Okullara forma yetişmiyor

Türkiye Okul Kıyafeti Üreticileri ve Satıcıları Federasyonu Başkan Yardımcısı ve Eskişehir Bölge Temsilcisi Mustafa Erçin, Türkiye'de okul kıyafeti sektöründe faaliyet gösteren firma sayısının yaklaşık 3 bin olduğunu vurgulayarak, okullarda serbest kıyafet uygulamasıyla birlikte okul kıyafeti üreticilerinin yaşadıkları süreci anlattı.

Erçin, her yıl bir sonraki eğitim-öğretim dönemi ile ilgili hazırlıklar yaparken, bu kapsamda öğrenci kıyafetleri ile ilgili mali ve ticari anlaşmalara imza attıklarını belirterek, "Milli Eğitim Bakanlığı'nın 27 Kasım 2012'de uygulamaya koyduğu serbest okul kıyafeti yönetmeliği dolayısıyla, 25 Temmuz 2013'e kadar ki süreçte ticari faaliyetlerimiz durma noktasına gelmişti. Bakanlığımızın almış olduğu kıyafetlere ilişkin ilk karar neticesinde bu anlaşmaları yapamadık, buna bağlı olarak satışları durdurmak zorunda kaldık. Bu yüzden borçlarımızı, kiralarımızı, vergilerimizi ve giderlerimizi ödeyemez durumuna geldik. Üstelik elimizdeki stokların Türkiye'de ve yurtdışında maddi karşılığı olmadığı için zarara uğradık. Aynı zamanda yanımızda çalışan birçok işçi kardeşimizi de istemeyerek işten çıkarmak zorunda kaldık" dedi.

Binlerce model forma var

Öğrenci kılık kıyafet yönetmeliği ile okul kıyafeti tercihinin velilere yönelik anket yapılarak, yüzde 50+1'inin kararı ile belirlenmesi yönünde bir uygulamaya gidildiği halde üretime hemen başlayamadıklarına dikkati çeken Erçin, şöyle konuştu:
"Ne var ki çıkan bu yeni yönetmelik, okulların tatil olduğu dönemde yayınlandığı için anket yapma durumu ancak okullar açılınca gerçekleştirilmeye başladı. Üstelik önceki dönemlerde okullarda sadece mavi önlük, ortaokul ve liselerde lacivert, ceket, gri pantolon ve beyaz gömlek giyiliyordu ancak yaklaşık 4 senedir Türkiye'de bu durum değişti, her okulun kıyafeti farklı hale geldi. Sadece 200'e yakın okulu olan Eskişehir'de 150'nin üzerinde farklı okul kıyafeti modeli vardır. Görüldüğü gibi Türkiye'de tek tip kıyafet yoktur ve binlerce farklı kıyafet giyilmektedir. Şimdi 2013 -2014 eğitim dönemine başlanmış ve okullarda harıl harıl anket yapılmaktadır. Şu ana kadar bize gelen bilgilere göre okullarımızın yaklaşık yüzde 90'ında okul kıyafeti giyilmesi yönünde anket sonuçları açıklanmıştır. Bu yüzden üretici firmalarımız da 25 Temmuz'dan okulların açıldığı 16 Eylül'e kadar hatta anketi sonuçlanmamış okullarımızda halen ne üreteceğini, hangi okulların kıyafetlerini üreteceğini bilemez durumdadır."

28 Ağustos genelgesi üreticileri rahatlattı

Erçin, 28 Ağustos 2013 tarihinde yayınlanan son genelge ile okullar da kıyafet değişikliğinin 4 yılda bir yapılmasına ilişkin, şunları söyledi:
"Genelgenin özellikle 2013-2014 dönemi için kıyafet değişikliği yapılmaması maddesi biz üretici firmaları çok rahatlattı. Çünkü 8 aydır satamadığımız stokları okulların açıldığı, bu zaman darlığında satma durumu ortaya çıktı ve üretim için zaman kazanıldı. Üretici firmalar normalde okul kıyafetlerini 4-5 ay gibi sürelerde ancak üretebiliyorlar. Birçok firma üretim bantlarını ve kaybolan istihdamı tekrar oluşturmak için yoğun bir şekilde gece gündüz çalışıyor. Yönetmeliğin geç yayınlanmasından dolayı oluşan okul kıyafeti arzı eksikliği 31 Ekim'e kadar üretici firmalar tarafından ancak karşılanabileceği aşikar. Bu sebeple, üretici firmalar olarak Milli Eğitim Bakanlığı'ndan talebimiz okullardaki idarecilerin kıyafet ile ilgili velilerimize ve öğrencilerimize biraz müsamahalı davranmaları."

Kumaş ve eleman sıkıntımız var

İstanbul Okul Kıyafeti Üreticileri ve Satıcıları Derneği Başkanı Ahmet Özyazı da "Serbest kıyafet yönetmeliği sebebi ile yaklaşık 8 ay oturduk ve çıkartılan yönetmeliğin düzenlenmesini bekledik. 25 Temmuz'da beklediğimiz düzenleme gerçekleşti" dedi.

Üretim 8 ay boyunca durduğu için personel sayısını 3'te 1 oranında azalttıklarını açıklayan Özyazı, şöyle devam etti:
"16 milyon çocuğumuzu giydiriyoruz. Halen birçok okulumuzda anket çalışması devam ederken, bu kadar kısa zamanda kumaş bulmakta ve yeniden atölyelerimizde çalışacak nitelikli personel bulmakta zorlanıyoruz. Atölyelerimiz bu açığı kapatabilmek için gece gündüz demeden çalışıyor."

1 milyarlık dev pazar

Dernek yönetim kurulu üyesi Ali İhsan Özcan ise örgün eğitimde 8,7 milyonu erkek, 8,1 milyonu kız olmak üzere yaklaşık 17 milyon öğrencinin öğretim gördüğünü anımsatarak, "Her bir kıyafetin kullanıma ve fiziksel gelişmeye bağlı olarak iki yılda bir yenilendiğini varsaysak, yaklaşık 1 milyar liralık dev bir pazar ortaya çıkıyor. Anket kararıyla birlikte sektörümüz hızlı bir üretim sürecine girdi. Şu anda İstanbul ve Gaziantep başta olmak üzere yüzlerce atölye yoğun bir şekilde bu talebi karşılamaya çalışıyor. Bu kadar öğrenciye dar bir zamanda kıyafet yetiştirmek gerçekten sektörü son derece zorluyor. Sonuç olarak baktığımızda MEB'in demokratik bir kararla anket uygulamasına gitmesi, sektörümüzü milyonlarca dolarlık zarardan, çalışanlarımızı işsizlikten, anne ve babaları her gün yaşanacak kıyafet kavgasından korudu."