Güncelleme Tarihi:
Öteleme bir fizik terimi olarak fen bilgisi dersinde maddenin tanecikli yapısı konu anlatımında eğitim görmüş her bireyin karşına çıkmış bir eylemdir. Günlük yaşantımızda ise sıklıkla bazı eylemleri Türkçe ifade edebilmek amacıyla ertelemek ya da ötelemek fiili şeklinde cümle içinde kullanırız.
Ötelemek Nedir?
Ötelemek kelimesinin aynı anlama çıkan birçok alanda kullanıldığı terim tanımları mevcuttur. Öteleme teriminin ilk olarak öklid geometrisindeki tanımına bakalım. Belirli bir yönde sabit bir uzaklık kadar yer değiştirme eylemine öteleme denmektedir.
Öklid geometrisinde öteleme eş ölçer dönüşümlerden biri olarak kabul edilmektedir. Her noktaya sabit bir vektör eklemek ya da koordinat sistemini kaydırmak da başka bir öteleme tanımıdır. Sözlük anlamı olarak ötelemek daha ileri ki bir vakte bırakmak ertelemek demektir. Ertelemek kelimesiyle eş anlamlı bir sözcüktür.
Ötelemek Nasıl Yapılır?
Öteleme yapmak pek çok alanda gerçekleştirilen bir eylemdir. Fizik alanında fen bilgisi derslerinde bazı konularda nesnelerin hareketi üzerinden öteleme yapmak anlatılmaktadır. Fakat günlük yaşamda da öteleme yapmak farklı farklı alanlarda karşımıza çıkmaktadır.
Öteleme yapmak eylemi ilgili olduğu alanla bağlantılıdır. Bu alanların her birinde öteleme yapmak birbirinden farklı şekillerde yapılmaktadır. Örneğin bir kişi kredi kartı borcunu ilgili bankaya bildirerek öteleme yaptırabilir. Yani kredi kartı borcu ertelenebilir.
Buradan da anlayabildiğimiz gibi öteleme yapmak belirli alandaki bir iş, bir eylem, bir fiil, ya da bir nesne gibi olguların zaman değiştirmesidir. Farklı bir zamana ertelenmesidir. Ertelenen şey bir iş de olabilir, bir nesnenin yeri de olabilir bir maddenin oluşumu da olabilir.
Öteleme Hareketini Hangi Maddeler Yapar?
Burada öncelikle öteleme hareketini, öteleme kelime anlamından hareketle bilmek gerekir. Bir nesnenin belirli bir yerden başka bir yere belirli bir yönde veya doğrultuda gerçekleştirdiği kayma hareketine öteleme hareketi denmektedir.
Burada kasıt edilen belirli bir yön ve doğrultu kelimelerinde aşağı, yukarı, sağ ve sol şeklindedir. Fizik alanında ise öteleme hareketi maddenin bütün durumlarındaki titreşim hareketi olarak kabul edilir. Tanecikler birbirini üzerinden kayarak yer değiştirir. İşte fizik alanında bu eyleme öteleme denmektedir. Fizik alanında öteleme hareketini sıvı ve gaz içerikli maddeler yapmaktadır.
Sıvı ve gaz maddelerinin yapısında tanecikli yapı bulunmaktadır. Bu tanecikli yapılar öteleme hareketini yapmaya oldukça müsaittir.
Akışkan olan maddeler tanecikli dönme hareketini yapabilen maddelerdir. Sıvı ve gaz maddeleri anlayacağımız gibi dönme hareketiyle taneciklerini yer değiştirir. İşte sıvı ve gaz maddelerinin bu tanecikleri dönme hareketiyle başka bir yere yer değiştirirler ve öteleme hareketini gerçekleştirirler.
Taneciklerin dönmesiyle gerçekleşen öteleme hareketi, her yöne doğru olabilir. Öteleme hareketi dönme hareketiyle başlamaktadır. Sıvı ve gaz maddelerinin tanecikleri uygun olduğunda kendi etrafında döner. Sıvı ve gazların bu hareketi öteleme hareketi öncesinde yapılan dönme hareketidir.
Daha sonra öteleme hareketi gerçekleşir. Fizikte öteleme hareketi dağılma hareketi olarak da ifade edilir. Dağılma hareketi maddelerin taneciklerinin bir yerden başka bir yere doğru hareket ederek yer değiştirmesidir.
Gaz maddeleri sıvı maddelerden farklı olarak uçucu olarak hareket ederler. Katı maddeler bu dönme ve öteleme hareketlerini yapamadığı için hareket edemezler. Tanecikler arasındaki boşluklar çok az olduğu için sıvı ve gaz maddeleri öteleme hareketini yapabilmektedir.