Online eğitim nedir?

Her eğitimin iki unsuru var:
1 - Bilgi: Eğitilecek konu, aktarılacak bilgi ve değerler. Bilginin sahibi okul ve o okuldaki öğretmenlerdir.
2 - Bilgi transferinin metodu: Bu aktarmanın nasıl yapılacağı, metotları, yolları. Sınıfda klasik veya online öğretim.
Online eğitim tamamen ikinci unsurla ilgili.

Klasik Eğitim: Klasik metod bilginin sınıf denilen bir odada, bir öğretmen tarafından o öğretmenin sahip olduğu bilgilerin ve değerlerin öğrencilere aktarılması olarak tanımlanır.

Klasik eğitimde öğretmen, lecture denilen konuşmasını yapar. Öğrenciler not tutar. Öğretmen zaman zaman kara tahtaya bazı şekiller ve yazılar yazar. Zaman zaman bazı afişler ve çok seyrek olarak bazı slaytlar gösterir. 50 dakikalık derste zaman kalırsa öğrenciler soru sorar veya öğretmen bazı sorular sorar.

Bu metotta öğrenci yanlızca o öğretmenin bilgisine mahkumdur. Öğretmen ne kadar biliyorsa öğrenciye de okadar bilgi aktarır. Öğretim kapalı kutudur. Dersin ne kadar iyi öğretildiğini öğrenci dışında hiçkimse görmez. Öğretmenin bir değerlendirmesini yapmak imkansızdır. Zaman zaman öğrencilere anket gönderilerek, bir değerlendirme yapılmak istenir. Ancak öğrenciler de hiçbir zaman tarafsız olamaz. Bilgi aktarımında öğretmen sınırlı öğrenim aletleri kullanır.
Bir öğretmenm bir yılda en fazla 100 öğrenciye erişir. Milyonlarca öğretmen var. Kalite sıfırdan 100’e kadar değişir.

Elit üniversitelerde online eğitim

Online eğitimde ortam bilgisayar ve internettir. Son 20 aydır bilgisi ve tecrübesi çok fazla olan elit üniversiteler de bilgiyi aktarmak için bilgisayar ve internet kullanıyor. Yani elit üniversiteler de online ders vermeğe başladı. Bu bir devrim. Elit üniversitede dünyanın en iyi öğretmenleri ders lecture’ini video olarak sunuyor. Öğretmen yanlızca 20-30 öğrenciye değil, binlerce öğrenciye hitap ediyor. Öğretmen lecture verirken bir tarafdan da bilgisayar ekranında konuşmanın metni yazılıyor. Öğrencinin not tutmasına gerek kalmıyor. Bütün dikkati ile dinliyor. Öğretmen sınıfta olduğu gibi 40-50 dakika konuşmuyor. 5-8 dakikalık küçük parçalar halinde konuşmasını yaptıktan sonra anlatılan kısımlar hakkında 3-4 soru soruyor. Öğrenci bu soruları cevaplıyor. Cevapların doğru olup olmadığı ekranda derhal görünüyor. Gereğine göre o kısmı tekrar tekrar dinliyor. Ders 5-8 dakikalık 4-5 modül ile tamamlanıyor.

Öğretim tarafsız olarak değerlendirilir

Ders sonunda 8-10 soru ile öğrenci bir kere daha test ediliyor. Bütün proses kayıt altına alınıyor. Öğretmen ve öğrencilerin her dediği, her bir tuşa vuruşu kayıt altına alınıyor. Bu yüzden öğretimin kalitesi her zaman idare tarafından kontrol altında tutulmuş oluyor. Öğretmen ve öğretim tarafsız olarak değerlendiriliyor. Sunum sırasında öğretmen her türlü multimedia imkanını kullanıyor. Çeşitli videolar, slaytlar, simülasyonlar gösteriyor. Öğrenci bir aslanın, bir filin, bir yılanın hakiki sesini ekrandan duyuyor. Bir yağmurun meydana gelişi ekranda simule ediliyor. Denizden evvela sular buharlaşır, yukarı çıkar bulut olur, bulutlar rüzgarla savrulur. Soğuk tabakalara gelince buhar yoğunlaşır ve yağmur meydana gelip su damlaları yere düşer. Bunları hep ekranda görürsünüz. Bilgiyi sindirir. Öğretmen daimi olarak öğrenci ile temas halinde olur. Muazzam bir interaktivite vardır. Bunların hiçbiri klasik öğrenimde sınıfta yapılamaz.

