Ortodoks Nedir Ve Neye İnanır? Ortodoks Hristiyanlık Mezhebi Hakkında Bilgi

Ortodoks dogmalara bağlı, katı kuralcı, dogmatik olarak anlamlarını barındıran barındıran bir meshep olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu anlamda ortodoks nedir konusunu araştıran ve bun konuyla alakalı bilgi edinmek isteyen pek çok insan bulunmaktadır.

Ortodoks Nedir ve Neye İnanır?

Hristiyanlık dininde ortodoks bir dini mezhep olup, Hristiyanlığın 3 mezhebinden biri olmaktadır. Ordodoks neye inanır sorusunun yanıtı şu şekilde verilebilir;

- Teslis: Ortodoksluk fonksiyon (hypostasis) manasında üç ayrı, cevher (ousia) manasında bir tek varlıktan meydana gelmiş olan teslis doktrinini kabul eder. Bu doktorine göre Tanrı fonksiyon anlamında Baba, Oğul ve Kutsal Ruh olmak üzere üç ayrı varlıktan oluşmuş durumda olsa da esas itibarıyla Baba'da bütünleşmiş olan tek bir varlıktır.

Baba, Oğul ve Kutsal Ruh üçlüsünün oluşturmuş olduğu birlikteliği kabul etmekte olan Katoliklikten farklı olarak Ortodoksluk Baba'ya daha fazla öncelikli bir yer verir. Katoliklikten Ortodoksluğu ayıran bir diğer önemli olan teolojik farklılık ise Kutsal Ruh'un nereden çıktığı konusudur. Hem Baba hem Oğul'dan çıktığına inanmakta olan Katolikliğe karşılık yalnızca Baba'dan çıktığına inanmakta olan Ortodoksluk böylelikle Baba'nın hem Oğul hem de Kutsal Ruh'a karşı üstünlüğünü vurgulamış durumdadır.

Konuyla alakalı önemli teolojik konulardan biri olan İsa'nın tabiatı husunda Ortodoksluk diofizit görüşü kabul etmektedir. Katoliklik inancında dünyaya gelerek İsa suretinde bedenlenmiş olan bizzat tanrının Oğul hypostasisi iken Ortodoksluk inancında bedenlenmiş olan hypostasis değil ancak -çok net tanımlanmamış olsa da- Yuhanna İncili'nde bahsi geçmekte olan Logos yani Baba'nın Oğul aracılığıyla göndermiş olduğu kelamıdır.

Meryem Ana; Ortodoksların Mesih'i mucizevi bir şekilde dünyaya getiren Meryem ile alakalı inançları da diğer Hristiyan mezheplerine benzerlik gösterir. Ortodokslukta Meryem ile alakalı inançların temeli büyük oranda Bizans coğrafyasında bulunan Nesturiliğin Meryem ile alakalı kayıtsızlığına tepki olarak gelişmiştir. Bizans teologları Meryem'in ayrıcalıklı niteliğe sahip olan konumunu onu Ortodoks kozmolojisi ile bütünleştirerek vurgulamaya çabalamıştır. Bu sayede Meryem kendisinden dünyaya gelen tanrı/ İsa aracılığıyla evrenin var oluşunun nedeni haline dönüştürülmüştür.

Meryem, ikinci Havva olarak birincinin yapmış olduğu kozmik hatayı düzelten ilâhi sürecin son halkasını oluşturur. Meryem sadece İsa Mesîh'in değil ancak tüm insanlığın anasıdır. Ortodokslukta Meryem şefaatçi konumuna kadar yükseltilmiş olmakla beraber Katolik kilisesinin 1854'te kabul etmiş olduğu Meryem'in annesi Aziz Anne'den dünyaya gelişinden itibaren asli günahtan muaf olduğu doktrini şiddetle reddedilmektedir. Bunun beraberinde Meryem "lekesiz" ve "tamamıyla mübarek"tir. Ölümünün ardından oğluyla beraber semavat âlemine alınmıştır. İkonları aracılığıyla Meryem inananlarına birçok mucize sunmaktadır.

Ortodoks Hristiyanlık Mezhebi Hakkında Bilgi

Ortodoks Hristiyanlık, Doğu Ortodoks Kilisesi ve Oryantal Ortodoksluk için kullanımı söz konusu olan ortak bir adlandırmadır. Hristiyanlık dinini bu iki mezhebi de antik Hristiyan Kilisesi'nin inancı, doktrini ve uygulamalarına yönelik olan bozulmaz nitelikteki bağı vurgulamak amacıyla ortodoks (Yunanca'dan: orthos + doxa, anlamı doğru düşünce) kavramını kullanılmaktadır.

Burada belirtilen her iki mezhebin mensupları kendilerine yalnızca "Ortodoks Hristiyan" diyor olsa da "Doğu" ve "Oryantal" sıfatları bu grupların dışında yer alanlar tarafından bu iki grubu ayırmak amacı doğrultusunda kullanılır. Her iki grup 451 yılındaki Kalkedon Konsili'nin ortodoksisi ile alakalı görüş ayrılığı yaşamışlardır . Günümüzde de hala aralarında bir komünyon bulunmamaktadır. Fakat hala pek çok aynı doktrine benzer nitelikte olan kilise yapılanmasına ve benzer ibadetlere sahip durumdadırlar.

İki inancın birleşmesinin sağlanması adına yakın zamanda pek çok görüşme gerçekleştirilmiştir.Pek çok konu hakkında da uzlaşı sağlanmıştır. Fakat yine de hala her iki meshep arasında resmi bir birlik için henüz somut niteliğe sahip adımlar atılmamıştır.

Ortodoks inançları ve ibadetlerinde kutsal kitaptan (özellikle de Yuhanna İncili) sonra gelmiş olan en belirleyici kaynak kilise babaları çevresinde oluşan ve "en mysterion" yani "sır yoluyla" nakledilmiş olan geleneklerdir. Bu gelenekler temel olarak kilise babalarından gelen adetler ve rivayetler olarak tanımlanabilirler.

Ortodoks teolojisinin merkez noktasında bilgi sorunu durmaktadır. Buna göre ilâhî olan âleme ait durumdaki bilgiler bilinemez bir özelliğe sahiptir. Katoliklikten farklı olarak Ortodoksluk ilâhi bilginin doğası hususunda agnostiktir. Tanrısal olan âlemin bilgisi bilinebilir değil ancak yaşanabilir bir şeydir. Bu sebeple de teoloji hayata yönelik olan bir fenomendir. Ortodoks melankolisi ve manastır hayatı bu yorumdan kaynaklanır.