Güncelleme Tarihi:
Bu yıl yüzlerce özel okulun açılması özel okulu seçimini de önemli hale getirdi. Resmi okulları tercih etmeyen ya da öğrenimine özel okullarda devam etmek isteyen öğrencilerin okul arayışı başladı. Her okul çeşitli kriterler sunuyor, bir takım vaatlerde bulunuyor. Veliler, “kime güveneceğiz? Çocuğumuzu hangi okula vereceğiz?” gibi soruları haklı olarak soruyor. Eğitim alanında her yıl ciddi değişiklikler yapılıyor. Bu değişimi toplumun algılaması zaman alıyor. Öğrenciye uygun bir okulu seçebilenler şanslı ya seçemeyenlere ne demeli. Bakanlığın yayımladığı tercih kılavuzunda yeterince açık ifadeler yok. Neredeyse biz özel okulların işlerine karışmayız gibi tavır sergiliyor. Sanki inisiyatif tamamen özel okulların elinde.
“Özel okullarda (Anadolu liseleri, fen liseleri, sosyal bilimler liseleri programı uygulayan özel liseler) genel başvuru şartları dışında özel başvuru şartları bulunmuyor, ancak tercih listesinde yer almak isteyen özel okullar tam burslu olarak alacakları öğrencileri Türkiye genelinde puan üstünlüğüne göre ilk yüzde 5’lik dilim içersinden öğrenci alabilecek. Bunun anlamı bir öğrenci Türkiye genelinde 635 sıraya girebilmişse özel okulların bursluluk olanağından yararlanabilecek demektir. Bu sıranın puan karşılığı TEOG sisteminde yaklaşık 496 civarında. İyimser ifade ile özel okulların bursluluk olanağından 495 puan ve bunun üstünde olanlar yararlanabilir, demektir. Yerel şartlar dolayısıyla Türkiye geneli ilk yüzde 5’lik dilimden öğrenci almayan özel okullar tam bursluluğa karşılık gelen boş kontenjanlarını il genelindeki yüzde 5’lik dilimden karşılayabilecekler.
Yerel şartları Ankara özelinde düşünecek olursak 80 bin adayın olduğu bir ilde 400'lük bir sıradaki aday bursluluk olanığından yararlanabilecek. Bunu puan karşılığı iyimser ifadeyle 490 puan ve üstü alan öğrenci bu gruba giriyor. Burslu giren adayların kazandıkları burs hakkının öğrenim süresince öğrencinin başarısı devam ettiği sürece bu haktan yararlanacağının garantisi verilmeli. Kılavuzda bu kural yer alsa da veliler öğrencinin yerleştiği okulla bunu yazılı hale getirip imza altına almalı. Bu konuda ciddi mağduriyetler yaşanıyor.
Sınavla öğrenci alan özel okullar kayıt takvimini açıkladı. Veliler TEOG sistemimindeki puanlamayı ve özel okul koşullarının şaşkınlığını gidermeye çalışırken Özel Okullar Derneği, TEOG kapsamında sınavla öğrenci alacak taban puanlarını açıkladı. Doğrusunu ifade etmek gerekirse böyle bir puanlama sistemi eğitimin bütünlük ilkesine aykırı. Özel okullar, bana sanat, spor yeteneği olan öğrenci lazım değil, matematik fen ve Türkçe bilen gelsin, gerisini istemem demek istiyor. Puanlamadan bu anlaşılıyor. Neyse sistemi eleştirmeyi bir yana bırakalım, özel okulların tercih sürecinden velilerin bilmesi gereken konuları hatırlatalım:
Ön kayıt sistemi ile alınacak
- Özel okullar, “2008 yılından itibaren Bakanlığın uyguladığı SBS’ye göre son 5 yıldır öğrenci alınıyordu.Fakat özel okullar bu yıl, Bakanlığın yaptığı 500’lü puanlama sistemi yerine 8’inci sınıf merkezi ortak sınavlardan Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji Bilgisi sınavları ile öğrencinin 8’inci sınıf yıl sonu başarı puanından oluşacak bir puanlama sistemiyle öğrenci alacak. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen merkezi sınavların, yani birinci merkezi sınavın yüzde 30’unu, ikinci sınavın yüzde 70’ini alarak buna 8’inci sınıf yıl sonu başarı puanını da ekleyerek yeni bir puan türeterek adayların ÖYP (özel okullar puanı) puanını yeniden hesapladı. İşte özel okullar bu puana göre öğrenci alacak. Puanını merak edenler Özel Okullar Derneğininhttp://www.ozelokullardernegi.org.tr adresindeki modülden ilgili derslerin netlerini girerek hesaplama yapabilirler.
- Hesaplama konusunda sorun yaşayan ve desteğe ihtiyaç duyan veliler, Türkiye Özel Okullar Birliği Derneği’nden yardım alabilecek. Veliler, hesapladıkları resmi olmayan puanlarının, okullar tarafından ilan edilen taban puanlardan daha yüksek olması durumunda istediği her özel okula ayrı ayrı ön kayıt başvurusu yapabilecek
- Özel okullara girmek için öğrencinin 8’inci sınıf TEOG sınavlarına girmiş ve okulun taban puanının üzerinde puan almış olması gerekiyor. Veliler bu puanlarla hangi özel okullara başvurabilecek? Bütün özel okullar için geçerli mi bu uygulama? Tabii ki hayır. Derneğin belirlediği bu puanlama sistemi Türkiye'de sadece 81 okul için geçerli. Bu okullar http://www.ozelokullarderneği.org.tr adresinden öğrenilebilir. Bunun dışında kalan bütün özel okullara bireysel başvuru yaparak kayıtlarını rahatlıkla yaptırabilirler.
