Güncelleme Tarihi:
Politeizm, kelime anlamı olarak Çok Tanrıcılık demektir. Birden fazla tanrının var olduğu inanışına politeizm denmektedir.
Politeizm Nedir?
Politeizm birden fazla tanrıya inanmak anlamına gelmektedir. Etimolojik olarak incelemek gerekirse kelime yapısı olarak şu şekildedir: Poly, Yunanca'da çok anlamına gelmektedir, theoi ise tanrı anlamına gelir. Bu iki kelimenin birleştirilmesi ile ortaya Politeizm kelimesi çıkmıştır.
Tarih boyunca pek çok antik din politeistik bir yapıdan oluşmaktaydı. Yani tanrıların toplandığı panteonlar bulunmaktaydı. Zaman içinde hem panteonlar hem de farklı tanrılar gelişim gösterdi. Tüm bunlar uzun bir zaman dilimi içinde gerçekleşti ve kültürel değiş tokuş ve deneyimlerle yoğruldu. Zaten genel olarak bakıldığında eski toplumların pek çoğu politeist bir yapıdaydı.
Bazı durumlarda Politeizm, pek çok tanrıya tapınılıyor olsa bile, yine de her şeyden güçlü ve her şeyi bilen bir tanrıya da inanabileceği düşüncesini engellemez. Yani inanılan bu pek çok tanrı, her şeyi bilen ve her şeye kadir bir ilahi varlığı da kapsayabilir. Zaten bakıldığında pek çok dinde her ne kadar çok tanrı olursa olsun, hepsinden yüce tutulan ve hepsinden bilge bir baş tanrı bulunmaktadır. Bu baş tanrı panteonun başında yer almaktadır.
Politeizm inanışında tanrılar aynı zamanda karmaşık kişiliklerdir. Tüm tanrılar pek çok yeteneğe sahip varlıklar olarak karşımıza çıkarlar. Her biri bireysel yeteneklere, hikayelere, arzulara, ihtiyaçlara ve özelliklere sahiptirler. Genel olarak bakıldığında bu tanrıların sahip olduğu güç ve bilgi sınırsız değildir. Sahip oldukları özellikler pek çok açıdan insanların sahip olduğu özelliklere benzer. Yalnızca bazen bazı doğaüstü yeteneklere ve güçlere sahip olabilirler. Yıllar boyunca da hep bu şekilde tasvir edilmişlerdir.
Politeizm Tarihi
Çoktanrıcılıktan Tektanrıcılığa geçiş yaklaşık 4000 yıl önce olmuştur. Pek çok topluluk birbirinin ardı sıra, neredeyse eş zamanlı olarak tek tanrılı sistemlere geçmiştir. Tektanrıcılık ilk kez Mısır, Babil ve Hint topluluklarında ortaya çıkmaya başlamıştır. Tek tanrılı dinlere geçiş, din bir sadeleşme ve bir devrim olarak nitelendirilmektedir. Artık eski dini inanışlar, yerini yeni inanışlara bırakmıştır.
Politeizm Dinleri
Pek çok antik din Politeizme örnek olarak gösterilebilir. Örnek olarak gösterilebilecek dinlerin başında şunlar gelmektedir:
Eski Anadolu Uygarlıklarına mensup topluluklardan Hititlerin ve Friglerin dinleri.
Antik Yunan ve Roma dinleri.
Arapların eski dini.
Hinduizm.
Polteizm Tanrıları
Örneğin Sümerlerde pek çok tanrının ismi zaman içinde Marduk'a verilmiştir. Yani farklı isimlere sahip tanrılar Marduk'ta buluşmuştur ve bu tek tanrılı sisteme geçişte önemli olmuştur. Zaman içinde bu tanrının pek çok özelliğini Yahudi tanrısı Yahova'da da görmek mümkündür. Genelde bu tür inanışlarda Hammurabi Kanunları temeli oluşturur. Politeizm tanrıları panteonlarda buluşmaktadırlar.
Politeizm tanrıları, dünyanın farklı coğrafyalarına ve farklı kültürlere bağlı olarak değişmektedir. Her uygarlık kendi tanrılarını panteonlarında ağırlar. Dünya üzerindeki tüm kültürleri ve tüm inanışları dikkate aldığımız düşünülürse, karşımıza sayısız tanrı çıkmaktadır.
Politeizmin Özellikleri
Tanrıların birden çok ismi olabilir ya da farklı isimlere sahip tanrılar tek bir baş tanrı altında toplanmış olabilir.
Tanrılar genelde panteonlarda toplanırlar. Bilge tanrı baş figürdür.
Her tanrının kendine özgü bireysel yetenekleri vardır. Bu yetenekler bazen doğaüstü olabilir fakat genellikle insanda da bulunan özelliklerden ve yeteneklerden oluşurlar.