Güncelleme Tarihi:
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) 15 yaş düzeyindeki öğrencilere matematik, okuma ve fen bilimleri alanlarında üç yılda bir yaptığı Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı’nın (PISA) 2018 sonuçları açıklandı. 79 ülkeden 600 binin üzerinde 15 düzeyindeki öğrencinin yer aldığı programda Türkiye, PISA 2015’e göre performansını geliştirdi. OECD ülkeleri arasında matematik ve fen puanlarını en çok arttıran ülke oldu. Puanların artışıyla birlikte Türkiye okumada 40; matematikte 42 ve fen bilimlerinde ise 39’uncu olurken, OECD ortalamalarına yaklaşmasına rağmen ulaşamadı. Türkiye’de yüksek performans gösteren öğrencilerin oranlarıysa sıralamalarda ilk 20’de yer alan ekonomilerin hala oldukça gerisinde.
OECD’nin 3 Aralık'ta paylaştığı PISA 2018 kapsamında yayınlanan ilk değerlendirme raporundan Türkiye ile ilgili öne çıkan bulgular şöyle:
MATEMATİK VE FENDE TÜM ZAMANLARIN EN İYİ PUANI
Türkiye’den PISA 2018’e 186 okuldan 6 bin 890 öğrenci katıldı. Türkiye okumada 466 puanla 40, matematikte 452 puanla 42 ve fen bilimlerindeyse 468 puanla 39’uncu oldu. PISA 2015’e göre tüm düzeylerde performans artarken, OECD ortalamasını yakalayamadı. Türkiye PISA 2015’te okumada 428 puanla 50; matematikte 420 puanla 49 ve fen bilimlerindeyse 425 puanla 52’nci sırada temsil edilmişti. Türkiye’de sonuçlar 2009 ile 2012 programlarındaki performansa oldukça yakın. PISA 2018’de matematik ve fen bilimlerinde tüm programlar içerisinde en yüksek puanlar yakalanırken, okumada 2012’nin ardından en iyi ikinci puanı aldı.
YÜKSEK PERFORMANSLI ÖĞRENCİLER AZINLIKTA
PISA 2018’de öğrenciler testlerde elde ettikleri puanlara göre 6 beceri seviyesinde değerlendirildi. En alt seviye 1, en üst ise 6. Her PISA’da fen bilimleri, okuma ve matematik alanlarından birine odaklanılıyor. PISA 2018’de özellikle dikkate alınan test olan okumada Türk öğrencilerin yüzde 74’ü, 2 düzeyinde performans gösterdi. Bu seviyedeki öğrenciler, orta uzunlukta bir metnin ana fikrini anlayabiliyor ve belirgin bilgileri ayırt edebiliyor. Okumada öğrencilerin sadece yüzde 3’ü en yüksek düzey olan 5 ve 6’ncı seviyede yer aldı. PISA 2018’de bu alanda başarılı olan 20 ülkede öğrencilerin yüzde 10 ila 15’i en üst seviye grubunda temsil edildi.
Matematikte ise öğrencilerin yüzde 63’ü en az seviye 2 beceri düzeyini yakalarken, yüzde 5’i yüksek performansa sahip. Tüm testlerde PISA 2018’in zirvesindeki Çin’den Pekin, Şangay, Jiangsu, Zhejiang grubunda bu oran yüzde 44’ü geri bırakırken, Singapur’da yüzde 37 ve Hong Kong’taysa yüzde 29 oldu. Fen bilimlerinde ise her 4 öğrenciden 3’ü en düşük seviye 2’yi yakalarken, sadece yüzde 2’si seviye 5-6’ya çıkabildi.
YOKSUL ÖĞRENCİLER 76 PUAN GERİDE
Türkiye’de sosyoekonomik açıdan dezavantajlı öğrenciler, maddi durumu iyi olanlara göre 76 puan geride kaldı. Ancak OECD ortalamasında bu fark 90’ı buldu. Türkiye’de maddi durumu iyi olanların yüzde 9’u, yoksulların ise yüzde 1’i okumada çok yüksek performans yakalayabildi.
BAŞARI YOLUNDA EN SOMUT GÖSTERGE
MİLLİ Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda PISA sonuçlarının başarı yolunda somut bir gösterge olduğunu belirterek, “#PISA2018’de OECD ülkeleri içerisinde her üç alanda da puanlarını artıran üç ülkeden birisi olmamız, başarı yolunda en somut gösterge oldu. Okullarımız arasındaki başarı farklarını azalttıkça listedeki yerimiz daha da yükselecek. Emeği geçen herkese teşekkür ediyorum” dedi.
