasyon dinamiği özellikle popülasyonda yer alan birey sayısının azalması konusunda doğru nedenlere dayanmaktadır. Popülasyonun büyüklüğü sabit olmadığı için popülasyon dinamiği de etkin bir rol oynamaktadır. Popülasyon dinamiğinin konusu oldukça geniştir. Buna göre popülasyonun yoğunluğu, bireylerin dağılımı ve popülasyonun büyüklüğü popülasyon dinamiği konusu olarak ele alınır.