- Özel Okullar Derneği'ne bağlı bulunan okullara ön kayıt sistemi ve puan üstünlüğü esasına göre öğranci alacak. Birinci ön kayıt dönemi 4-5 Ağustos arasında; kesin kayıtlar da 6-7 Ağustos tarihleri arasında alınacak. İkinci ön kayıt dönemi 18-19 Ağustos kesin kayıt tarihi 20-21 Ağustos.
- Ön kayıt dönemi 25-26 Ağustos kesin kayıt tarihi 27-28 Ağustos olarak belirlenirken son kayıt dönemi de 1 Eylül 2014 tarihinden itibaren Özel Okullar Kayıt Komisyonu’nca alınacak karara göre belirlenecek.
- Özel okullar için tercih listesi oluşturulmayacak, okula bireysel başvuru yapılacak. Özel okulların tercihi devlet okullarının tercih listesinde yer almayacağından veli her iki ihtimali ayrı ayrı değerlendirebilir. Bu durumda veliler özel okula kayıt yaptırsalar dahi e-okul üzerinde “Tercih yapmak istiyorum” ifadesini işaretlemek zorunda. Eğer devlet okulları için yaptığı tercih listesinden bir okula yerleştirilirse ve bu okula devam etmek isterse öğrenci kayıt yaptırdığı özel okuldan kaydını alıp MEB sistemi içinde yerleştiği okula kayıt yaptırmalı. Çünkü öğrenci aynı anda iki okula kayıtlı olamaz. Bu iki okul seçiminin birbirinden bağımsız olduğu unutulmamalı.
- Veliler resmi ve özel okul tercihlerini ayrı ayrı düşünmeli. Önceliği resmi okullara verebilir, bu okullardan birine yerleşemediği takdirde istediği bir özel okula şartlarını taşıdığı sürece kaydını her zaman yaptırabilir.
İstediği zaman nakil başvurusu yapabilirler
Özel okullara başvurmak isteyen öğrenciler nakil sürecine bağlı kalmaksızın istedikleri zaman nakil başvurusunda bulunabilecekler.
Son tahlilde koşullar tutsa bile özel okul seçerken eğitim ilkeri ve okulun özelliği önemli. Bu nedenle özel okul seçiminde velilerin bazı ilkeleri gözardı etmemesi gerekir. İşte aranması gereken kriterler:
- En temel şey eğitim kalitesi. Bir okulda ilkeler, kurallar varsa ve bu kurallar işletiliyorsa, yani iyi bir eğitim varsa diğerleri de var demektir. Bir özel okul öğrenciyi ve veliyi memnun eden değil öğrencinin öğrenim taleplerini, anne babaların eğitim beklentilerini karşılayan okul olmalı. Okumayı sevdiren, bireyi üretken yapan , öğrenci yeteneklerini ortaya çıkaran bir okul iklimi varsa bu okul iyi bir okuldur, tereddüt edilmeden tercih edilebilir.
- Özel okul tercihlerinde dikkat edilecek diğer bir unsur yabancı dil eğitimi ve bu alandaki okulun eğitim başarısıdır.
- Teknolojik sınıf ortamları, derslerde akıllı tahta kullanımı, internet bağlantısı gibi pek çok teknolojik araç gerecin, eğitim ortamında öğrenme ve öğretme sürecinde kullanılıp kullanılmadığına bakılmalı.
- Özel okul tercihinde dikkat edilecek bir diğer önemli nitelik öğrencinin hedefler doğrultusunda okulun üst öğrenim kurumlarına ne kadar öğrenci hazırlayıp hazırlamadığıdır. Okulun en çok hangi üniversitelere öğrenci gönderdiğine bakılabilir.
- Eğitim ve öğretim kadrosu deneyimli mi ve öğretmenler burada severek çalışıyor mu? Öğretmenlere yılda kaç hizmetiçi eğitimi verilip verilmediği önemli.
- Okulda okutulan derslerin kredi miktarları ve dersleri veren öğretmenlerin yeterlilik durumları, yıllık kıdemleri önemli. Veliler görüşmelerinde bunu mutlaka sormalı.
- Okulun sosyal, kültürel alanda yapılan proje çalışmaları incelenmeli. Bir okul ortamında ne kadar çok sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştirilirse orada okuyan öğrencilerin manevi haz duygusu, sorumluluk algıları o kadar gelişir. Okulun bilim, sanat, spor alanında gösterdiği aktivitelere mutlaka bakılmalı, hangi üniversite ile işbirliği içinde olup olmadığı incelenmeli.
Sonuç olarak okul seçmek öğrencinin bir tür geleceğin temelini şekillendirmektir. Eğitimin bütün süreçleri önemlidir, ancak lise hayatı bir nevi geleceğin temelini oluşturuyor. Öğrencinin içindeki tembellik duygusu yerine üretkenlik ve çalışkanlık becerisini kazandıran okul değişim yaratan bir okuldur.