Pandemiye rağmen ‘Okul Dışarıda’
Güncelleme Tarihi:
Uzmanlar açık havada olmanın, oynayarak ve keşfederek öğrenmenin çocukların bilişsel, fiziksel ve sosyal becerilerini geliştirdiğini söylüyor. Hem evlerde hem de okullarda, açık havada oyun oynamayı kutlamak ve açık havada geçirilen zamanın eksikliğine dikkat çekmek amacıyla düzenlenen Okul Dışarıda Günü, İngiltere’de bir öğretmenin çabalarıyla 2016 yılında başlayan ve dünyaya yayılan küresel bir hareket.
Organizasyonunu her ülkede bir sivil toplum kuruluşunun üstlendiği hareket 2018 yılından beri Türkiye’de Aktif Yaşam Derneği tarafından yürütülüyor. Okul Dışarıda Günü’ne Türkiye’den bugüne kadar 27 bin yetişkin, 1,6 milyonu aşkın kişi katıldı. Çocukları doğayla buluşturmak amacıyla bu yıl 20 Mayıs’ta düzenlenen bu özel gün, pandeminin gölgesinde nasıl geçecek?
DÜNYA İÇİN İYİLİK
Bilindiği üzere salgın sebebiyle kalabalıkların fiziksel olarak bir araya gelmesi mümkün olmuyor. Her yıl belirlenen konumda doğayla içi içe oyunların ve etkinliklerin gerçekleştiği Okul Dışarda Günü de bu durumdan etkilendi. 2020 yılına kadar Okul Dışarıda Günü’nde Türkiye’nin dört bir yanından öğretmenler sınıflarını açık havaya taşıdı ve istedikleri gibi bir gün geçirdi. Fakat pandemiyle birlikte Okul Dışarıda Günü’nü hem okullarda hem de evlerde kutlanan bir gün haline dönüştü ve temalar belirlemeye başlandı. Bu yıl, ‘Dünya İçin iyilik’ temasına sahip olan özel günde çocuklar, çevrimiçi olarak uygulayabilecekleri eğitim setleriyle, evlerinden bile olsa doğa, plastik atıklar ve iklim krizi hakkında bilgi edinecek.
Şule Serter (Aktif Yaşam Derneği Başkan Yardımcısı): Pandemi süreci, açık havada olmanın önemini ve değerini hepimize bir kez daha hatırlattı. Amacımız ve söylemlerimiz daha güçlü hale geldi. Dünyanın birçok ülkesinde pandeminin ardından açık havada eğitim girişimlerinde büyük bir artış oldu, birçok hükümet açık havanın eğitimin bir parçası olması için çalışmalar yapıyor. Geçtiğimiz yıl da pandeminin gölgesinde olmamıza rağmen 21 Mayıs ve 5 Kasım günlerinde harika bir katılımla uzaktan da olsa bir araya geldik. Okul Dışarıda Günleri öncesinde 2018 yılından bu yana kampanyamızın sözcüleri olan Prof. Dr. Yankı Yazgan ve Prof. Dr. Belma Tuğrul ile çevrim içi canlı yayınlar düzenledik. 20 Mayıs günü paylaşabileceğimiz bir aktivitemiz daha var; evlerimizde ya da sınıflarımızda plastik atıklarımız için kullanacağımız geri dönüşüm kutuları tasarlıyoruz. 20 Mayıs günü sosyal medya üzerinden bu tasarımlarımızı paylaşacağız.
DOĞA ORMANDAN İBARET DEĞİLDİR
Yankı Yazgan (Çocuk/ Genç/ Yetişkin Psikiyatrı): Doğa yüzlerce kilometre ötedeki bir orman olmayabilir; bazen balkondaki bir saksı da doğa olabilir. Çocukların onlara açtığımız bir alanda keşif yapması, deneyim kazanması merak duygusunun dürtülmesi ve bu duyguyla öğrenme süreçlerinin gelişmesi bu etkiler arasında sayılabilir. Dışarıda zaman geçirmeye imkân veren okul öncesi kurumlar akademik gözükmeyen bu faaliyetlerle aslında ciddi bir akademik hazır oluş sağlıyorlar. İlkokulda okula yeterince hazır olmadan gelen çocuklarda karşılaşılan önemli bir sorun genellikle ellerini etkin kullanmakla ilgili oluyor, çünkü ellerini kullanarak çok az şey yapmış oluyorlar. Dijital oyunlardaki el kullanımından çok farklı biçimde, eli değişken amaçlarla kullanma becerisini en çok doğada geçirilen zaman destekliyor. El kullanımı kendini kontrolü, odaklanabilmeyi sağlayan iki ana sistemden birisi. Bir diğeri dil… Oyalanmayı öğrenmek çocuklar için önemli bir hedef, kendini kontrol ve odaklanma ile gelişen. Oyalanma deyince, basit ve sıradan bir şey gibi duyuluyor ama oyalanma kendinizi eğlendirmek için başkasına ihtiyacınız olmaması, bağımsızlık demek. Bunu 3-5 yaşlar arasında öğreniyor çocuklar. Anaokulunda bahçede geçen zaman, ellerle yapılan işler çocuklar için ‘oyalanma’ becerisinin çekirdeği.
OYUN İYİ OLMA HALİDİR
Prof. Dr. Belma Tuğrul (İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okulöncesi Eğitim Anabilim Dalında öğretim üyesi): Oyun oynamak çocuk için iyi olma halidir. İyi olma halini, çocuğun bedenen, zihnen, duygu dünyası ile esenlikte kalma hali olarak tanımlayabiliriz. Çocuklar oyunu sever ama beyin de oyunu sever. Oyunun gücü, birçok gelişimsel katkısının ötesinde çocuğun doğasına uygunluğundan gelir. Düşünülenin aksine açık havada oyun oynamak, çocukları hastalandıracak dezavantajlı bir durum değildir. Oyun sadece eğlenceli değil aynı zamanda sağlıklı olmak için de birçok şansı bünyesinde barındırmaktadır. Özellikle doğada açık havada oyun oynayan çocuklar, temiz havada aldıkları oksijen ve D vitamini sayesinde bağışıklık sistemlerini güçlendirme şansı bulurlar. Çocukların uygun kıyafetleri giymeleri durumunda her türlü hava koşulunda dışarıda oyun oynama fırsatı bulması çok önemlidir. Bu durum, beyin gelişimi açısından da çocukları daha sağlıklı, daha dayanıklı hale getirir.