Pastiş Nedir, Nasıl Yapılır? Edebiyatta Pastiş Ne Anlama Gelir?

Pastiş kelimesine ve anlamına edebiyat ve sanatla ilgilenen her birey mutlaka rastlamıştır. Bunun nedeni ise edebiyatın sanattan sanatın da edebiyattan ayrı düşünülemeyeceği kavramıdır.

Pastiş Nedir?

Pastiş kelimesi sözlükte mimarlık terimleri arasında yer almaktadır. Seçkin bir sanat eserinin taklidine pastiş denmektedir.

Edebi tarzda da pastiş kavramına yer verilmiştir. Kelimenin İngilizce hali ise Pastiche olarak bilinmektedir.

Bir veya daha fazla sanatçının sanat eserinin tarzının, karakterinin, görselliğinin edebiyat, sanat, mimari, müzik ve tiyatro alanında taklit edilmesine pastiş denir.

Dolayısıyla pastiş olan eserlerde bir karma ortaya çıkmaktadır. Pastiş alanı parodi yani özgünlük alanının tam tersi olarak taklit edilen işi alaya almakta ve övmektedir.

Pastiş Nasıl Yapılır?

Günümüz sanatsal tasarımlarda pastiş yapımına yer verilmektedir. Pastiş eserinde farklı bir eserin hem içeriği hem de biçimi taklit edilmektedir. Dolayısıyla pastiş yapılmaya başlanmadan önce ilgili eserin içeriği ve biçimi iyi bilinmeli ve iyi algılanmalıdır.

Taklit edilecek esere karar verildikten sonra ise bir plan yani taslak oluşturulmalıdır. Bu taslağa ve plana hakim olarak uyum sağlayarak ve bağlı kalarak pastiş eseri meydana getirilmelidir.

Bunun nedeni ise pastiş eserinde diğer sanatçının üslubuna, diline, düşüncesine, tarzına, taklit yöntemi kullanılarak eserin aslından farklı bir formda fakat benzer şekilde oluşturmayı amaçlamasıdır.

Pastişin nasıl yapılacağı ebette ki sanat eserinin türüne göre de değişebilmektedir. Örneğin bir resim eserinin pastişi oluşturulabilmektedir. Bunun yanında bir edebiyat eserinin de pastişi meydana getirilmektedir. Resim eserinde renkler, anlayış, görsellik önemliyken edebiyat eserinde dil, biçim ve anlatım tarzı ön plana çıkmaktadır.

Edebiyatta Pastiş Ne Anlama Gelir?

Edebiyat alanında pastiş, ilgili yazarın bir eserinin dil anlatım özelliklerine, düşüncelerine öykünme şeklinde eseri tekrar yazma anlamına gelmektedir.

Edebiyat alanında pastiş eserlerin üretilmesinin amacı da genellikle öykünen yazarı ya da eseri alaya almaktır. Fakat şu bilinmelidir ki edebiyat alanında önemli bir yere sahip olan Divan Edebiyatı çeşidi olan nazireler pastiş olarak sayılamaz.

Edebiyat alanında yer alan tehzil türü ise pastiş eserlerindeki gibi aynı yol ile üretilse bile daha çok yergi alanına girerek pastiş eserlerden farklılık göstermektedir.

Türk edebiyatından pastiş eserlere örnek vermek gerekirse Fazıl Ahmet Aykaç‘ın Onlar Gibi başlıklı şiiri verilebilir.

Edebiyatta pastiş eserleri tek cümlelik veya birkaç cümle halinde olabilmektedir. Yani pastiş eserlerinin bir bütün olması beklenmemektedir. Örneğin Salah Birsel'in Göl Saatleri şiirindeki bazı dizeler bu alanda yapılan pastiş eserlerine bir örnektir.

Direk kopya olmayan, farklı sanat eserinin tarzı benimsenerek üretilen, bu doğrultuda elemanlar kullanılarak yapılan sanat eseri tanımı pastiş kelimesinin sanat alanındaki tanımıdır. Edebiyat alanındaki pastiş tanımı ise bir yazarın dil anlatım özellikleriyle alay etmek amacı güden anımsatılarak yapılan öykünme şeklindedir.

Pastiş taklit etme eylemi olarak görülmektedir. Başka eserler alay edilmek amacıyla ilgili sanatçı tarafından kendi dilinde yazılır. Burada amaç eserin gerçek sahibi olan yazarı veya eserin kendisini alaya almaktır.

Pastiş orijinal olan eserin kendisi değildir. Farklılık güderek okuyucuyu güldürmeyi amaçlamaz. Pastiş eserleri aslında farklı bir eser üzerinden eleştirme şeklindedir. Fakat bu eleştiri alay edilerek yapılmaktadır. Edebiyatımızda pastiş örneklerine sıklıkla rastlanmaktadır.