Güncelleme Tarihi:
Oksijenli solunum yapan canlılar biyoloji konuları arasından en çok araştırılan konular içerisinde yer almaktadır. Doğanın dengesini sağlayan bu canlıların şaşırtıcı özelliklere sahiptir. Oksijen canlıların vazgeçilmez solunum maddesidir. Dünya içerisinde hava olarak tabir edilen ve tüm canlıların yaşam kaynağı yani oksijenden faydalanırlar.
Oksijenli Solunum Yapan Canlılar Nelerdir Ve Ortak Özellikleri Nelerdir?
Oksijenli solunum yapan canlıların tamamı bu özelliklere sahiptir. Bu tür canlılara örnek vermek gerekirse, İnsanlar, memeli hayvanlar, Kemirgenler, bitkiler, mantarlar, kabuklu deniz canlıları, balıklar, eklem bacaklılar, sürüngenler, kuşlar bu gruba girerler.
Oksijenli solunum detayları incelenirse, besin maddelerinin oksijenle çözülmesi sonucunda Oksijenli solunum meydana gelmektedir. Bakteriler de bu yöntemle solunumlarını gerçekleştirirler, Bu tür bakterilerde mezozom denilen hücrelerde sitoplazmalarda bulunmaktadır. İnsanlar dahil olmak üzere neredeyse tüm canlılar oksijenli solunum yapmaktadırlar.
Oksijenli solunum yapan canlıların en önemli ortak özelliği solunumlarını oksijen ile gerçekleştiriyor olmasıdır. Ayrıca oksijen olmadan solunum yapan mikro organizmalar da mevcuttur.
Diğer önemli ortak özelliklere bakılırsa Glikoz, ATP, (glikozun açığa çıkması için kullanılan madde, Isının ortaya çıkması, enzim kullanılması, karbondioksitin açığa çıkması ortak özellikler arasında yer almaktadır.
İnsan ve hayvanların oksijensiz kalması durumunda hücre ölümü başlar. Oksijen ile beslenemeyen hücreler önce beyindeki hücre ölümü başlar ve tüm vücutta yıkıcı onarılamayan hasarlar söz konusu olmaktadır.
Bu Canlılarda Bulunan Organeller Nelerdir?
Hücre organellerinin bir çok çeşidi vardır. Bu hücre isimleri en çok kullanılan organeller, endoplazmik redikulum, lizozom, libozom, mitokondri, kloroplast, koful, sentrozom olarak sıralanmaktadır.
Organeller, hücre içerisindeki özel yapılar olarak tanımlanmaktadır. Bu organeller oksijen ile birleşmesi sonucunda yaşam söz konusu olmaktadır. Örnek vermek gerekirse canlılar içerisinde yer alan protein taşları hücre oluşumlarını sağlamakta ve bir binanın temelini oluşturan taş ve tuğlalar gibi canlı hücreleri ile insan ve diğer canlıların meydana gelmesini sağlamaktadır. Hücre, bir canlının temel yapı taşıdır. Bu yapıtaşları birleşerek oksijen maddesiyle yenilenerek çoğalmaktadır.
Hareket ve enerji tüketimi fazla olan canlılar oksijenli solunum yaparlar çünkü oksijen solunumu gerçekleştiğinden kabondioksit açıya çıkar ve enerjiye dönüşür. Enerjiye dönüşmesi sayesinde özellikle insanlar başta olmak üzere diğer tüm oksijenle solunum yapan canlılar hareket etme kabiliyeti söz konusu olacaktır.
Canlıların hayat kaynağı olarak bilinen su oksijen deposu olarak bilinmektedir. Oksijen memeli canlar için bir hayat kaynağıdır. Su da temel taşlarının birisidir. Oksijenli solunum yapan tüm canlıların hayatını idame ettirebilmeleri için mutlaka suya ihtiyaç duymaktadır. Su hücreleri besleyen en önemli hayat kaynağıdır. Hücreler beslenirken en önemli geçim kaynağı oksijen maddesidir. Canlıların beslenme maddeleri içerisinde protein, karbonhidrat ve yağlardan oluşan etken maddeleri vardır. Bu bağlamda oksijen bu temel maddeleri parçalayarak vücutta enerjiye dönüşmektedir.
Oksijensiz solunum da söz konusudur ancak bu mikro organizma canlıları için geçerlidir. Bitkiler fotosentez ile beslenirler fotosentez, Gündüz oksijeni alan bitkiler gece karbondioksit salgılarlar. Bu sebeple özellikle yatak odalarında bitki ve çiçek konulmamasının önemli sebepleri arasında yer almaktadır. Fermantasyon yani toplum dilinde mayalanma oksijensiz solunuma örnektir. Bakterilerin üremesi bu şekilde sağlanmaktadır. Ancak Oksijenli solunum memeli tüm canlılarda deniz altında yaşayan hayvanlar bu şekilde solunumlarını sağlamaktadır.