Örümcek ağı teoremi nedir ve özellikleri nelerdir? Örnekleri ile örümcek ağı (cobweb) teoremi
Güncelleme Tarihi:
Ekonomi biliminde analizler dinamik ve statik olarak ikiye ayrılır. Dinamik analizlerden biri olan örümcek ağı teoremi, ünlü iktisatçı Nicholas Caldor'a aittir. Bu teoreme göre bir malın üretim hacmini ve fiyatını belirleyen birçok parametre vardır. Üretim, bu parametreler göz önünde bulundurularak yapılmazsa ekonomideki dalgalanma artar. Bu da üreticilerin ve çiftçilerin zarar etmesine neden olur. Örümcek ağı teoremi nedir ve özellikleri nelerdir tüm detayları ile derledik.
Örümcek ağı teoreminin diğer adı cobweb'dir. İngilizcede cobweb, hem örümcek ağı hem de tuzak anlamına gelir. Teori, ekonomideki sarmal ve karmaşık yapıyı ele aldığı için bu şekilde isimlendirilmiştir.
Örümcek Ağı Teoremi Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
Örümcek ağı teoremine göre bir ürünün arz oranı, bir önceki yılın satış rakamları baz alınarak yapılamaz. Serbest piyasa ekonomilerinde talep oranını etkileyen birçok farklı parametre vardır. Bu parametrelerin başında zaman faktörü ve halkın alım gücü gelir.
Örümcek ağı teoremi ekonomideki ters orantıya vurgu yapar. Üretim az olduğunda, fiyatlar yükselir ve az satış yapılsa bile yüksek kâr elde edilir. Üretim çok olduğunda ise fiyatlar düşse bile satış az olduğu için daha az kazanılır.
Örümcek Ağı (Cobweb) Teoremi ile İlgili Örnekler
- Örnek:
Yaklaşık 10 yıl önce hem ülkemizde hem de dünya genelinde internet kafelere olan ilgi çok büyüktü. Girişimciler, internet kafelere olan ilginin her yıl biraz daha arttığını gördüğü için ellerindeki sermayeyi yeni kafeler açmak için kullandılar. Ancak 2010 - 2011 yılından sonra rağbet oranı düştü. Hem evlerde internet kullanımının artması hem de playstation kafelerinin sayısındaki yükseliş, internet kafelerinin bir bir kapanmasına neden olur.
Örümcek ağı teoremine göre bir ürüne ya da hizmete olan rağbet oranı her zaman yükselemez. Piyasada her zaman dalgalanmalar olur. İnternet kafelerin giderek daha az talep edilmesi de bu duruma örnek olarak gösterilebilir.
2. Örnek:
Örneğin, 2020 yılında patates satışlarının yükseldiğini gören çiftçiler 2021 yılında daha fazla patates eker. Amaç daha fazla ürün ile daha fazla kâr elde etmektir. Üretimin artması sonucu arz - talep dengesizliği ortaya çıkar. Talep arzdan daha az olduğu için patateslerin elde kalır.