Okul öncesi için ara tatilde ödev kime verilir?

Evde çok kere annelerin ‘tatil bitmeden ödevlerini bitir’ ikazlarına rağmen, öğrenciler ödevlerini tamamlamayı tatilin son günlerine bırakır. Temel eğitimin ve orta eğitimin daha ileri düzeylerinde ise öğretmenin verdiği ödevlerin üstüne, sınavlar için daha çok çalışma eklenir. Temel ve orta eğitimde ödev konusu aile ve öğrencilere çok iyi açıklanmadığından, zorla tamamlamaya çalıştıkları bir iş olarak kabul edilir.

Tatilde öğrencilere ödev verilmesinin en önemli sebebi, okul ve tatil arasında eğitim- öğretim süreci açısından kopukluk olmaması, bilgilerin ve ilginin sıcak tutulması. Ödevin öğrencinin bilgilerini unutmaması, eksikliklerini tamamlama fırsatı bulması, öğrenme sürecini devam ettirmesi, tatil sonu okul başladığında bocalama yaşamaması için verildiğini anlayan öğrenciler, tatil ödevlerini anlayışla yerine getirir.

ÖDEVLER AİLEYE ANLATILMALI
Geçen yıldan beri zorunlu hale gelen 6 yaş okul öncesi eğitimdüzeyinde ara tatillerde veya kış ve yaz tatillerinde ödev konusu gündemimize yeni düştü. Velilerin pek çoğu anaokullarında sınav temelli bir eğitim olmadığından, tatil için bir ödev verilmesi gereksizdir şeklinde düşünür. Hatta okul öncesi öğretmenlerinin bir kısmı da aynı görüşte. Okul öncesi eğitim gören çocuğa tatilde yapması için ödev vermek nasıl olacaktır? Aslında böyle düşünen öğretmenler çok da haksız değil. Çünkü okul öncesi eğitim kademesinde ödevleri anne-babaya vermek gerekir.

Tatilde çocukları ile tercihen her gün bir aktivite yapmak, çocuğuyla dolu dolu vakit geçirmek okul öncesi çocukların anne-babalarıyla yapacakları “ödev”ler arasında. Bu ödevlerin yapılabilmesi için okul öncesi eğitim kurumlarına büyük iş düşer. Tatil öncesi anne-babaya evde veya ev dışında çocuklarıyla birlikte yapabilecekleri aktivitelerin önemini anlatmak, nasıl yapabilecekleri konusunda bilgi vermek, örnekler sunmak, bu birlikte yapılan “ödevlerin” çocuklarına yönelik katkısını açıklamak gerekir. Okul-aile işbirliği kapsamında anne-babalara okul dışı etkinliklerin çocuğu evde ve okulda birlikte desteklemek için yapılan, çocuğun gelişim ve öğrenmesine katkıda bulunan, anne-babalara da ayrıca çocuklarını yakından tanıma fırsatı veren, aile ve çocuk iletişimini artıran bir “ödev” olduğu anlatılmalı. Temel amaç çocuğa mümkün olan tüm desteklerle- okul ve aile işbirliği- onun gelişim ve öğrenmesine en üst katkıyı sağlamak.

Okul anne-babalarla okul dışı çalışmalar için öncesinde bilgi verirken, kendi veli profilini iyi tanımlamalı. Eğer öğretmenler anne-babanın çocuğu okul dışında destekleme beceri ve isteğinde bir eksiklik görüyorlarsa alternatif çözümler aramalı. Çocuğun yakın çevresindeki bir yetişkin desteği sağlama bir çözüm yolu olabilir. Büyük abla, nine veya teyze çocuğun evde desteklenmesine yardımcı olabilir.

KİTAP EN İYİ AKTİVİTE
Okul öncesi eğitim kurumlarında çocuğu olan anne-babalara okul dışı öğrenme aktiviteleri ödevi verildiğinde, bunları yapabilmeleri için yol gösterici örnekler sunulmalı. Anne-babalar çocukları ile birlikte evde yapabilecekleri, ev dışında yapabilecekleri aktiviteler için hazırlık yapabilirler. Aslında çok basit, rahatlıkla yapılabilecek pek çok aktivite bulunuyor. Örneğin anne-babaların tatilde çocuklarıyla etkileşimli kitap okumaları en sık önerilen aktiviteler arasında. Tercihen çocuğuyla bir kitapçıya gidip, çocuğunun yaşına uygun önerilmiş kitaplardan biri alınabilir. Kitap bir kütüphaneden de ödünç alınabilir. Bu kitap akşamları anne veya baba tarafından çocuğa okunabilir. Etkileşimli, diyaloğa dayalı kitap okuma konusunda çok bilgisi olmayan anne- babalar için önerilecek bir temel nokta çocuğuyla kitaptaki konu, kitabın kahramanları ile ilgili sorular sormak. Örneğin seçilen kitapta köpeğiyle parka giden bir çocuğun başından geçenler anlatılıyorsa, birkaç sayfa sonra ‘köpeğin adı ne idi, niye gitmişlerdi parka, ne zaman gitmişlerdi’ gibi 5N1K (ne, niçin, nasıl, nerede, ne zaman olmuş ve kim yapmış?) soruları sorarak, çocuğu öyküye katmak iyi bir aktivite örneği. Birkaç gün sonra çocukla bir parka gidildiğinde ‘Hatırlıyor musun birlikte okuduğumuz kitapta da böyle bir parka gelmişlerdi. Köpeğiyle ne olmuştu?’ gibi hatırlatma, okunan öyküyü tekrarlama konuşmaları yapılabilir.

