Onluk bozarak çıkarma işlemi nasıl yapılır? Örnekler ile konu anlatımı
Güncelleme Tarihi:
Matematikte her zaman birçokluk sistemi söz konusudur. İşte bu çokluktan belirli bir sayıda nesne ayırma işlemine çıkarma işlemi denmektedir. Çıkarma işlemi yapıldığında grupta var olan sayıdan ayrılan nesnelerin sayısı kadar bir azalma olur. Çıkarma işlemlerini ayırma eksiltme işlemi olarak da tanımlayabiliriz. Çıkarma işlemini kolay öğretebilmek adına ilkokul çocuklarına onluk bozarak çıkarma işlemi öğretilir. Yani bu kategoride gruptan onluk alınarak çıkarma işlemi gerçekleştirilir. Onluk bozarak çıkarma işlemi nasıl yapılır, örneklerle konu anlatımını detayları ile derledik.
Onluk bozarak çıkarma işlemini her birey ilkokul matematik dersinden mutlaka hatırlar. Hatta eğitim programında bu konu ilkokul 2. sınıf matematik konusudur. Burada çocuklar için önemli olan onluk sistemini ayrı çıkarma işlemini ayrı iyi kavramak gerektiğidir.
Onluk Bozarak Çıkarma İşlemi Nasıl Yapılır?
Onluk bozarak çıkarma işleminde bazı önemli noktalar mevcuttur. Burada eksilen sayının birler basamağı ve çıkan sayının birler basamağı önemlidir. Mutlaka eksilen sayının birler basamağı çıkan sayının birler basamağından küçük olmalıdır.
Bu durum gerçekleştiği zaman onluk alma yani onluk bozma işlemi gerçekleşebilir. Bu sayede sol taraftaki onlar basamağından bir onluk alınır yani bir onluk çıkarılır. Böylece sonuç olarak onluk bozarak çıkarma işlemi yapılmış olur.
Onluk bozarak çıkarma işlemi çift rakamlı sayılar üzerinden gerçekleştirilir. Basit bir örnekle bu anlattıklarımı pekiştirelim. Örneğin 35 3 onluk + 5 birlik yani birlik kısmı 15 olur. 17 1 onluk + 7 birlik 18 olur.
Bu işlemde onluk bozarak işlem yapmış olduk. Eksilen sayının birlik basamağı 5 dir. Bu yüzden de çıkan sayının 7 basamağından çıkarılamaz. Bu durumda eksilen sayının onlar basamağından bir onluk çıkarılır yani alınır. 5 sayısı 15 sayısına çevrilmiş olur. 15 sayısından da 7 sayısı çıkardığımızda geriye 8 sayısı kalacaktır. Fakat burada dikkat edilmesi gereken eksilen sayının onlar basamağından bir onluk alındığıdır. Bu yüzden orada 2 sayısı kalır. 2 den 1 çıkartıldığı taktirde 1 aşağıya yazılır. Bu örnek sorunun çıkarma işleminin sonucu bu yüzden 18 bulunur.
Örneklerle Onluk Bozarak Çıkarma İşlemi Konu Anlatımı
Çıkarma işlemi yapılırken onluk olan sayılardan onluk olanlar birlik olan sayılardan da birlik olanlar çıkarılır. Bir çıkarma işleminde sağ tarafta birlikler sol tarafta da onluklar yer almaktadır. Bir çıkarma işleminde düşünülmesi gereken ilgili rakamdan ilgili sayının çıkıp çıkamayacağı konusudur. Sekiz adet kalem varsa bu kalemlerden iki tanesini çıkarıp arkadaşınıza verebilir misiniz? Evet büyük sayıdan küçük sayı çıkabilir. Çünkü 8 rakamı 2 rakamından daha büyük bir sayıdır.
Bir onluğun içinde 10 adet birlik mevcuttur. İşte bu konuyla ilgili örnek sorular şöyledir;
Örnek 1
32 sayısından 15 sayısını çıkaralım?
Çözüm:
Burada sol taraftaki sayılar onluk sağ taraftaki sayılar birliklerdir. 32 sayısında 3 onluk 2 birlik vardır. 15 sayısında ise 1 onluk 5 birlik vardır. Kurala göre birliklerden birlikler onluk olanlardan da onluklar çıkarılır. O halde bu soruda 2 birlikten 5 birliği çıkarmak gerekir. Fakat 2 den 5 çıkmaz. O halde bu iki birlik olan sayı onluğa gider ve bir onluk ister. Birliğe bir onluk alınır. Böylece bir onluk birliğe geçerken birliğe dönüşmektedir. Bir onluk rakamında da 10 birlik vardır. Böylece birlikte 12 birlik olmuş olur. 3 onluk rakamında ise bir onluk verdiği için 2 onluk kalmıştır. 12 rakamından 5 rakamını çıkardığımızda 7 kalır. Buradaki 7 birliktir. 2 onluk rakamından da 1 onluk rakamı çıkarılır. Yani 2 den 1 çıkarılır ve 1 kalır. 1 onluk + 7 birlik de yani sorunun cevabı da 17 olmuştur.
Örnek 2
84 sayısından 29 sayısını çıkaralım?
Çözüm:
84 sayısında 8 onluk 4 birlik vardır. 29 sayısında da 2 onluk 9 birlik vardır. 4 birlikten 9 birlik çıkmaz. Bu yüzden de 8 onluktan bir onluk alınır. Bir onluk birliğe geçerken onluk şeklinde değil birlik şeklinde geçer. 1 onluk da 10 birlik demektir. O halde 14 birlik oluşmuştur. Onluklarda ise bir onluk alındığı için 7 onluk kalmıştır. 14 birlikten 9 birlik çıktığında da 5 birlik kalır. 7 onluktan 2 onluğu çıkardığımızda da yani 7 den 2 yi çıkardığımızda 5 kalır. Sorunun cevabı 5 birlik 5 onluktur. Yani 84 - 29 = 55 dir.