Güncelleme Tarihi:
Ökaryotik hücreler, prokaryotlara kıyasla daha gelişmiş bir yapısal bileşime sahiptir.
Ökaryot Hücre Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
Ökaryotik hücreler, membrana bağlı iyi tanımlanmış bir çekirdeğe ve diğer membrana bağlı organellere sahip oldukları için yapı olarak kompleks olan ve işlev gören hücrelerdir. "Ökaryot" terimi, "gerçek" anlamına gelen "eu" ve "çekirdek" anlamına gelen "karyon" Yunanca kelimelerden türetilmiştir. Bu ilerlemeler sayesinde ökaryotik hücreler, prokaryotik hücrelere göre daha karmaşık işlevleri yerine getirebilirler. Ökaryotik hücrelerin genel özellikleri;
Ökaryotik hücrelerin boyutu, çap olarak 10-100 um arasında değiştiğinden prokaryotik hücrelerden önemli ölçüde daha büyüktür.
Ökaryotik hücrelerin şekli, hücre tipine göre önemli ölçüde değişir. Bazı hücreler, Amip gibi pleiomorfiktir, bazıları ise bitki hücreleri gibi tanımlanmış bir şekle sahiptir. Hücrelerin şekli, çevresel faktörlerden ve diğer işlevsel adaptasyonlardan oldukça etkilenir.
Ökaryotik hücreler, çok sayıda zara bağlı organellere ve iyi tanımlanmış çekirdeğe sahip daha gelişmiş bir hücresel organizasyona sahiptir.
Ökaryotik hücrelerin genetik materyali DNA'dır ve doğrusaldır ve birden fazla replikasyon kaynağına sahiptir.
Ökaryotik hücrelerin çekirdeği, karmaşık bir nükleer zarla çevrilidir. Çekirdekteki kromozomlar, prokaryotların dairesel kromozomlarının aksine doğrusal kromozomlar oluşturmak için histon proteini ile komplekslenir.
Bazı ökaryotik hücrelerde bulunan hücre duvarı selüloz veya diğer karbonhidratlardan oluşur.
Maya hücreleri gibi bazı ökaryotik hücreler mitoz veya fisyon yoluyla eşeysiz olarak çoğalırken, diğer hücreler cinsel olarak çoğalır.
Ökaryot Hücre Yapısının Organelleri ve Ökaryot Hücre Yapısına Sahip Canlılar Nelerdir?
Ökaryotik hücreler, prokaryotik hücrelere kıyasla boyut olarak çok daha büyüktür ve prokaryotik hücrelerden yaklaşık 10.000 kat daha yüksek hacme sahiptir. Ökaryotik hücreler, hücrenin organizasyonunu ve işlevini desteklemek için hepsi birlikte çalışan bir dizi zara bağlı ve zarsız organelden oluşur. Ökaryotik hücrelerdeki ortak bileşen / parçalar;
Hücre duvarı, bazı protistler, mantar ve bitki hücreleri gibi bazı ökaryotik hücrelerde bulunur.
Bitkilerde ve bazı protistlerde hücre duvarı, selüloz mikrofibrillerden ve pektin polisakkaritlerinin matrisine gömülü bir glikan ağından oluşur.
Mantar hücrelerindeki hücre duvarının bileşimi, mantar hücrelerinde olduğu gibi farklıdır, hücre duvarı farklı bir polisakkarit olan kitinden oluşur.
Ancak hücre duvarının işlevi ökaryotik hücrelerde benzerdir. Hücre duvarı ökaryotik hücrelere destek ve şekil sağlar.
Hücre Zarı / Plazma Zarı / Sitoplazmik Zar
Ökaryotik hücrelerdeki hücre zarı, hücre duvarının içinde bulunur.
Hücre duvarı olmayan hücrelerde hücre zarı, hücrenin iç içeriğini dış ortamdan ayıran en dış örtü görevi görür.
Plazma membranı, iki katman arasına gömülü entegre proteinlerle fosfolipid çift katmanından oluşur.
Hücre zarının bileşimi ökaryotlarda ve prokaryotlarda benzerdir.
Sitoplazma
Ökaryotik hücrenin sitoplazması, tüm iç hücre organellerini ve diğer molekülleri barındıran sıvı dolu bir alandır.
Sitoplazma, jöle benzeri bir sitozolden ve mineraller, iyonlar ve diğer molekülleri içeren suda çözünür bir çözeltiden oluşur.
Ökaryotik hücrelerde hücre hacmi daha bol olduğundan ökaryotik hücrelerde sitoplazma miktarı prokaryotik hücrelere göre daha yüksektir.
Çekirdek
Çekirdek, ökaryotik bir hücrenin sitoplazmasında bulunan bir organeldir.
Çekirdek, plazma zarına benzer bir bileşime sahip bir nükleer zarla çevrili olduğundan, prokaryotik çekirdekten daha karmaşıktır.
Ökaryotik bir hücrenin genomu, histon proteini gibi çeşitli proteinlerle bağlı kaldığı çekirdeğin içinde bulunur.
Çekirdeğin içinde, DNA molekülleri doğrusal ve daha organize olan kromozomlar halinde düzenlenmiştir.
Ek olarak, çekirdek ayrıca bir zarla çevrili olmayan ancak ribozomları ve rRNA'yı oluşturan proteinlere sahip bir nükleolü barındırır.
Bazı ökaryotik hücreler yalnızca eşeysiz yollarla bölünebilirken, diğer ökaryotik hücreler hem eşeyli hem de eşeysiz olarak bölünebilir. Bitki hücreleri, hücrenin şeklini ve yapısını sağlayan selülozdan oluşan kalın bir hücre duvarının bulunduğu ökaryotik hücre örnekleridir. Hayvan hücreleri, sert bir hücre duvarına sahip olmayan başka bir ökaryotik hücre grubudur. Mantar hücreleri, katı bir hücre duvarına sahip oldukları için bitki hücrelerine benzer. Protistler, bitki veya hayvan hücrelerine kıyasla ilkel olan tek hücreli ökaryotlardır.