Oryantalizm nedir? Oryantalist ne demek? Oryantalizm (şarkiyatçılık) ve tarihi hakkında bilgi

Oryantalizmin tanımlarından bir diğeri ise ''Doğu'nun Batı tarafından tahlil ve tasvir edilmesidir.'' Orta Doğu ülkeleri, Asya Kıtası ve Uzak Doğu'daki tüm ülkeleri kapsayan geniş bir araştırma sahasıdır. Oryantalizmin külliyatında gezi, araştırma, inceleme, tarih ve anı kitapları yer alır. Aynı zamanda Avrupalı ve Amerikalı yönetmenlerin Doğu ülkelerinde çektiği birçok film de ''oryantalist sinema'' olarak tanımlanmaktadır.

 Oryantalizm Nedir?

 Şarkiyatçılık resim, mimari, sinema, sosyoloji, tarih ve daha birçok alanı kapsar. Kısaca Doğu ile ilgili her şeyin Batılı aydınlar ve sanatçılar tarafından incelenmesi ve yorumlanmasıdır.

 Günümüzde bazı yazarlar ve sanatçılar oryantalizmi desteklerken, bazı kanaat önderleri ise bu bilim dalına karşı çıkmaktadır. Karşı çıkanlar, oryantalizmin İslam kültürünün ve Doğu sanatının yanlış ya da eksik tanıtıldığını iddia ediyor. En fazla eleştiri getirdikleri nokta ise Türk kültürünün tespih, dansöz ve nargile gibi klişelerle tanıtılması ve tasvir edilmesidir.

 Oryantalizmi destekleyen kesim ise Türk ve Doğu kültürünün Avrupa'da tanıtılmasının faydalı olacağı görüşünü savunuyor. Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli ve Mevlana gibi değerlerimizin yurt dışında ilgi görmesinin kültür turizmini olumlu etkileyeceğini düşünenler de var.

 Oryantalist Ne Demek?

 Doğu kültürlerini inceleyen ve çeşitli konularda eserler kaleme alan Batılı araştırmacılara oryantalist denir. Bununla birlikte Doğu ülkelerinde fotoğraf çeken ve resim çizen Avrupalı sanatçılar için de bu terim kullanılır. Fransız ressam Jean Leon Gerome'nin ''Yemek Kavgası'', ''Köle Pazarı'' ve Haremdeki Havuz'' tabloları ilk oryantalist resimler arasında yer almaktadır.

 Diğer oryantalist ressamlar ve eserleri şu şekilde sıralanabilir:

 Leonardo De Mango: Büyüyükada'dan Deniz Görünümü ve Fenerde Gece

 Fausto Zonaro: Kabak Taşıyan Kız, Alsancak, Saz Çalan Kız, Abdürrahim Efendi, Ertuğrul Süvari Alayı Köprüde, Yün Saran Kadın

 Giulio Rosati: Halı Satıcıları, Aşk Mektubu, Haremde, Çömlek Satıcıları, 

  Oryantalizm (Şarkiyatçılık) ve Tarihi Hakkında Bilgiler

 Tarihi 12. yüzyıla kadar uzanan oryantalizm, kitap çevirileri ile başlamıştır. Çevrilen ilk eserler arasında Farabi ve İbn-i Rüşd'ün felsefi metinleri yer alır. Orta Çağ'da İslam filozofları Yeni Platonculuk, Teoloji, Kelam ilmi ve Metafizik alanlarında sayısız eser kaleme almıştır. Bu eserlerin Avrupa dillerine çevrilmesiyle birlikte Doğu felsefesine ve kültürüne olan ilgi artmıştır.

 Sonraki yıllarda Mevlana Celaleddin Rumi, Yunus Emre ve Fuzuli gibi mutasavvıfların gazelleri ve mesnevi türündeki eserleri başka dillere tercüme edildi. Özellikle Mevla'nın Avrupa kültürü üzerindeki tesiri çok büyüktür. Günümüzde de en çok okunan İslam şairlerinden biridir.

19. yüzyıla gelindiğinde oryantalizm tanımı genişlik kazanmıştır. İslam felsefesi, metafiziği ve edebiyatı dışında resmi, müziği, dansları, folkloru da araştırılmıştır. 20. yüzyılda ise cami, külliye, çarşı ve hamam gibi Doğu kültürünün ve sosyal yaşamının karakteristik özelliklerini yansıtan yapılar araştırma konusu olmuştur.

 Birçok Avrupalı ve Amerikalı yönetmen İstanbul, Kahire, Şam ve Bağdat'ta film çekti.Filmlerin ortak özelliği ise Şark kültürüne ait belli başlı klişelerin kullanılmış olmasıdır. Bu filmlerin arka planında nargile, hamam, dansöz, İran halısı gibi sanattan ziyade gelenekleri yansıtan ögelere yer verildi. Bu nedenle oryantalist bakış açısıyla çekilen birçok film eleştiri yağmuruna tutuldu.

 Oryantalist filmlerden bazıları şunlardır:

 Stephen Gagnan - Syriana

 Bernardo Bertolucci - Çölde Çay ve Son İmparator

 Ferzan Özpetek - Haram Suare

 Brian Gilbert - Kızım Olmadan Asla

 Zack Synder - 300 Spartalı