Güncelleme Tarihi:
Plazma hücreleri vücut içerisinde oldukça önemli bir işleve sahip olmaktadır. Plazma hücreleri antikor salgılanması konusunda önemli bir göreve sahip olmaktadır.
Plazma Hücresi Nedir?
Plazma hücreleri genel olarak plazma B hücreleri veya plazmositler olarak isimlendirilmektedir. Organizmanın sıvısal dirençliliği konusunda oldukça önemli rol oynayan ve antikorları salgılayabilen immün sistem hücrelerini ifade etmektedir. Poligonal, oval ya da yuvarlak şekilli olan, 10 ile 20 mikron büyüklüğüne sahip, koyu bazofilik sitoplazmalı olan hücreleri kapsamaktadır. Çekirdekleri ise küreseldir. Çekirdek içindeki kromatin dağılımı tipiktir. Merkezden başlayarak çevreye doğru yayılım gösterebilen kalın ökromatin bölge plazmosite özgü olan çekirdek görünümünü kazandırmaktadır. Çekirdeğin yanında çok büyük bir golgi kompleksi bulunmaktadır. Sitoplazmanın geri kalan bölümü granüllü endoplazmik retikulum aracılığı ile kaplı olmaktadır. Bu durum ise sitoplazmaya bazofilik nitelik kazandırmaktadır. B lenfositleri kökenleri olmaktadır. Lenf düğümleri ve dalak içerisinde çok fazla bulunan hücrelerdir. Doğuştan çok fazla ya da çok az sayıda olabilmektedirler. Hiperglobulinemia, bireylerin dokularında çok sayıda plazma hücresi ve kanları içinde yoğun antikorun bulunmasına; agammaglobulinemia, bireylerin antijene karşı hiçbir antikor üretememesi, bir diğer deyiş ile plazma hücrelerinin vücut içerisinde hiç bulunmamasına denir.
Plazma Hücreleri Nerede Bulunur?
Kanser plazma hücreleri genelde kemik iliğinde bulunmaktadır. Ancak az sayıda kişide bu hücreler dolaşıma katılmaktadır. Kemik iliği içinde kanser plazma hücre birikmesi, normal olan kan hücresi üretimini büyük ölçüde etkilemektedir. Normal kemik iliğinde ise göreceli bir şekilde daha az miktarda plazma hücresi bulunmaktadır. Genelde bütün hücrelerin %1 ile 2'sini kapsamaktadır.
Plazma Hücreleri Nasıl Oluşur?
Periferik kana geçebilen matür naiv B hücrelerinin genellikle periferal lenfoid organlar içerisinde antijen ile karşılaşmasının ardından farklılaşma gösterip matürasyonu aracılığı ile plazma hücreleri meydana gelmektedir. Matürasyon ise; tam bir biçimde farklılaşmış ve işlevsel bir duruma geçmiş bulunan ergin olma durumunu, eşeysel olgunluğa ulaşma durumunu ifade etmektedir. Terminal B hücrelerinin farklılaşması başka bir deyişle antikor üretebilen plazma hücre oluşumu kişide yine kemik iliği içinde gerçekleşmektedir.
Plazma Hücrelerinin Görevleri Nelerdir?
Plazma hücrelerinin vücut içerisindeki görevi, "poliklonal immunglobulinler" olarak isimlendirilen protein tipini bir diğer deyiş ile vücudu işgalci virüsler, parazitler ya da diğer antijenlere sebep olduğu enfeksiyona karşı koruyabilen antikorları üretmektir. Tersine M protein üretimi ise antijene ya da enfeksiyöz ajana cevap olarak oluşmamaktadır. M protein kan içinde ölçülebilmektedir ve kimi miyelom hastalarında idrar aracılığı ile de ölçülebilmektedir. M proteini miktarı genelde miyelomun yaygınlığı ile ilişkili olmaktadır. Kanda M protein düzeyi artışı hastalığın daha fazla ilerlemesine işaret etmektedir ve bu düzeyin azalması hastalığın mevcut regresyonunu yansıtmaktadır. Başarılı bir tedavi vasıtası ile birlikte genelde M proteini düzeyi azalmaktadır. İntakt immunglobulin birbirlerine bağlı olan iki büyük parçadan ya da ağır zincir ve iki küçük nitelikteki parçadan ya da hafif zincirden meydana gelmektedir. Dört zincirden meydana gelen immunglobulinin tamamı böbrekten geçemeyecek derecede büyüktür. Bu sebeple immunglobulin kanda bulunmaktadır ama idrarda bulunmamaktadır. B hücresi, humoral bağışıklık cevabında çok büyük bir rol oynayan lenfositler şeklinde ifade edilmektedir. Bu hücreler ilk kez 1960'lı yıllarda kuşlar üzerinde tespit edilmiştir. Bununla birlikte 'B' kısaltması ise kuşlarda bahsedilen hücrelerin olgunlaşmış olduğu organ kabul edilen Bursa Fabricius'tan gelmektedir. Bir diğer yandan Bursa Fabricus kuşlara ait kabul edilen bir organdır ve memelilerde bulunmamaktadır.