Oyun bağımlılığının çözümü var

Çok sevilen bir film bile en fazla birkaç kez izlenebilir, ama bir bilgisayar oyunu tekrar tekrar, yüzlerce kez oynanabilir... Bilgisayar oyunları, toplumların bir parçası olma yolunda hızla ilerliyor ve yapılan araştırmalar oyun kültürünün, toplumlar üzerinde kültürel, ekonomik ve sosyal etkilerinin gittikçe yoğunlaştığını ortaya koyuyor.

Sanal ortamda biraraya gelen insanlar ‘sanal cemaatler’ oluştururlar. Bu sanal cemaatler, sanal ortamdaki kitleleri ifade eder. Eskiden insanlar köy kahvehanelerinde toplanır, burada birlikte vakit geçirirlerdi. Şimdi ise özellikle gençlerin sosyalleştiği bir ortam olarak ‘internet cafe’ler var. Türkiye’de özellikle genç neslin ‘internet cafe’lerde oyun oynayarak vakit geçirdiği gözönünde bulundurulursa, bu mekanların ne kadar önemli olduğu da ortaya çıkacaktır.

Oyunla vakit öldüren nesil saldırganlaşıyor

Üniversiteler bünyesinde yapılan araştırmalar ortaya koyuyor ki, oyun oynayarak geçen zaman, insanları birçok gerçekçi faaliyetten uzaklaştırıyor. Örneğin, Prof. Dr. Mutlu Binark ve ekibinin, üç boyutlu çevrimiçi oyunların gündelik yaşamı nasıl etkilediğine dair yaptıkları araştırma, özellikle ‘internet cafe’lerde oyun oynamak için çok para harcanması, oyun içinde çok küfür edilmesi ve boşa vakit geçirilmesi gibi olumsuz durumları açığa çıkarmıştır. Araştırmaya katılan 21 yaşındaki bir üniversite öğrencisi bu durumu bakın nasıl açıklıyor: “... ona harcadığım zamanı okula veya bir işe ayırsam herhalde şimdiye okul biterdi...”

Oyun oynayarak vaktini öldüren genç nesil, aynı zamanda hızla saldırganlaşıyor. Bilgisayar oyunlarını en çok üreten ülke olan Amerika’da yapılan bir araştırma, bu oyunların çocuk ve gençleri hem hantal, hem saygısız hem de saldırgan yaptığını ortaya koyuyor. Üstelik bu kadarla da sınırlı değil. Bilgisayar oyunlarına olan tutku, çoğu kez ölümlerle bile sonuçlanabiliyor. Örneğin, Tayvan’daki bir ‘internet cafe’de bilgisayar oyunu oynayan 23 yaşındaki genç, tam 23 saat boyunca yerinden hiç kalkmadan oyun oynamış ve hayatını kaybetmişti. Benzer bir olay Çin’de de meydana gelmiş, 26 yaşındaki bir genç, ‘internet cafe’de saatlerce oyun oynadıktan sonra vefat etmişti. İngiltere’de ve Rusya’da da benzer olaylar yaşanmıştı. 12 saat aralıksız bilgisayar oyunu oynayan 20 yaşındaki bir İngiliz ile Rusya’daki bir ortaokul öğrencisi, bilgisayarda sürekli oyun oynamaları sonucunda fenalaşıp ve ölmüşlerdi.

Onlara seçmeyi öğretmek gerekiyor

Türkiye’de ise kocasının bilgisayar oyunu bağımlısı olduğunu ve oyun oynamaktan dolayı kendisi ile hiç ilgilenmediğini söyleyen bir kadın, eşinden boşanmıştı. Erzurum’da da 13 yaşındaki bir ilköğretim öğrencisi yine bilgisayar oyunu yüzünden hayatını kaybetmişti. Bu öğrencinin, “Metin 2” isimli oyundaki karakterinin iyi para etmesinden dolayı kaçırıldığı ve öldürüldüğü iddia edilmişti. Sadece oyun bağımlılığı ya da sanal karakterler değil, aynı zamanda oyunların içine gizlenmiş mesajlar, şiddet öğeleri ve saldırganlık barındıran içerikler de insanları son derece etkiliyor ve çeşitli cinayetlerin yaşanmasına sebep olabiliyor. İngiltere Sansür Kurulu BBFC, “Manhunt-2” (İnsan Avı) adlı bilgisayar oyununu, ‘sadizme özendirdiği’ gerekçesiyle yasaklamıştı.

Yapılan araştırmalar, çocukları internetten ya da bilgisayar oyunlarından uzaklaştırmanın iyi bir yöntem olmadığını ortaya koyuyor. Çocukları zararlı içeriklerden korumanın en iyi yolu, onlara seçmeyi öğretmekten geçiyor. Bu nedenle onları yararlı içeriği olan, eğiten, zeka geliştiren oyunlara yönlendirmeli, içeriği güvenilir tablet gazetelerini, bilim dergilerini okumalarını sağlamalı ve zamanı doğru kullanmayı öğrenmeleri için çaba sarf etmeliyiz. Çünkü onlara hiçbir şeyi yasaklamadan doğru zamanda doğru şeyleri yapmayı öğretmek, oyun ya da internet bağımlılığının da önüne geçecektir.

Ayrıca çocuk ve gençlere başka şeyler sunmak, onları sanata, spora ya da edebiyata yönlendirmek de önemli bir çözüm olabilir. Fotoğrafa meraklı bir çocuğun eline fotoğraf makinesi vermek onu sanata yönlendirecektir ya da müziğe meraklı bir çocuğa müzik aleti almak, ona yeni bir meşguliyet kazandıracaktır. Seçmeyi bilmek ve çocuğu doğru yönlendirmek, onun geleceğini de kurtarmaktır.