PIRLS sonuçları ne anlama geliyor?

Ülkelerin eğitim programlarını yeniden yapılandırmaları, eğitim sistemindeki eksiklikleri giderebilmeleri ve uluslararası eğitim alanında kendi yerlerini görebilmeleri için son 20 yılda dünya çapında bazı eğitim araştırmaları yapılıyor. Hesap verilebilirlik, saydamlık ve küreselleşme gibi olguların da etkisiyle; OECD, IEA gibi kuruluşların düzenlediği uluslararası eğitim araştırmalarına katılan ülkeler, eğitim sistemlerinin durumunu ayrıntılı bir analiz ve kontrol sürecine sokabiliyor.
Yukarıda adı geçen uluslararası kuruluşlar, ülkeler arası karşılaştırmalar yaparak yeni eğitim politikaları belirlemek amacıyla, Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA), Uluslararası Okuma Becerilerinde Gelişim Araştırması (PIRLS) ve Uluslararası Matematik ve Fen Eğilimleri Araştırması (TIMSS) gibi eğitim araştırmalarını gerçekleştiriyor. Küresel bağlamdaki bu eğitim araştırmaları, öğrencilerin farklı beceri alanlarındaki düzeylerini belirlemek amacıyla yapılıyor. Örneğin; TIMSS öğrencilerin matematik ve fen bilimlerinde gösterdiği başarıya, PIRLS ise öğrencilerin okuma becerilerinde gösterdiği başarılara odaklanır.

OKUMAYI SEVEN 7’İNCİ ÜLKEYİZ
Uluslararası Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu (IEA) tarafından yapılan Uluslararası Okuma Becerilerinde Gelişim Araştırması (PIRLS) sonuçları 16 Mayıs’ta açıklandı. 5 yıllık döngüler şeklinde ilkokul 4’üncü sınıf öğrencilerinin katıldığı PIRLS 2021 araştırmasında Türkiye en son 2001 yılında yer almıştı. 2021 yılındaki araştırmaya toplam 57 ülke katıldı ve sonuçları açısından da okuma becerileri için ders niteliğinde bulguların olduğunu söyleyebiliriz. Açıklanan sonuç raporuna göre, PIRLS 2021’de 587 puan ile Singapur birinci ülke konumunda bulunurken, Türkiye Cumhuriyeti 496 puanla 500 ortalama puanın hemen altında yer almakta. Bunun yanı sıra 20 yıl aradan sonra katıldığımız eğitim araştırmasında Türkiye, 2001 yılında 449 olan ortalama puanını 47 puanlık bir artışla 496 puana yükseldi. Araştırmanın diğer önemli bulgusu, tüm dünyada olduğu gibi bizim ülkemizde de kız çocuklarının okuma becerileri konusunda daha başarılı performans sergilemeleridir. Buna ek olarak; PIRLS 2021’e göre, 57 ülke arasında okumayı en çok seven 7’inci ülkeyiz.

DİJİTAL ÇAĞDA OKUMA BECERİSİ HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
Günümüzde okuma becerileri bireysel, toplumsal, ekonomik anlamda gelişimin ve değişimin önemli bir öğesi olarak görülüyor. Bilgiye ulaşmanın temel ve kolay yollarından biri olan okuma becerileri, yaşamın her alanında bireyin başarısını etkileyen bir etmen. Bu açıdan bakıldığında Millî Eğitim Bakanlığının başlatmış olduğu okuma seferberlikleri ve okumanın önemine dair oluşturulan farkındalıklar büyük önem arz ediyor. Okuma becerileri, sadece bir metni anlama yeteneği değil. Aynı zamanda eleştirel ve analitik düşünme, genel kültür ve iletişim becerileri gibi birçok temel yeteneği içeriyor. Özellikle dijital çağda, okuma becerileri hayati bir öneme sahip. Teknolojinin hızla ilerlediği bir dünyada, bireylerin sadece metinlerle değil, aynı zamanda çevrimiçi içeriklerle de etkili bir şekilde etkileşim kurabilmesi gerekir. Bunun için çocuklarımızın güçlü bir okuma alışkanlığına ve becerilerine sahip olmaları şarttır.