Ders sonunda öğrenci ve öğretmen kendi fikirlerini bir forumda herkese sunuyor. Bu forumda bütün öğrenciler karşılıklı müzakere ile konuyu daha çok içine sindiriyor. 15 haftalık bir ders içinde iki defa (Her 5 haftada bir) öğretmen midterm veya vize imtahanı yapıyor. Sorular ekranda görünüyor. Öğrenci cevapları işaretliyor. Bir süre sonra bilgisayar otomatik olarak alınan notu, doğru ve yanlışları gösteriyor. 15 hafta sonunda bir mümeyyiz nezaretinde öğrenci bilgisayarı ile final sınavına giriyor. Sınav yine bilgisayar tarafından otomatik olarak değerlendiriliyor. Öğretmenin yanlış değerlendirmesi, hissi davranması mümkün değil. Değerlendirme sonunda öğrenci geçer notu almışsa kendisine gerekli kredi veriliyor. Öğrenci dersi bilgisayarının ve interneti olan her noktadan takip edebiliyor. Evden, ofisden, plajdan, parktan. Zaman limiti yoktur. O haftanın dersi o hafta içinde tamamlanmalıdır. O kadar.
Tam zamanlı işi olanlar da dersi takip edebiliyor. Genelde üniversitelerde bir yılda 10 ders alınıyor ve 4 yılda 40 ders alınınca diplomaya hak kazanılıyor. Online’da esneklik var. Yılda 4-5 ders alarak diplomayı da 4 yıl yerine 5-6 yılda alma imkanı var. Zararı var mı?

Online eğitimin en önemli faydaları şunlar:
1- Bina ve sınıf ihtiyacı yok.
2- Binanın ve sınıfın ısıtılması ve soğutulması gerekmiyor.
3- Bakım ve güvenlik masrafları yok.
4- Hem öğretmen hem de büro personeli ihtiyacı çok az. Her şey kompüterize edilmiştir.
5- Öğrenci için park yerine ihtiyaç olmaz, öğrenci yollarda benzin sarf etmez, vakit kaybetmez, park parası ödemez.
6- Öğrenci derse her yerden istediği zaman günde 24 saat erişebilir.
7- Artık bugün, online ders ve diploma veren okullar dünyanın en iyi okullarıdır. Mezunlar rahatça iş bulur. MIT, Harvard, Princeton, Cornell ve diğerleri...
8- Ders başına ücret klasik okullarda ders başına kabaca 2 bin Türk Lirasıdır.
Online ders fiatları ise en mükemmel okullardan olmasına rağmen ders başına 10-100 dolar olması bekleniyor.(Yani 20 ila 200 Türk Lirası arası)
11- Kitaplar da e-kitap olarak kullanılıyor. Fiatları yüzde 90 daha ucuz oluyor.
12- Dersler globaldir. Dünyadaki her milletten öğrenci bulunabilir.
13- Öğrenciler arasında ve öğretmenlerle sıkı bir müzakere imkanı sağlar.
14- Öğrenci dersi istediği kadar tekrar eder, sınıf baskısı olmaz. Daha iyi öğrenir.
15- Öğrenim sürecinde yapılan her hareket kayıt altına alınıyor. Her klavyeye vuruş kayıt altına alınabilir. Bu yüzden hem öğrencinin hem öğretmenin değerlendirilmesi çok tarafsız olarak yapılıyor.
16- Dersler asgari 10 kişilik bir ekip tarafından geliştirilip, hazırlanır. Bu yüzden geliştirme masrafı 1 milyon doları buluyor. Fakat online ders binlerce öğrenci tarafından takip edileceği için ders başına ücretler 20-200 lira arasında iniyor
17- Online teknolojisi her gün daha ileri gidiyor. 5 yıl sonra daha da mükemmel teknolojiler ortaya çıkacaktır.

