Periferik Damar Hastalığı Nedir Ve Belirtileri Nelerdir? Periferik Damar Hastalığı Tedavisi Ve Tanısı

Periferik damar hastalığı, uzuv kaybına ve hatta yaşam kaybına neden olma potansiyeline sahip neredeyse pandemik bir durumdur.

Periferik Damar Hastalığı Nedir?

Periferik damar hastalığı, kanın beyin veya kalp dışındaki bir vücut kısmına dolaşımının azalmasıdır. Daralmış veya tıkanmış bir kan damarından kaynaklanır. Ana neden, genellikle bir arter olan bir kan damarını daraltan yağ birikintilerinin birikmesi olan aterosklerozdur. Daralmış kan damarı, kanın ilgili vücut kısmına dolaşımını azaltır.

Periferik vasküler hastalık esas olarak bacak ve böbreklerdeki kan damarlarını ve daha az yaygın olarak kolları etkiler. Aynı zamanda periferik arter hastalığı, periferik arter tıkayıcı hastalığı veya periferal ateroskleroz olarak da bilinir. Kalp damarlarında ateroskleroz oluştuğunda buna koroner arter hastalığı denir. Beynin arterlerindeki ateroskleroz, serebrovasküler hastalık olarak adlandırılır. Periferik damar hastalığı olan bir kişinin kalp krizi veya felç geçirme olasılığı altı kat daha fazladır.

Periferik Damar Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Bazı durumlarda, periferik vasküler hastalığı olan bir kişi, durum ileri ve şiddetli olana kadar herhangi bir semptom göstermez. Belirtiler, vücudun hangi bölümünün yeterli kandan yoksun olduğuna bağlıdır. Belirtiler;

Aralıklı ağrı (topallama), kramp, kas yorgunluğu veya ağırlık (genellikle bacaklarda) gibi hissedilebilir,

Egzersiz sırasında kötüleşen ağrı (genellikle bacaklarda),

Dinlenme sırasında ağrının azalması (genellikle bacaklarda),

Etkilenen vücut kısmının soğukluğu,

Uyuşma,

İğne batması hissiyatı,

Kas zayıflığı,

Cilde mavi veya mor renk,

İyileşmeyen yaralar (vasküler ülserler),

Kararmış cilt alanları veya cilt kaybı (kangren)’dir.

Vücut dokuları, oksijen ve besin sağlamak için sürekli bir kan kaynağına ihtiyaç duyar. Daralmış veya tıkanmış bir kan damarı, dokuları kandan yoksun bırakır. Kangren, dokunun ölümü ve çürümesidir. Tedavisi yoktur. Tek tedavi, etkilenen vücut kısmının cerrahi olarak kesilmesidir.

Periferik Damar Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Çoğu durumda neden, bölgeye kan akışını azaltan kan damarı içinde biriken yağ birikintileri olan aterosklerozdur. Genellikle bu, bir kan damarının büküldüğü veya bölündüğü vücutta meydana gelir. Yağlı birikintilerin yanı sıra, periferik vasküler hastalıkların diğer nedenleri arasında;

Diyabet; yüksek kan şekeri kan damarlarına zarar verir ve damarları zayıflatarak daralmasına neden olur.

Tıkanma; kan damarı içinde bir kan pıhtısı (trombüs) yerleşebilir.

Enfeksiyon; kan damarlarının yaralanmasına ve daralmasına neden olabilir. Örneğin sifiliz veya salmonelloz, periferik vasküler hastalığa yol açabilir.

Arterit; arterlerin iltihabı, bazı otoimmün hastalıklar arterite neden olabilir.

Kan damarı kusurları; kan damarları doğumda alışılmadık şekilde dar olabilir. Nedeni bilinmiyor.

Kan damarı spazmları; Raynaud hastalığı gibi durumlar, soğuk hava sıcaklıkları veya stres gibi belirli faktörlere yanıt olarak kan damarlarının daralmasına neden olabilir.

Periferik Damar Hastalığı Teşhisi ve Tedavisi Nedir?

Periferik vasküler hastalığın teşhisinde;

Tıbbi geçmiş,

Fiziksel muayene,

Aile öyküsü,

Bir kan damarından kan akışının azaldığının belirtilerini dinlemek için bir stetoskop kullanarak nabız kontrolü,

Farklılıkları kontrol etmek için kolların ve bacakların kan basıncı okumalarını karşılaştıran ayak bileği / kol indeksi (ABI) testi,

Egzersiz testi, genellikle bir koşu bandı üzerinde, etkilenen vücut kısmında kan basıncında bir düşüş olup olmadığını kontrol etmek için kan basıncı alınırken yapılır,

Kan damarlarının daralmış bölümlerini bulmak için ultrason veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi taramalar,

Röntgen muayenesinde ortaya çıkan kan damarına kontrast boya enjeksiyonu olan anjiyografi, bu test, MRI gibi gelişmiş görüntüleme tekniklerinin mevcut olması nedeniyle artık daha az yaygındır.

Tedavisi ise;

Kan pıhtılarını tedavi eden ilaçlarla,

Genellikle sedasyon ve sınırlı uyuşturma altında gerçekleştirilen Anjiyoplasti ile,

Bir stentin cerrahi olarak yerleştirilmesi,

Yağlı tıkanıklığı küçük bir neşter benzeri aletle kesilmesi,

Baypas ameliyatı ile yapılır.

Baypas, genellikle yalnızca diğer tedavilere yanıt vermeyen ağır vakalarda veya hastalıklı kan damarının büyük bölümlerini içeren durumlarda düşünülür. Sağlıklı damarın bir bölümü vücudun başka bir yerinden alınır ve etkilenen kan damarındaki tıkanıklığın etrafındaki kan akışını yeniden yönlendirmek için cerrahi olarak aşılanır.