PIRLS 2021 sonuçları bize çok net şunu ifade ediyor: okuma becerisi aynı zamanda bir kültürel gelişim ve ilerleme meselesi. Çocuklarımıza okuma becerilerini kazandırmak, sadece bireysel açıdan değil, aynı zamanda toplum yararı için de önem taşır. Okuyan bir toplum, daha bilinçli, daha yaratıcı ve daha ilerici bir toplum olur. Bununla birlikte, okuma becerileri ekonomik gelişim ve sosyal kalkınma için adeta bir dinamo görevi de görür. PIRLS 2021 sonuçlarında ortalamanın üzerinde puan alan ve ileri üst yeterlik düzeyine ulaşan ülkelerin ekonomik ve sosyal yapısı bu gerçeği doğruluyor.

Eğitimin tüm paydaşlarının uluslararası eğitim araştırmalarını incelerken yalnızca sıralama (ranking) konusuna odaklanmaması, araştırma sonucunda çıkan fotoğrafı doğru değerlendirmesi de büyük önem taşıyor. Bilindiği üzere, 20’inci Milli Eğitim Şurasının ana temalarından biri eğitimde fırsat eşitliğiydi. 20 yılın ardından katıldığımız PIRLS 2021 araştırmasında, 4’üncü sınıf öğrencilerimizin ortalama puana yaklaşmış olması, okuma becerilerinde ileri üst yeterlik düzeyinde yüzde 17 olan öğrenci oranının yüzde 34’e yükselmesi Millî Eğitim Bakanlığının eğitimde fırsat eşitliği noktasındaki çabalarının olumlu bir yansıması olarak da düşünülebilir. Bu bağlamda, çocuklara sunulan eğitsel olanakların niteliğinin arttırılması için gayret gösterilmesi, özellikle okuma kültürünün ve alışkanlığının toplumsal bir farkındalıkla ile maddi ve manevi desteklerle zenginleştirilmesi gerekiyor.

İYİ BİR KİTAP İYİ BİR FİLMDEN DAHA EĞLENCELİ
Sonuç olarak; Türkiye PIRLS 2021 sonuçlarını dikkatle değerlendirmeli ve okuma becerilerinin önemini vurgulayan adımlar atmaya devam etmeli. Geleceğimizin teminatı çocuklarımıza parlak bir gelecek sunmanın en önemli adımlarından biri okuma becerilerini geliştirmek.; Çünkü okuma becerileri, geleceğin inşasında temel bir taşıyıcıdır. Antoine Albalat’ın da dediği gibi “Okumak, alışkanlıkların en asilidir”. Kitap, bir sınav aracı olmaktan çıkıp bir öğrenme alışkanlığı ve zevk alma fırsatı olarak hayatımıza girmeli. İyi bir kitap, iyi bir filmden bile daha eğlenceli olabilir, çünkü okuyucu, bir film ekranında görülenlerle sınırlı kalmak yerine, kelimeleri kendi zihinsel görüntülerine dönüştürmek için hayal gücünü kullanabilir. Belki de hayallerin peşinden gitmenin ilk adımı okumaktır ya da çocukların okuma becerilerini geliştirmek için çaba göstermektir, ne dersiniz?

DOÇ. DR. MURAT İNCE KİMDİR?
İlk, orta ve lise eğitimini Denizli’de tamamladı. 2005 yılında Kocaeli Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olan İnce, 2011 yılında Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Eğitim Programları ve Öğretim alanında yüksek lisans eğitimini; 2016 yılında da Ankara Üniversitesi Eğitimde Program Geliştirme alanında doktora eğitimini tamamladı. Doç. Dr. Murat İnce’nin, ulusal ve uluslararası dergilerde yayınlanmış çok sayıda makaleleri, ulusal ve uluslararası kongrelerde sunulmuş bildirileri ve kitap bölümleri bulunuyor. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev yapan İnce, aynı zamanda fakültenin Eğitim Bilimleri Bölümü Bölüm Başkanı ve Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Dış İlişkiler Genel Koordinatörü görevlerini de yürütüyor.