Online eğitimin tarihçesi

Okula gitmeden eğitim almak 100 yıl evvel posta yoluyla eğitim olarak başladı. Daha sonra radyo yayınları, TV yayınları ile devam etti. Gelişme durmadı online’dan hemen evvel bütün eğitim malzemeleri CD-ROM larla öğrencilere sunuldu.
Online internetin yaygınlaşması ile 20 yıl önce başladı. Hala Amerika’da bin 300 üniversitede online dersler veriliyor ve bu derslerden alınan kredilerle öğrenciler (7 milyon öğrenci) diploma alıyor.
Ancak bu 20 yıl boyunca online teknolojisi kötüye kullanıldı ve kar amaçlı şirketler fiat indirmeden, çok kötü kalitede online dersleri 7 milyon insana sundu. Bazı şirketler yılda 1 milyar dolar kar elde etti.
Bu yüzden Amerika’nın elit, mükemmel, top üniversiteleri online eğitim işine sıcak bakmadılar. Ancak MIT 2001’de ders malzemelerini internetten bütün dünyaya sunmaya başladı. Son 10-12 yıl içinde 2 bin 200 tane MIT dersi bütün dünyaya erişti. Hem de tamamen bedava. Şu anda bu dersleri dünyada 150 milyon öğrenci ve öğretmen takip ediyor.

2011 yılı yazında Stanford Üniversitesi’nden 2 profesör, Prof. Ng and Prof Thrun
Artificial Intellegence dersini online olarak vereceklerini ve tamamen ücretsiz olacağını dünyaya ilan ettiler. Dersi almak için hiçbir şart yoktu. Yapabilirse ilkokul mezunu bile derse kayıt yaptırabilirdi. Kayıtlar kısa sürede 160 bin’e ulaştı. İnsanlar ders Stanford tarafından verildiği, bedava olduğu ve merak ettikleri için derse kayıt yaptırıyorlardı. Sonuçta 12 bin insan dersi başarı ile bitirip sertifika aldı. Kayıt olanların yanlızca yüzde 15’i Amerikalı idi. Gerisi tamamen başka ülkelerden.

Bunu gören MIT Aralık 2011’de ilk defa bir elektrik mühendisliği dersini
“Elektronik Devreler” dersini bedava olarak bütün dünyaya açtığını ilan etti.
MIT bir ışık görmüştü. Elit üniversiteler tarafından online derse muazzam talep vardı ve buradan muazzam para kazanılabilirdi.
Ders Mart 2012’de başladı Haziran 2012’de bitti. 155 bin kişi kayıt yaptırdı. 7587’si başarı ile bitirip sertifika aldı. Normalde MIT’de her sene bu ders verilir ve yanlızca 100 öğrenci bu dersi alır ve geçerdi. Şimdi 4 ayda 75 yıllık mezun verildi.

Bu faaliyeti çok yakından takip eden Prof. Dr. Ng ve Prof Thrun, bu işi kapitalize etti. Her biri bir ticari şirket kurdu ve üniversitelerle anlaştı. New York Times Gazetesi sayesinde muazzam bir pazarlama yürüttüler ve kısa zamanda 30 Amerikan Üniversitesi ve 15 yabancı üniversite ile anlaşma yaptılar.
www.udacity.org vewww.coursera.org Tamamen bir pazarlama taktiği olarak
“tamamen bedava” dediler. Bu yüzden muazzam bir talep oldu.
Bunu gören Harvard, MIT’ye yanaştı ve onlara ortaklık teklif etti. İkisi hakikaten çok mükemmel bir ortaklık oldu. Ayrıca MIT + Harvard ticari değildi. Kar amacı gütmüyordu. Fakat ucunda yine de büyük paralar olduğunu görmüşlerdi.

İkisi beraber Mayıs 2012’de www.edx.org’u kurdular. Yeni üye kabul etme konusunda çok dikkatliydiler. Kendilerine 120 üniversite müracaat etmesine rağmen ancak 4-5 üniversite kabul ettiler. Halen edx.com 30’a yakın USA ve yabancı üniversiteleri bünyesinde tutuyor. Coursera’nın ise 70’e yakın üyesi var. Udacity yanlızca bilgisayar konusunda çalışma kararı aldı ve üye üniversite kabul etmedi. Yukardaki adreslerde bu sitelere girip istediğiniz dersi bedava olarak almak kaabil. Ancak şimdilik diploma yok. Yanlızca sertifika veriyorlar. Diploma verme konusunda baskılar var.