YAPRAK TOPLAMAK KEYİFLİ OLABİLİR
Para harcama gerektirmeyen ev dışı aktiviteler arasında parka, yeşil alanlara gitmek gelir. Örneğin anne-baba çocuğuyla bir parka gittiğinde yaprakları dökülen ve dökülmeyen ağaçları gösterip, sonbahar, kış, ilkbahar hakkında, ağaç türleri ve isimleri üzerinde konuşabilirler. Ağaç yaprakları, meşe palamudu, kozalak toplama gibi çok basit aktiviteler çocuklar için keyifli ve öğretici olabilir.

OKUL AİLE İŞ BİRLİĞİ EN ÖNEMLİ DESTEK
Tatilde çocuğuyla “ödev” yapmaya çalışan anne-babalar, evde ve hava koşulları uygun olduğunda dışarıda açık alanlarda yaptıkları bu aktiviteler sebebiyle çocuklarını daha iyi tanıma, birlikte keyifli aile vakti geçirme şansı da bulurlar. Bu çok basit, para, materyal gerektirmeyen aktivitelerin yanı sıra durumu ve vakti elverişli olan aileler için tatil çocuklarını müze, tiyatro, konser, tarihi yerler, sanat galerisi, sergi, botanik ve hayvanat bahçesi gibi yerlere götürme vakti olarak da değerlendirilebilir. Yerel yönetimlerin ücretsiz çocuklar için sağladığı çeşitli aktiviteler de dikkate alınabilir. Birçok yerel yönetim ücretsiz çocuk oyunları sunmaktadır. Böyle ziyaretleri yapmak mümkün oluyorsa çocukla öncesinde ve sonrasında gidilecek yer ile ilgili konuşmalar yapmak, resim çizmesini istemek gibi destekleyici aktiviteler de yapılabilir.

Okul öncesi eğitim alan çocuklar için okul- aile işbirliği en önemli destek. Diğer eğitim düzeyinde okuyan öğrencilerin aksine, okul öncesi eğitim düzeyinde “ödevler” öğretmene ve aileye düşer. Öğretmen ailelere bu ödevlerin önemini, örneklerini anlatma sorumluluğu taşırken, anne-babalar da tatilde çeşitli aktiviteleri evde veya ev dışında çocuklarıyla birlikte yapmalı.

Başlıktaki soruya cevap olarak; ‘okul öncesi eğitim gören çocukların “ödevleri” öğretmen-okul, anne-baba desteğiyle yapılır’ denebilir.

PROF. DR. OZANA URAL KİMDİR?
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Pedagoji Bölümü’nden lisans derecesini aldıktan sonra Boğaziçi Üniversitesi’nde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Programı’nda yüksek lisans derecesini almış ve asistan olarak aynı üniversitede, Eğitim Fakültesi’nde görev yapmaya başlamıştır. Sonrasında Boğaziçi Üniversitesi’nde Yetişkin Eğitimi alanında ikinci yüksek lisans derecesini almış ve aynı alanda doktora eğitimine başlamıştır. Doktora derecesini aldıktan sonra o sırada lisans düzeyinde eğitim programı olan Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi’nde Halk/Yetişkin Eğitimi Bölümü’nde görev yapmaya başlamış ve bu alanda doçent olmuştur. Yüksek Öğretim Kurulu kararınca, Halk/Yetişkin Eğitimi lisans programı yerine yüksek lisans programı uygulanmaya başlayınca Okul Öncesi Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda görev yapmaya başlamış ve profesör unvanını bu alanda almıştır. Akademik çalışmalarının yanı sıra Anabilim Dalı, İlköğretim Bölümü Başkanlıkları, Dekan yardımcılığı ve Eğitim Bilimleri Enstitü Başkanlığı gibi yönetim görevleri de üstlenmiştir. Halen Okul Öncesi Eğitimi anabilim dalında Anabilim Dalı Başkanlığını yürütürken Yetişkin Eğitimi Yüksek Lisans Program Başkanlığı görevine de devam etmektedir. Uluslararası ortaklı okul öncesi eğitimi alanında (PETAL) yüksek lisans programının koordinatörlüğünü de sürdürmektedir. Yerel yönetimler işbirliği içinde ortak yetişkin ve aile eğitim projeleri uygulamaktadır. Akademik çalışmalarının yanı sıra doktora dersleri vermekte ve doktora tez danışmanlıkları yapmaktadır. Yetişkin eğitimi ve psikolojisi, aile ve anne eğitimleri, kadın araştırmaları, çocuğun bilişsel gelişimi ve sınav kaygısı konuları başlıca çalışma alanları arasında yer almaktadır.