Okul korkusu en fazla 1-2 hafta sürer

Okul korkusu nedir?
Okul korkusu çocuğun çeşitli nedenlerle 3 günden daha fazla süre okula gitmek istememesi, gitmeden önce çok söylenmesi, okula gittiğinde de eve gitmek için çok ısrarcı olması durumudur. Bu durum 1-2 hafta da sürebilir.

Okul korkusunun nedeni nedir?
Çocuktan çocuğa değişir ama birkaç nedeni var. Okul korkusu ağırlıklı olarak anaokuluna ve ilkokul birinci sınıfa yeni başlayanlarda görülür. Sonra bir daha hiç görülmeyebilir. Çocuğun kafasında okulu nasıl algıladığıyla ilgili bir nedeni olabilir. Okuma yazmayı çok erken yaşta öğrenip okula giderken ağlayanlar da olabiliyor. Okulda yeterince başarılı olamayacağını düşünmesi, sınanma korkusu, kendisinden büyük çocukların ona zarar vereceği, öğretmenin kendisini sevmeyeceği korkusu buna neden olabilir. Yani okulla ilgili tehdit edici bir algı oluşmasıdır. Ayrıca çocuk okulun disiplinine uymakta, verilen görevleri yapmakta zorlanabilir. Belli saatlerde belli sıralarda oturmaktan, daha çocuksu bir yapısı varsa okulda olmaktan sıkılıyor olabilir.

Aileden kaynaklanan nedenler olamaz mı?
Olabilir. Anne ile olan bağımlılıktan kurtulamamış olması da okul korkusuna neden olabilir. Ama burada dikkat çekilecek husus, anneye bağımlı olan çocukların annesi de çocuklarına daha fazla bağımlıdır. Anne çocuklarından ayrılmakta zorlanıyordur, çocuk da bunu hissediyordur. Anne direk söylemese de çocuk bunu hisseder. Tabii ki her anne biraz heyecan ve kaygı duyar. Ama bazı annelerde bu heyecan yüksek olur, bu duygular da çocuğa akıtılmış olur. Evde küçük bir kardeş varsa ve anne ile baba arasında geçimsizlik varsa, anne mutsuzsa, çocuk bilinçaltında anneyi koruma görevi üstlenir. Anneyi evde bırakmak ona ürkütücü gelir. Aklı annede kalır, “Ya başına bir şey gelirse” diye.

Okul korkusu yaşayan çocuğun ailesi ne yapmalı?
Okul korkusu hemen paniğe kapılacak bir durum değil. Yapılacak şey çocuğu rahatlatmak, bu duyguları normal karşılamak, ‘insan korkar tabii, ben de korkmuştum’ gibi örnekler vermek gerekir. Ailenin, çocuğun bu duygularını kabul etmesi lazım. Bu arada öğretmeni ile konuşarak korkmasının gerçek bir nedeni varsa, mesela ona sataşan biri, onunla konuşmayan bir arkadaşı vs. varsa çözümüne gitmek gerekiyor. Ama dikkat edilmesi gereken en önemli konu ise, her ne olursa olsun çocuğu yine de okula götürmek.

Çocuk çok ağlasa, kendini parçalasa da götürülmeli mi çocuk okula?
Ağlasa da, severek okşayarak, kucağına alarak okula yine de götürmek gerekir. Çocuğun sınıfa girmesi şart değil ama okula gitmesi şart. Mesela kusanlar, karnı ağrıyanlar olabilir. Eğer yüksek ateşi yoksa, biraz rahatlamasını bekleyip sonra da çocuğu alıp, son ders bile olsa okula götürülmeli. Çocuğa, “Okula gitmemek olmaz, bir ders için de olsa gel gidelim okula” demek gerekiyor.

Okullar açılmadan önce anlaşılır mı okul korkusu?
Genelde okullar açıldığındı ortaya çıkar. Açılmadan önce de çocuk biraz fazla soru sorabilir. Ama her sağlıklı çocuk okulla ilgili soru sorabilir, bu illa okul korkusu anlamına gelmiyor. Her çocuk bir miktar ağlayabilir, anneden ayrılması zor olabilir. Anaokulundan farklı olarak daha resmi, daha kuralcı bir sistemin içine giriyorlar çünkü. Bu durumda her çocuk ürkebilir. Ailenin bunu normal karşılaması gerekir, ama okula mutlaka götürülmesi gerekir. Bazıları tuvaletin yerini bulamam, altıma yaparsam diye gitmek istemiyor. Çocuk okula iyi oryante edilirse, çıkış kapısı, tuvaletin yeri vs. gösterilirse sorun çıkmaz. Oryantasyon çalışmalarını da artık devlet okulları bile yapıyor zaten.

İlk günler ebeveynler okula gitmeli mi öğrenci ile birlikte?
Bence 1-2 gün gidebilirler. Herkesin annesi orada olunca çocuk kendi annesini de görmek isteyebilir. En azından sabah bir saat kalıp, çıkışta da bir saat önceden gelerek, çocuğun yanında olduğu hissettirilebilir. Ama servisi öğrettikten sonra artık buna gerek yok. Çok korkan bir çocuk değilse sınıfta yanında oturmaya da gerek yok. Bahçede ya da okul dışında bir kafede beklenebilir ama bunu da uzatmamak lazım.

Okul korkusu ara sınıf öğrencilerinde de görülür mü?
Ara sınıflarda görülen okul reddidir. Aslında okula başlamış ve devam ediyorken gitmeyeceğim diye tutturur. Genelde senenin ortasında olur. Ne kadar ısrar edilirse edilsin gitmemekte ısrarcı olur. Daha çok ortaokul, lise hatta üniversite seviyesinde bile olur. Ağırlıklı olarak erkek çocuklarda görülür. Ve okul reddi sayısı giderek artıyor. Üniversitede çok vakka var. Okula gidiyormuş gibi yapıyor derslere girmiyor mesela.

Okul reddinin nedenleri nedir?
Daha karmaşık nedenleri var. Beğenilmediğini hissetme, karşı cinsle ilgili kalp kırıklığı, yeterince başarılı olamama kaygısı olabilir. Eğer bir haftadan fazla okula gitmemekte ısrar ediyorsa sosyal fobi ve depresyon görülebiliyor. Bu süre bazen iki yıla kadar uzayabiliyor. Tabii sonra atlatıp dönenler de oluyor. Ama bu ilkokula başlayanlar için değil, daha çok 7’nci sınıftan itibaren olabiliyor. Ve mutlaka tedavi gerektiriyor.