Son zamanlarda yeni yeni konsorsiumlar ortaya çıktı.
www.edx.org
www.coursera.org
www.udacity.org
www.online.stanford.edu
www.iversity.org
www.futurelearn.com
www.open2study.com
www.mruniversity.com

Halen üniversiteye giden veya üniversite mezunu bütün vatandaşlara bu sitelere girip istedikleri dersleri almalarını tavsiye ederiyoruz. Tamamen bedava. İleride diploma imkanı da olacak. Üniversiteler Harvard, MIT, Princeton, Yale, Stanford gibi en mükemmel üniversiteler.

Ayrıca Amerika’da büyük başarı kazanan “khan akademy” ilk,orta, lise derslerini havi 3 bin’den fazla videoyu havi eğitim setleri Türkçe’ye STFA Vakfı tarafından çevrildi. Fatih Projesi’nin gündemde olduğu bugünlerde 16 milyon çocuğumuz bu Türkçe derslerden büyük faydalar sağlar, tamamen bedava. www.khanacademy.org.tr’den erişebilirsiniz. Bütün, matematik, fen, biyoloji dersleri var.

Online eğitimin geleceği

Klasik eğitimde kalite sorunlu. İyi öğretmen bulmak zor. Klasik öğrenim çok pahalı. Ders başına 2 bin lira. Halbuki online eğitim dünyanın en mükemmel üniversiteleri tarafından veriliyor. Giriş zorluğu yok, herkes girebilir, kalite mükemmel. En önemlisi ders başına maliyet klasik eğitimin 10’da biri kadar. 200 lira. Şu anda en büyük eksiklik bu mükemmel üniversitelerin diploma vermemesi.
Diploma vermeğe başladıkları anda pek çok okul kapanmaya başlayacak ve milyonlarca öğretmen ve profesör işsiz kalacak. Bu yüzden mükemmel üniversiteler çok dikkatli hareket ediyor ve mevcut okulları ürkütmemeye dikkat ediyor. Halen öğretmenler cephesinde bu mükemmel online eğitime karşı muazzam bir kötüleme kampanyası var. Ama dünyayı durduramazsınız. Teknoloji ezip geçecek. TV, radyoyu ezip geçti. Digital foto, analog fotoyu ezip geçti. Mobil telefon sabit telefonu pahalı olmasına rağmen yerle bir etti. Bu son gelişme dünyanın elit üniversitelerinin online ders vermesi. Muazzam bir devrim oldu.
Şu anda 100 üniversite dünyada 250 milyon üniversite öğrencisine eğitim verecek durumda. Ama bunu yapmak zaman alacak. İnsanları ikna etmek kolay değil.

Önemli başka bir konu da online derslerin her ülkede kendi diline tercüme edilebilmesi. Halen Amerika’da 1-12 sınıflara online ders veren Khan Academy dersleri bütün dünyada 12 dile çevrildi. Türkçe de dahil. Aynı şekilde üniversite online dersleri de Türkçe’ye çevrilebilir ve Türkiye’deki 10 milyon üniversiteye gitmek isteyenlere hizmet verebilir. Bunun maliyeti en fazla ders başına 50 bin dolardır. Böyle bir projenin finansman modeli de çok cazip. Her şirket 50 bin dolar hibe ederek bir dersi finanse eder. Bu dersin başında da her bir şirketin sponsor olduğu belirtilir. Bin ders için 50 milyon dolar yeter. Bu sayede Türkiye’de yüksek eğitim problemi ortadan kalkar. İsteyen, istediği okula gider ve mezun olur. Bu konuda yapılan çalışmalar var.

Sonuç olarak dünyada yüksek eğitim problemi diye bir problem kalmadı. İdareler dünyadaki en iyi uygulamaları seçerek yüksek eğitim problemini çözmeliler.
Halen en iyi çözüm yolu MIT, Harvard tarafından yürütülen ve tamamen ticari olmayan EDX Konsorsiyumu’dur.
İlk, orta ve lise için ise Fatih Projemiz var. Dünyanın yegane 16 milyon öğrenci kapsamlı projesi. Tabletlerin de yerli üretimi başladı. İstikbal online’da.