‘Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı’ kaldırıldı

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), üniversitelere öğretim üyesi yetiştirmek amacıyla kurulan ‘Öğretim Üyesi Yetiştirme Programı’nı (ÖYP) kaldırdığını açıkladı. 2010 yılında yeni kurulan üniversitelere öğretim üyesi ihtiyacını karşılamak ve bu nedenle yüksek lisans ve doktora eğitim programlarını geliştirmek üzere ÖYP uygulamasına geçilmişti. YÖK’ten yapılan açıklamaya göre, bu kararın alınmasının altında yatan nedenler şöyle sıralandı: Üniversitelerin ÖYP’nin kaldırılmasına yönelik talepleri, bu uygulamanın akademik camianın yapısıyla uyuşmaması ve üniversitelerce tercih edilmemesi neticesinde her yıl kullanılmayan çok sayıda kadro. Cari usulle araştırma görevlisi atamanın torpil anlamını taşımadığını belirten YÖK, “Cari usulle atanma şartları ÖYP kapsamında atanacak araştırma görevlilerinden daha da ağır. Örneğin, ÖYP kadrolarına başvurularda yabancı dil şartı bulunmaz iken, cari usulle atanacak araştırma görevlilerinin başvurularında en az 50 yabancı dil puan şartı bulunuyor” ifadesine de yer verdi.

Açıklamanın tam metni ise şöyle:

Üniversitelerimize 31 Temmuz 2008 tarihinden itibaren ‘Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Naklen veya Açıktan Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’ kapsamında Cari usulle araştırma görevlisi alımı yapılmakta olup, 20 Mart 2010 tarihinden itibaren, yeni kurulan üniversitelerimizin öğretim üyesi ihtiyacını karşılamak ve bu nedenle yüksek lisans ve doktora eğitim programlarını geliştirmek üzere ÖYP uygulamasına geçildi. Öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanı kadrolarına yapılacak atama sayıları ile bunlardan ne kadarının ÖYP kapsamında ne kadarının cari usulle atanacağı her yıl Merkezi Yönetim Bütçe Kanunları ile belirleniyor, ÖYP kapsamında atanacak araştırma görevlilerinin ise Yükseköğretim Kurulu koordinasyonunda merkezi olarak yerleştirilmeleri hükme bağlandı.

3 BİN 550 KADRO BOŞ KALDI

Bununla birlikte üniversitelerimiz her geçen yıl YÖK’ten ÖYP araştırma görevlisi kadrosu talep etmekten kaçınmaya başladı, bu da çok sayıda ÖYP araştırma görevlisi kadrosunun kullanılamamasına yol açtı. 2010-2014 yılları arasında Bütçe Kanunlarıyla bu amaçla tahsis edilen kadrolardan yaklaşık 3 bin 550’si boş kaldı. Diğer taraftan ise son dönemde artan üniversite sayısına paralel olarak öğretim elemanı ihtiyacı da artmış olup, bu kadroların üniversiteler tarafından kullanılmak istenilmemesi yükseköğretimimiz için bir zafiyet oluşturuyor.

KADRO DAYATMASI OLARAK ALGILANDI

Aralarında ODTÜ ve Boğaziçi Üniversiteleri’nin de olduğu uluslararası sıralamalarda başarı kaydeden bazı üniversitelerimiz başkanlığımızdan hiçbir dönemde ÖYP kadrosu talep etmedi. Başkanlığımız her yıl bu kadroları tahsis etmek durumunda olduğundan, bu konu üniversitelerimizce bir nevi kadro dayatması olarak algılanıyor. ÖYP uygulaması üniversitelerimizde akademik teamüllerin bozulmasına neden oldu, bu uygulama neticesinde hoca-araştırma görevlisi ilişkilerinde bazı sorunlar yaşanmaya başlandı. Bu ve buna benzer gerekçelerden ve üniversitelerimizden gelen taleplerden dolayı ÖYP giriş şartlarına alan sınavı şartı konulduğu da malumdur.

ÜNİVERSİTELERCE TERCİH EDİLMİYOR

Bunun üzerine Başkanlığımızın 01/09/2015 tarih ve 3040 sayılı yazısı ile Maliye Bakanlığı’na ‘ÖYP kapsamında atanacak araştırma görevlisi kadrolarına, üniversitelerden yeterince talep gelmemesi nedeniyle atama yapılamadığını, söz konusu kadroların, üniversitelerden gelen talepler doğrultusunda cari usulle atama yapılacak atama sayısına ilave edilmesi’ hususunu içeren bir yazı yazıldı. Cari usulle araştırma görevlisi atamak torpil anlamını taşımamakta olup, atanma şartları ÖYP kapsamında atanacak araştırma görevlilerinden daha da ağırdır. Örneğin, ÖYP kadrolarına başvurularda yabancı dil şartı bulunmaz iken, cari usulle atanacak araştırma görevlilerinin başvurularında en az 50 yabancı dil puan şartı bulunuyor. Bu kararın alınmasının altında yatan nedenler bazı medya organlarında yer aldığı gibi öğretim üyesi alımlarında torpilin ve kayırmacılığın önünün açılması değil, üniversitelerin ÖYP’nin kaldırılmasına yönelik talepleri, bu uygulamanın akademik camianın yapısıyla uyuşmaması ve üniversitelerce tercih edilmemesi neticesinde her yıl kullanılmayan çok sayıda kadro.

Almış olduğumuz kararın 2016 yılı öncesinde programa dâhil olan araştırma görevlilerini hiçbir şekilde etkilemeyeceğini belirtir, bu kararın öğretim üyesi alımlarında torpile ve kayırmacılığa yol açacağı şeklinde eleştirilmesinin doğru olmadığını, kararımızın açıklamamızda yer alan sebeplerden dolayı alındığını kamuoyunun bilgisine sunarız.