Güncelleme Tarihi:
MEB tarafından özel yetenekli bireylerin eğitimine ilişkin strateji ve uygulama kılavuzu hazırlandı. Kılavuzda, özel yetenekli öğrencilere neden özel eğitimin gerekli olduğuna ilişkin bilgiler yer alırken, Türkiye'de “üstün yetenek” ifadesi yerine “özel yetenek” kavramının kullanılmaya başlandığı hatırlatıldı.
Strateji ve uygulama planıyla Türkiye'deki genel eğitim sistemi içindeki bu öğrencilere ulaşabilmenin, yetenekleri doğrultusunda eğitim vermenin amaçlandığı bildirildi.
Kılavuzda, Türkiye'de 375 bin-562 bin (yüzde 2-3) arasında çocuğun özel yetenekli olduğunun tahmin edildiği belirtilerek, özel yetenekli bireylere yönelik örgün ve yaygın eğitimde tek tip uygulamalar yerine bilgi ve deneyim paylaşımını esas alan, bireyin ilgi, yetenek ve potansiyeline göre farklılaştırılmış, bireyselleştirilmiş, zenginleştirilmiş, hızlandırılmış çoklu modellerin önerildiği belirtildi.
Okul öncesinde zeka testi yerine gelişim testi
Kılavuzda yer alan bilgilere göre, okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki öğrenciler, Rehberlik ve Araştırma Merkezleri’nde (RAM) özel yetenekli olarak tanılanmaları halinde mevcut kurumlarında kaynaştırma eğitimine yönlendirilebiliyor ve Bilim ve Sanat Merkezleri’nden (BİLSEM) her türlü teknik desteği alabiliyor.
Okul öncesi dönemde farklı gelişim gösteren çocuklar, yetenek alanını belirlemek üzere RAM'larda değerlendirilirken zeka testlerinden ziyade gelişim testleri uygulanacak.
Ortaokulda özel yetenekli öğrencilere yönelik okulun ve bölgenin fırsatları göz önünde tutularak zorunlu derslerin yanında seçmeli derslerin de öğrenci ilgi ve yetenek alanlarına uygunluğuna azami özen gösterilecek. Bu öğrencilere 6 saat ders seçimi yapılarak yetenekleri doğrultusunda, BİLSEM uygulamaları şeklinde destek eğitimler verilecek. Seçimlik dersler, “dil ve anlatım, yabancı dil, fen bilimleri ve matematik, sanat ve spor, sosyal bilimler, din, ahlak ve değerler” başlıklarından oluşuyor.
İlkokulda ise öğrencilerin akranlarından ayrıştırılmadan eğitim almaları sağlanacak. Yetenekli olduğu belirlenen öğrenciler bulundukları okulda akranlarıyla birlikte okulun ve bölgenin koşullarına bağlı olarak, hafta içi veya hafta sonu, yetenekleri doğrultusunda destek eğitimi alacak.
Öğrenciler takip edilecek
Özel yeteneklilerin eğitiminde hızlandırma süreci, yönetmelikler çerçevesinde, velinin de görüşü alınarak, öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişimleri göz önünde bulundurularak, mevcut durumda erken okula başlatma ve çeşitli eğitim kademelerinde sınıf yükseltme şeklinde uygulanacak.
İlkokul, ortaokul ve lise dönemlerinde birer kez sınıf yükseltme mümkün olabilecek. Lise düzeyinde özel yetenekli öğrencilere yönelik ülke genelinde açılabilecek yatılı/gündüzlü okullarda özel yetenekli öğrencilerin eğitim almaları sağlanacak. Açılacak bu okullar ileri düzeyde yetenekli öğrencilere yönelik olacak.
Bu öğrencilerin ayrıca öğrenim hayatları boyunca e-okul modülü başta olmak üzere uygun otomasyon ve veri tabanı altyapısı hazırlanarak bilişsel, duyuşsal ve psiko-motor gelişimleri takip edilecek. Öğrencilerin yetenek alanları doğrultusunda sağlıklı yönlendirilmeleri sağlanacak.