PUANINI EN ÇOK ARTTIRAN ÜLKEYİZ
Prof. Dr. Mahmut Özer (Milli Eğitim Bakan Yardımcısı): “Ülkemizin puanları 2015’e göre arttı. Özellikle fen ve matematik okuryazarlığı alanlarında alınan puanlar şu ana kadar Türkiye’nin katıldığı PISA araştırmalarında elde ettiği en yüksek puanlar. Türkiye, matematik, fen puanlarını en çok artıran ülke olurken okuma puanını da en çok artıran ikinci ülke oldu. 2015 yılına göre ülke sıralamamız okuma becerileri alanında 10 basamak, matematik okuryazarlığında 8 basamak ve fen okuryazarlığında 15 basamak yükseldi. PISA 2015’te Türkiye’nin sıralamada en düşük performans gösterdiği fen okuryazarlığı alanı PISA 2018’te en fazla başarının gösterildiği alan oldu. Ulusal ve uluslararası düzeyde görülen fen okuryazarlığındaki bu iyileşme, son yıllarda bakanlığımız tarafından güncellenen fen müfredatı ve eğitim süreçlerinin bir sonucu. OECD raporuna göre Türkiye, 2003 ile 2018 yılları arasında 15 yaş grubu öğrenci sayısı arttığı halde her üç alanda da iyileşmenin olduğu tek ülke. Türkiye zorunlu eğitim süresini uzattı ve en dezavantajlı öğrencileri liselere kaydettirdi. Bütüne baktığımızda resim olumlu ama daha gidecek çok yolumuz var.”
HER ŞEY ÖĞRETMENİN ELİNDE
Enver Yücel (Bahçeşehir Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı): “Toplantıyı yerinde izledim. Türkiye olarak baktığım zaman bir önceki yıllara göre mukayese etmek lazım. 2015 PISA sonuçlarında Türkiye’nin durumu iyi değildi. Daha doğrusu 72 ülkenin katıldığı sınav sonuçlarında Türkiye 50’nci, 51’inci, 54’üncü sıralardaydı. Şimdi 79 ülkenin katıldığı 2018 verilerine baktığımız zaman matematik, fen bilimleri ve Türkçe okuryazarlığı becerileri konusundaki sıralamaların 40’a çıktığını gördük. Türkiye’nin ortalaması bir önceki PISA’ya göre, daha iyiye gitmiş. Ama bir taraftan da OECD’nin ortalamasına baktığımız zaman Türkiye hala OCED ortalamasının altında. Türkiye’nin planlarında, programlarında özellikle de öğretmen anlayışında ilerleme kaydetmesi lazım. Her şey öğretmenin elinde.”
KIZLAR FARK ATTI
OECD ülkelerinde kızlar erkekleri okumada 36 puan geride bıraktı. Türkiye’de okumada bu fark kızlar lehine 25, matematikte 5 ve fen bilimlerinde ise 7 oldu. OECD, PISA 2018 kapsamında birçok anket çalışması da yaptı. Buna göre Türkiye’de PISA 2018’de fen bilimleri ve matematik yüksek performansa sahip her 3 erkek öğrenciden biri 30 yaşına geldiğinde mühendislik ve benzer alanlarda çalışmayı düşündüğünü belirtti. Kızlarda bu oran 5’te bir oldu. PISA 2018’de başarılı olan her iki kız öğrenciden biriyse sağlık alanında çalışmak istiyor.
OECD ÜLKELERİ İÇİNDE EN DÜŞÜKLER ARASINDA
TÜRKİYE eğitim haritasında Güney Amerika, bazı Afrika ülkeleri ve doğu Avrupa ülkeleri ile birlikte en düşük seviye olan kırmızı renkli ülkeler arasında yer aldı. Raporda, Türkiye’nin, bilim, matematik ve okuma oranında OECD ülkeleri ortalamasının oldukça gerisinde olduğu da tespit edildi. Türkiye, bilimde aldığı 468 puanla İtalya ile aynı puanda yer alırken, sadece Slovakya (464), İsrail (462), Yunanistan (452), Şili (444), Meksika (419) ve Kolombiya’yı (413) geçebildi. Matematik’te 454 puan alan Türkiye, Yunanistan (451), Şili (417), Meksika (408) ve Kolombiya’nın (391) önünde yer aldı. Okuma’da 466 puan alan Türkiye, Slovakya (458), Yunanistan (457), Şili (452), Meksika (420) ve Kolombiya’nın (412) üzerinde.
ÇİN ZİRVEDE
PISA 2018’de okuma, fen bilimleri ve matematik testlerinde zirvede Çin’den Pekin, Şangay, Jiangsu, Zhejiang yer aldı. Onu Singapur ve Çin Macao takip etti. Avrupa’dan en iyi dereceleri üç testte de Finlandiya’nın önünde yer alan Estonya yakalarken, Kanada, Hong Kong, Güney Kore, Tayvan, Japonya, Polonya ve İrlanda gibi ülkelerde ilk 10’a girmeyi başardı.