Güncelleme Tarihi:
Öyküleyici anlatım, edebi eserlerin neredeyse hepsinde kullanılmaktadır. Çünkü öyküleyici anlatım kurgusaldır. Bu nedenle de kurgusal yazı türlerinde kullanılmaktadır. Öyküleyici anlatım biçiminin ne olduğu herkes tarafından bilinmeyebilir. Ancak edebiyat, Türkçe ve dil bilgisi, anlatım ve söyleşi alanları ile ilgilenen kişiler tarafından mutlaka incelenmeli, öğrenilmelidir. Özellikle yazarlar tarafından bilinmesi gereken bir konudur.
Öyküleyici Anlatım Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
Öyküleyici anlatım, yaşanması mümkün olan ya da yaşanmış olan olayların yazar tarafından değil de bir hikaye anlatıcısı tarafından anlatılıyormuş hissi vererek anlatılmasıdır. Öyküleyici anlatımda bir olay bulunabileceği gibi birden fazla olaylar da yaşanabilir. Ayrıca bir ana karakter ve yardımcı karakterler de bulunur. Öyküleyici anlatım aynı zamanda bir durumu, olayı hikaye etme durumudur.
Olaylar, ana karakter ağzından anlatılabileceği gibi ilahi bir bakış açısıyla da anlatılabilmektedir. Öyküleyici anlatımda bir olay döngüsü vardır. Burada yazar, duygu ve düşüncelerini, gözlemlerini ve hislerini hikayeleştirerek anlatır. Olaylar mutlaka belirli bir yerde ve zamanda geçer. Roman ve hikayelerde öyküleyici anlatım biçimini görürüz. Öyküleyici anlatım Türkçe ve Edebiyat konusudur.
Öyküleyici anlatımın kendi içinde belirli başlı özellikleri bulunur. Bu özellikler şu şekilde sıralanmıştır;
- Olaylar, bir anlatıcı tarafından veya ilahi bir bakış açısı ile anlatılır.
- Öyküleyici anlatımda bir zaman dilimi vardır. Olaylar bu zaman diliminde yaşanır.
- Ana karakter ve yan karakterler bulunur.
- Anlatılan olaylar yaşanmış ya da yaşanması mümkün olan olaylardır.
- 5 temel unsur bulunması gerekir. Bunlar; zaman, mekan, karakter, anlatıcı ve olaydır.
- Sanatsal metinlerde ve öğretici metinlerde kullanılabilir.
- Mecazlı anlatımlar vardır.
- Öyküleyici anlatım ile yazı türleri; roman, hikaye, destanlar ve öykülerdir.
- Olayların geçtiği yer bellidir.
Öyküleyici Anlatım Biçimi Örnekleri
Öyküleyici anlatımı daha iyi anlayabilmek için öncelikle özelliklerine ve tam olarak ne olduğuna göz atılmalıdır. Ancak bir anlatım biçimi tam anlamıyla anlayabilmek için bol bol örnekler incelenmelidir. Sizler için öyküleyici anlatım biçimi örneklerini aşağıda verdik;
Örnek 1;
Ayşe, o gün güne çok erken başlamıştı. İlk olarak kahvaltısını yaptı. Güzelce karnını doyurdu. Servisi çoktan kapıda kendisini bekliyordu. Annesine bir öpücük vererek kapıdan hızlı bir şekilde çıktı. Arkadaşlarını daha fazla bekletmemek için merdivenlerden uçarcasına indi. Servisin kapısında onu bekleyen ve gülümseyen kişi öğretmeninden başkası değildi.
Örnek 2;
O kış, köyde uzun ve yorucu geçmişti. İlkbahar geldiğinde tüm köylüler sevinçle tarlalarına akın etmeye başladı. Topraklarını o kadar özlemişlerdi ki, işe nereden başlayacaklarını kimse bilemedi. Fadime teyze de o köylüler arasında, tarlasında bir o yana bir bu yana koşturuyordu. Tarlasını sürdürmek için Mehmet efendiden yardım istemeye niyetliydi. Artık eski gücü yoktu. Tüm işin altından tek başına kalkması mümkün değildi.
Örnek 3;
Murat, kendini kötü hissettiği için iş yerinden erken ayrılmıştı. Ancak canı eve de gitmek istemiyordu. Yol üzerinde her gün geçerken gördüğü kafeye oturarak bir çay söyledi. Gelen çayın sıcaklığı ile adeta içi de ısınmıştı. Kendiyle yalnız kalmayalı epey olmuştu. Meğer buna ne çok ihtiyacı varmış. İlaca değil kendiyle baş başa geçireceği vakte her şeyden daha çok ihtiyaç duyuyormuş.