Güncelleme Tarihi:
Parasentez, genellikle yoğun bakım ünitelerinde ve genel cerrahi kliniklerinde yatan kalp yetmezliği, karaciğer yetmezliği olan hastalara uygulanır. Aynı zamanda karında tümör ve kist bulunan hastalara ve periton (karın zarı) sıvısı olan hastalara uygulanır.
Parasentez Nedir?
Parasentez, karınında sıvı olan hastalıkların tanı ve tedavisinde doktorlar tarafından uygulanan bir cerrahi işlemdir. Periton (karın zarı) sıvısı olan hastalar ve karında kist ve tümörü olan hastalara yapılır.
Parasentez Niçin Yapılır?
Parasentez, karın içinden sıvı alma işlemine verilen isimdir. Özel bir iğne kullanılarak bu işlem gerçekleştirilir. Herhangi bir nedenden dolayı örnek olması için ya da vücutta fazla olan sıvının boşaltılması için yapılan bir cerrahi işlemdir.
Parasentez Neden Oluşur ve Hangi Durumlarda Yapılır?
Karın içinde yer alan bazı organların içinde az miktarda sıvı bulunur. Bu kısım bir zarla sınırlandırılmıştır. Organlarda oluşan bazı enfeksiyonlar ve tümörler nedeni ile sıvı toplanması sonucunda oluşur. Bu işlem karın zarında sıvı ve tümör olan kişilere uygulanır. Bu hastalar ise, genellikle de yoğun bakım ve genel cerrahi kliniklerinde yatan kalp yetmezliği, karaciğer yetmezliği gibi hastalıkları olan kişilere uygulanır.
Parasentez Nasıl Yapılır?
Parasentez, 15-30 dakika kadar süren bir sıvı alma işlemidir. Örnek için alınması için yapılması durumunda daha kısa bir süre içinde tamamlanır. Ama sıvının tamamının boşaltılması yapılacaksa daha uzun sürebilir. Bu işlem için öncelikle hastanın kıpırdamayacak bir şekilde sırt üstü yatırılması gerekir. Hastanın işlem uygulanmak için hazırlanması gerekir.
Parasentez işleminin uygulanacağı yerin bazı maddelerle temizlenmesi gerekir. Bunun için işlemin uygulanacağı alan steril bir hale getirilir. Gerekirse bölgenin etrafı örtü ile kapatılabilir. Parasentez için, iğne yapılmadan önce lokal anestezi yapılmasına gerek yoktur. İğne su alınacak olan bölgeye batırılır ve karın içine girer. Bu sırada hasta, hafif bir acı hissedebilir.
Parasentez İşleminden Sonra Ne Yapılır?
İğnenin içine örnek alınacak şekilde sıvı çekilir. Eğer sıvının tamamı boşaltılacaksa da sıvının çekilmesi işlemine sıvı bitene kadar devam edilir. İşlem bitince iğne çıkarılır ve uygulanan iğne yere gazlı bezle baskı uygulanır.
Bölgede kanama ve ya sızıntı ihtimaline karşı kontroller yapılır. Daha sonra bölgeye flaster kapatılır ve parasentez uygulaması da sona erer. Bazen de sıvı çıkarılmama durumu ortaya çıkabilir. Bu nedenle de işlem tekrar edilerek yenilenir. Vücuttan daha fazla sıvı boşalması durumunda tansiyona ya da baş dönmesine de neden olabilir.
Parasentezin Olası Yan Etkileri
Parasentez genellikle çok yan etkiye yol açmaz. Bu işlemin görülen bazı yan etkileri ise şunlarlardır;
Özellikle de çok sıvı çıkarılırsa baş dönmesi ya da bayılma,
İğne ya da kateterin yerleştirildiği yerde ortaya çıkan ağrı ya da rahatsızlık
Enfeksiyon
Düşük kan basıncı ya da şok
İğne boşluğa girdiği zaman mesane, bağırsak ya da damarlarının delinmesi
Böbrek yetmezliği
Parasentez Sonuçları Ne Anlama Gelir?
Parasentez işlemi sonrasında karından sıvı elde edilmesi hastalık bulgusudur. Normalde karında sıvı bulunmaması gerekir. Sonuçlara göre, doktorunuz daha fazla tedavi ve takibe ihtiyacınız olup olmadığına karar verir.
Karında çok fazla sıvının olmasının başlıca nedenleri ise;
Karın zarı enfeksiyonu (peritonit)
Karın yaralanması
Siroz ya da karaciğer yetmezliği
Kanser, özellikle de rahim, yumurtalık, servikal, kolorektal, karaciğer, pankreas ya da mide kanseri