Güncelleme Tarihi:
OKB'nin tam şekli Obsesif Kompulsif Bozukluktur. Bireyin tekrarlayan olumsuz duygular veya takıntılar yaşadığı ve kontrol edilemeyen, tekrarlayan faaliyetler veya zorlamalar yapmak zorunda kaldığı bir hastalıktır.
Obsesif Kompulsif Nedir?
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), anksiyete ile ilişkili ciddi bir bozukluktur. Bu zihinsel bozukluktan muzdarip bir kişi, sık sık rahatsız edici ve istenmeyen obsesif görüşler yaşar ve bunu sıklıkla tekrarlayan kompulsiyonlar, dürtüler izler. OKB kendini pek çok şekilde gösterir ve insanlar genellikle aşırılık algısının çok ötesine geçtiğini öğrenince şaşırırlar. El yıkama veya ışık anahtarlarının tekrar tekrar kontrol edilmesi bu bozukluğun örnekleridir.
Kompulsiyonlar, kişinin obsesyonlar nedeniyle yaşadığı sıkıntıyı gidermek için yaptığı eylem veya davranışlardır. Gözlenebilir veya gizli olabilir. OKB olan insanlar, kompulsiyonlarını yerine getirmeyi hissederler ve bunu durdurmanın neredeyse imkansız olduğunu düşünürler.
Obsesif Kompulsif Tedavi Edilmezse Ne Olur?
OKB ile ilişkili gibi görünen birkaç bozukluk vardır. Müdahaleci düşünceler ve/veya tekrarlayan davranışlar gibi benzer özellikleri paylaşırlar. Benzer olmasına rağmen, etkili tedavilere bakarken dikkate alınması gereken önemli farklılıklar vardır. Tedavi edilmediği taktirde;
Beden Dismorfik Bozukluğu: Kişinin görünüşünde hayali veya hafif bir kusurla meşgul olmasıdır. BDD genellikle görünüm kaygılarına yanıt olarak yapılan tekrarlayan davranışları içerir.
Trichotillomania Bozukluğu: Zorlayıcı saç çekme, belirgin saç kaybı noktasına kadar ilerleyebilir.
Ekskoriasyon Bozukluğu: Deride gözle görülür hasara neden olan kompulsif deri yolma durumudur.
İstifçilik Bozukluğu: Onları kurtarma ihtiyacı algısı nedeniyle sahip olduklarından kurtulmakta sürekli olarak zorluk çekmektir.
Obsesif Kompulsif Belirtileri Nelerdir?
Obsesif kompulsif bozukluğu olan kişi, kalıcı, istenmeyen düşünceler, dürtüler veya imgeler (takıntılar) dahil olmak üzere çok çeşitli semptomlarla kendini gösterir. Düşünceyi nötralize etmek veya azaltmak için rahatsız edici, genellikle amaçlı, ritüelleşmiş davranışlar (zorlantılar) sergilerler. Yaygın obsesif düşünceler ve zorlayıcı davranışlar şunlardır;
Takıntılı temizlik, el yıkama, ev işlerinde abartılı bulaşma korkusunu azaltmak yaygındır,
Zorlayıcı davranışlarla sonuçlanabilecek, kendilerine veya başkalarına zarar verme konusunda takıntılı korkular,
Yürürken şişeler, giysiler veya kaldırım blokları, önemsiz postalar ve eski gazeteler gibi öğeleri veya nesneleri tekrar tekrar saymak bu davranışlar arasındadır.
Üzücü ve dolayısıyla kaygı ve depresyonu tetikleyen takıntılar, tekrarlanan, istenmeyen düşünce veya arzulardır. Öncelikle obsesif duygular olan bazı tipik obsesyon belirtileri;
Başkalarının dokunduğu nesnelere dokunarak enfekte olma korkusu,
Kapıyı kilitlemediğinize ve sobayı kapatmadığınıza dair şüpheler,
Kendinizin veya sevdiğiniz birinin zarar gördüğünün hayalleri,
Eksik veya ihtiyacınız olabilecek şeylere sahip olamama korkusu,
Ahlaki veya dini kavramlara yüksek oranda odaklanmış olmak belirtiler arasındadır.
Obsesif Kompulsif Tanısı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Günümüzde OKB'nin tedavisi yoktur. Bununla birlikte, etkili tedavi ile insanlar semptomlarını yönetmeyi ve normal işleyişini geri kazanmayı öğrenebilirler. OKB tavsiyesi için en iyi uygulama kılavuzu, bilişsel-davranışçı terapi (CBT) ve antidepresan ilaçlardır. Pek çok insan birini veya diğerini kullanmaktan fayda sağlarken, orta-şiddetli OKB formlarına sahip olanlar genellikle her iki tedavi birleştirildiğinde en iyisini yaparlar.
Bilişsel davranışçı terapi (CBT), OKB için mevcut en iyi psikolojik tedavi olarak kabul edilir. Spesifik olarak, Maruz Kalma ve Tepki Önleme (ERP) adı verilen bir BDT formu, başlıca sağlık bakım ortamlarında en yaygın olarak kullanılan terapidir. Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri özellikle serotonin nörotransmitter sistemi üzerinde çalışan geniş bir antidepresan sınıfıdır. Bunlar;
Fluoksetin (Prozac)
Fluvoksamin (Luvox)
Sertralin (Zoloft)
Paroksetin (Paxil)
Sitalopram (Celexa)
Essitalopram (Cipralex / Lexapro)’dır.