ÖSYM’ye engelliler için yeni sınav önerisi

Akdeniz Üniversitesi’nde düzenlenen Eğitim ve Psikilojide Ölçme ve Değerlendirme Kongresi’ne katılan Hacettepe Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Derya Çobanoğlu Aktan, Türkiye Belediyeler Birliği’nde uzman olarak çalışan Mehmet Taha Eser ve Adnan Menderes Üniversitesi’nden öğretim görevlisi Gökhan Aksu, ’Türkiye ve Amerika’da Engelli Öğrenciler İçin Yapılan Geniş Ölçekli Sınavların Yasal Sorumlulukları ve Uygulama Yöntemleri Açısından İncelenmesi’ni ele aldı. Araştırmacılar bu çalışma sonucunda, ABD’deki engelliler için yapılan sınav düzenlemeleri ile Türkiye’deki mevcut durumu karşılaştırıp öneriler hazırladı.

4 BİN 646 ENGELLİ ADAY

Türkiye’de engelli öğrenciler için geliştirilen sınavlarda neler yapıldığını görmek için 2015 yılında ÖSYM tarafından gerçekleştirilen Yükseköğretime Geçiş Sınavı’nın (YGS) verilerinin incelendiği araştırmada, sınava başvuran 2 milyon 46 bin 716 adaydan 5 bin 729’unun engelli olduğu belirtildi. 1512 adayın görme, 1004 adayın işitme, 380 adayın zihinsel engelli, 1428 adayın bedensel, 97 adayın dil ve konuşma, 928 adayın süreğen-kronik hastalıklar, 380 adayın ise durumu sınıflanamayan engelli olduğu tespit edildi.

BAZI KOLAYLIKLAR SAĞLANIYOR

İsteyen engelli adaylar, başvurdukları ve başvuruları kabul edildiği takdirde elektronik niteliği olmayan alet veya cihazları kullanarak kendi bulundukları illerde sınava girebiliyor. ÖSYM engelli adaylar için bazı kolaylıklar da sağlıyor. Görme engelli öğrencilere okuyucu-kodlayıcı, şekilli ve karışık matematik/coğrafya sorularından muafiyet ve 30 dakika ek süre gibi haklar tanınıyor. Ortopedik engelliler zemin katlarda ya da asansörlü binalarda sınava girebilirken, kas hastası olanlara okuyucu-kodlayıcı ve ek süre veriliyor.

YÜZDE 40 ENGELLİ ŞARTI

Az gören adaylar başvurdukları ve başvuruları kabul edildiği taktirde, ÖSYM bu adaylara daha büyük puntolar kullanarak hazırlanmış soru kitapçıkları veriyor ve bu adaylar hiç görmeyenlerin yararlandığı ek süreden yararlanamıyor. Ancak engelsiz kişilere göre az gören bireylerin okuma hızında bir yavaşlık söz konusu olabileceğinden bu adaylar dilekçeyle ek süre talebinde bulunabiliyor. ÖSYM tarafından yapılan sınavda adayın engelli kabul edilebilmesi için engel durumunun en az yüzde 40 ve üzerinde olması gerekiyor.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Araştırma sonucunda bazı öneriler ortaya çıktı. ABD’de olduğu gibi ülke genelinde uygulanan geniş ölçekli sınavların yönergelerine görme engelliler için ayrı bir kısmın eklenerek uygulamanın yürürlüğe girmesi gerektiği belirtildi. Geniş ölçekli sınavlarda şekil-grafik sorularını testten çıkarmak yerine bu soruların kabartmalı verilmesinin, daha geçerli ölçme sonuçları elde edilmesine yardımcı olacağı kaydedildi. Kabartmalı verilen şekil-grafik sorularının uzman bir ekip tarafından seslendirilerek sorunun sesli dosyasının da sınavda adaylara sunulması, kağıt-kalem sınavları yerine bilgisayar ortamında uyarlanmış sınavlara geçilerek engelli adayların teknolojiden yararlanmasının sağlanması gerektiği vurgulandı.