Parnasizm nedir? Parnasizm sanat akımı kurucusu, örnekleri, eserleri ve temsilcileri hakkında bilgi
Güncelleme Tarihi:
Parnasizm, ''sanat için sanat'' görüşünü benimseyen ve 19. yüzyılda etkili olmuş bir edebi akımdır. Adını, ilk sayısı 1860 yılında çıkan ''Modern Parnas'' dergisinden alır. Fransa'da ortaya çıkan bu akım, sembolizm ile benzer özellikler taşır. Parnasizm akımının temsilcileri kimdir ve özellikleri nelerdir? Sizin için araştırdık.
''Şiirde gerçekçilik'' olarak nitelendirilen bu akımda biçim, anlamdan önce gelir. Şiir, okura bilgi vermek ya da bir şey öğretmek zorunda değildir. Bu akımın içinde yer alan şairler, genellikle sone türünde şiirler yazmıştır.
Parnasizm Nedir?
Parnasizm, romantizm akımına tepki olarak doğmuş bir edebi akımdır. Özellikle Emile Zola'nın başlattığı realizmden etkilenen bu akım, hayalciliğe ve düşsel imgelere karşı çıkar. Şairlerin üslubu lirik değil gerçekçidir. Pozitivizm biliminin 19. yüzyılda güçlenmesi de bu akımın ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Bu akımın en önemli özelliklerinden bir diğeri metafizik ve ruhani ögeleri de reddetmesidir. Bu yönüyle daha sonra ortaya çıkacak olan Fütürizm ve Dadaizm akımlarıyla benzerlik taşır.
Farklı türlerde şiirler yazılsa da en fazla ''sone'' türünde eserler kaleme alınmıştır. Şiirde bilimsellik ön plana çıkmış, ele alınan konular ayrıntılı bir şekilde tasvir edilmiştir. Bu akımda 'neyi anlattığın'' değil ''nasıl anlattığın'' önemlidir. Bu nedenle içerikten çok üsluba önem verilmiştir.
Parnasizm Sanat Akımı Kurucusu Kimdir?
Parnasizm akımının kurucusu Theophile Gautier'dir. Theophile Gautier, 30 Ağustos 1811 tarihinde Fransa'nın Tarbes kentinde doğdu. Üretken bir isim olan Fransız şiir dışında roman, öykü ve tiyatro oyunları da kaleme almıştır. Aynı zamanda ulusal bir gazetenin editörü olan şair, yazdıklarıyla hem Fransa'da hem de dünya genelinde birçok şaire esin kaynağı oldu.
Fransa'da Romantizm akımına karşı çıkan ilk isimlerden biri olan Theophile Gautier, yazdığı denemelerde Victor Hugo'nun kitaplarını ve tiyatro eserlerini sert bir dille eleştirdi. 20 yaşındayken ilk şiirleri çeşitli dergilerde yayımlandı. Ölüm Güldürüsü adlı şiir kitabı, Almanca ve İngilizce'ye çevrilen şair, sonraki yıllarda Romantizmin Tarihi ile Mineler ve Akikler kitaplarını kaleme aldı.
Türk Edebiyatındaki birçok isim de Theophille Gautier'in yazdıklarından etkilendi. Bu isimlerin başında Servet-i Fünun akımının kurucusu Ahmet İhsan ve Tevfik Fikret geliyor. Bu isimler Parnasizm akımının kurallarına bağlı kalarak birçok şiir yazmış ve başta Divan Edebiyatı olmak üzere gelenekçi tüm şiir türlerine karşı çıkmıştır.
Parnasizm Örnekleri, Eserleri ve Temsilcileri
1- Dünya Edebiyatında Parnasizm Temsilcileri ve Eserleri
François Coppee: Romance of Youth (Gençliğin Romansı) / The Lost Child (Kayıp Çocukluk)
Theodore de Banville: Les Princesses (Prensesler)
Theophile Gautier: Le Morte Amoureuse (Aşıkların Ölümü)
Sully Prudhomme: Epaves (Enkazlar) / La Revolte Des Fleurs (Çiçeklerin İsyanı)
Jose Maria de Heredia: Les Trophees: The Sonnets (Toplu Şiirler ve Soneler)
Rene Leconte De Lisle - La Passion (Tutku) / Poemes Antiquis (Antik Şiirler)
2- Türk Edebiyatında Parnasizm Temsilcileri ve Eserleri
Servet-i Fünun döneminde Türk Edebiyatında yenileşme hareketi hız kazanmıştır. Bu dönemde birçok şair Parnasizm akımının kurallarına bağlı kalarak birçok şiir kaleme aldı.
Tevfik Fikret: Rübab-ı Şikeste / Şermin / Haluk'un Defteri
Yahya Kemal: Kendi Gök Kubbemiz / Eski Şiirin Rüzgarıyla
Cenap Şehabettin: Evrak-ı Eyyam / Tiryaki Sözleri / Evrak-ı Leyal
Ali Ekrem Bolayır: Bari'a / Şiir Demeti
Ahmet Hikmet Müftüoğlu: Çağlayanlar: Haristan / Çağlayanlar
Ali Fuat Ozansoy: Fani Teselliler / Elhan-ı Vatan
Hüseyin Suat Yalçın: Lane'i Melal
Celal Sahir Erozan: Siyah Kitap / Beyaz Gölgeler
Bu isimler dışında Hüseyin Siret Özsever, Mehmet Emin Yurdakul ve Süleyman Nazif de Parnasizm temsilcileri arasında yer alır.