Güncelleme Tarihi:
Piaget, mantıksal düşünmeyi nasıl geliştirdiklerini belirlemek için çocukları ergenliklerine kadar inceledi. Çocukların hafıza süreçlerini gözlemleyerek bilişsel gelişim aşamalarını belgelemeye çalıştı.
Piaget Bilişsel Gelişim Kuramı Nedir ve Dönemleri Nelerdir?
Esasen Piaget, insanların dünyayı kendi anlayışlarını yarattığına inanıyordu. Teolojik terimlerle, öğrenmenin iki sürecin karışımından kaynaklandığına inanan psikolojik bir yapılandırmacıydı. Bu iki süreç; özümseme ve uyum sağlama olarak adlandırılır. Çocuklar yeni bir kavramı anlamak için önce önceki deneyimleri üzerinde düşünürler ve daha sonra beklentilerini yeni deneyimi içerecek şekilde ayarlarlar. Bu, çocukların sürekli olarak yeni sunulan fikirlere dayalı olarak uzun vadeli değişikliklere yol açan bilgiyi inşa ettikleri anlamına gelir. Piaget, zamanla sunulan bilişsel gelişmelere daha fazla odaklandı.
Piaget, çalışmaları aracılığıyla, bilişsel gelişimin çocukluk dönemi boyunca dört aşamada gerçekleştiğini beyan etmiştir. Bunlar;
Aşamalar sırayla geçtiler,
Çocuklar aşamaları atlamadılar, her birinden geçtiler,
Bir aşamadan diğerine gözle görülür değişiklikler vardı,
Aşamalar, her biri son aşamadaki parçaları kullanan yapı taşları olarak gerçekleşti.
Bu tür gelişimsel model, her aşamayı bir sonraki aşamaya dahil eder, bu nedenle genellikle “merdiven” modeli olarak adlandırılır. Bu merdivende Piaget, çocuklarda yaklaşık bir yaşta meydana gelen bilişsel gelişimin dört aşamasını etiketledi.
Duyu-motor Zeka, doğumdan 2 yaşına kadar,
İşlem Öncesi Düşünme, 2'den 7'ye,
7'den 11'e Somut Operasyonel Düşünme,
11 yaşından itibaren Resmi Operasyonel Düşünme olarak tanımladı.
Bilişsel Gelişim Kuramı Özellikleri
Duyu-motor Aşaması: Doğumdan 2 Yaşına Kadar
İlk aşama, bebeklerin iki yaşına kadar nasıl öğrendiklerine göre uygun bir şekilde adlandırılmıştır. Doğumdan itibaren bebekler bilgiyi duyuları aracılığıyla alırlar. Bunlar; dokunmak, bakmak ve dinlemektir. Ağızlarına çok takılırlar ve her şeyi ağızlarına götürme eğilimindedirler. Piaget, bu aşamanın gelişimleri için değerli olduğuna ve birbirini izleyen her adımın bu aşamada meydana gelen büyüme üzerine kurulduğuna inanıyordu.
Bebeklerin düşünce süreçlerini eylemleri aracılığıyla gözlemleyebiliriz. Yaklaşık 6 aydan itibaren çocuklar fikirleri değişmeyen kesin kavramlar halinde düzenlemeye başlarlar. Bir bebek ilk başta belirli bir oyuncağı anlamlandıramayabilir, ancak ona bakmaya, hissetmeye ve sık sık manipüle etmeye başladıkça, nesneyi zihinlerinde temsil edebilirler. Bebekler bir nesnenin ne olduğunu anlamaya başladıklarından, bebeklerde bilgiyi bu şekilde gözlemlemeye başlayabiliriz.
İşlem Öncesi Aşama: 2 ila 7 Yaş
Çocuklar, farklı etkinliklerde duyu-motor aşaması için önemli olan nesne temsilini geliştirmeye devam ederler. Nesneleri temsil etme biçimlerinin arkasında herhangi bir mantık veya akıl yürütme olmamasına rağmen, dramatik oyunlarla bu alanda gelişmeye devam ediyorlar. Yaratıcı oyun veya hayal kurma sanatı, bu çağın ve aşamanın bir göstergesidir.
Dramatik oyunun eğitimsel gelişim için faydalı olduğu düşünüldüğünden, öğretmenler genellikle sınıfta kullanımını teşvik eder. İşlem öncesi aşama, iki yaşından yedi yaşına kadar gerçekleşir. Bu, yaratıcı etkinliklerin okul öncesi dönemden ikinci sınıfa kadar teşvik edildiği anlamına gelir. Dramatik oyun, çocuklarda üstbilişin veya ikili düşünmenin ilk gösterimlerinden biri olarak kabul edilir. Çocuklar hayali oyunlarla meşgul olurken, aynı anda gerçekçi deneyim üzerine düşünürler.
Somut Operasyonel Aşama: 7 ila 11 Yaş
Piaget'nin bir sonraki aşamasında çocuklar nesneleri ve fikirleri daha mantıklı bir şekilde temsil etmeye başlarlar. Düşünce süreci bir yetişkinle aynı düzeyde olmasa da düşünce ve fikirlerinde daha esnek olurlar. Bu, sorunları daha sistematik bir şekilde çözmelerini sağlar ve okuldaki eğitim faaliyetlerinde daha fazla başarıya yol açar. Piaget bu aşamayı somut işlemsel olarak nitelendirdi çünkü çocukların somut nesneleri yönetebildiklerine, ancak temsiller hakkında henüz metodik olarak düşünmediklerine inanıyordu.
Resmi Operasyonel Aşama: 11 Yaş ve Ötesi
Çocuklar resmi işlem aşamasına geçtiklerinde, daha soyut fikirler hakkında akıl yürütebilirler. Somut işlem aşaması gibi, resmi işlem aşaması da adını yeni kazanılan nesneleri veya olayları temsil etme becerisinden alır. Sınıfta, bir öğretmen artık makul beklentilerle varsayımsal sorular sorabilir. Öğrenciler, çeşitli fikirler üzerinde dahili olarak düşünmeli ve aynı anda birçok bakış açısını manipüle etmelidir.
“Ya dünya elektriği hiç keşfetmemiş olsaydı?” "Ya Avrupalı yerleşimciler Yeni Dünya'ya hiç gitmemiş olsaydı?" Bu gibi soyut sorular, öğrencileri bir cevap bulmak için varsayımsal akıl yürütmeyi kullanmaya zorlar. Piaget en çok bilimsel deneylerde varsayımsal akıl yürütmeyle ilgilendi, bu da çalışmalarının çoğunun orta ve lise düzeylerinde yürütülmesine neden oldu.